Madde Detay

Asıl ismi İsmail olup, şiirlerinde Ülfetî mahlasını kullanmıştır. Bor’un Çiftçi mahallesinden, Çadırlıoğulları veya Karabacakoğulları diye bilinen ailedendir. Doğum tarihi H.1223/M.1808 olup, Niğde/Bor nüfus kayıt bilgilerine göre mavi gözlü ve buğday benizlidir (Önen 1950: 2). Eğitim durumu, tarikat ehli olup olmadığı, hayatı ve eserleri hakkında kaynaklarda çok kapsamlı bilgi bulunmamaktadır. Geçimini çiftçilik yaparak ve muhtelif meclislerde bağlama çalarak sağladığı söylenen Ülfetî, H.1315/M.1897 tarihinde Bor’da ölmüştür (Niğde İl Yıllığı 1967: 35).

Bor/ Halil Nuri Bey Kütüphanesinde bulunan cönklerde (kütüphanenin yazma eserler bölümü sonraki yıllarda Konya’ya nakledilmiştir) pek çok şiirini gördüğünü söyleyen Ragıp Önen, bu şiirlerden bazılarını Sadeddin Nüzhet Bey’e gönderdiğini belirtir (Önen 1950: 2). Umay Günay, "19. Yüzyıl Konya Âşık Fasılları Düzeni" başlığı altında yaptığı değerlendirmede, bölge âşık düzeni bağlamında Ülfetî ile Âşık Şem’i karşılaşmasını örnek olarak göstermiş, bu karşılaşma çerçevesinde Ülfetî’nin dört koşmasına yer vermiştir (Günay 1986: 49). Âşığın, Niğdenin Sesi ve Yeşil Bor Gazetesi’nin muhtelif sayılarında da şiirleri yayımlanmıştır.

Güçlü bir irticala sahip olduğu bilinen Ülfetî, Orta Anadolu dışına pek çıkmadığı için olsa gerek, şöhreti de yaşadığı bölgenin dışına taşmamıştır. “Ülfetî’yem asla yüzüm gülmedi/Nere tuttum ise testim dolmadı/Hiç kimseden bize imdâd olmadı/Kaldı bir umudum mevlâya kardeş” dizelerinden de anlaşılacağı üzere hayatı sıkıntılar ve yokluklar içinde geçmiştir. Şiirlerinin bir kısmı, daha bilindik kimi bölge âşıklarının şiirlerine karışan Ülfetî’nin eldeki az sayıdaki şiirlerine bakılırsa çağdaşlarının aksine, dilinin oldukça sade olduğu söylenebilir. Kolay söylenmiş izlenimi veren akıcı bir üslubu vardır. Şiirleri şekil olarak sağlam, ahenkli ve anlatım bakımından başarılıdır.

Bakırcı, Nedim (2009). Niğde Üzerine Şiirler. Niğde: Tekten Mat.

Günay, Umay (1986). Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Niğde İl Yıllığı (1967). “İsmail Ülfetî”. Ankara: Ajans-Türk Matbaacılık.

Önen, Ragıp (2 Ocak Pazartesi 1950). "Ülfeti". Niğde: Yeşil Bor Gazetesi. 2.

Özmen, İsmail (2009). Niğdeli Şair ve Yazarlar. Niğde: Tekten Mat.

Tan, Nail (2006). Altunhisarlı Âşık Kemâlî Baba. Ankara: BRC Basım Mat.

 Koşma

Reftârın güzel, güzeller şâhı

Arzu çeker canım efendim seni

Gider akıl baştan bulunmaz gâhı

Görünce ey şâh-ı levendim seni

Efendim dertlerin dermânı sensin

Âşıkların âh u figânı sensin

Cümle güzellerin sultânı sensin

Kim sevmez ey zülf-i kemendim seni

Ne hûb yaratmış seni Lemyezel

Soldurdun benzimi, eyledin gazel

Ağız güzel, gerdan güzel, ten güzel

Kusursuz sevdiğim beğendim seni

Ülfetî bendeni meftun eyleyen

Dü çeşmin yaşını Ceyhun eyleyen

Düşürüp sahraya Mecnun eyleyen

Şimdi buldum Leylâ menendim seni

Önen, Ragıp (2 Ocak Pazartesi 1950). "Ülfeti". Niğde: Yeşil Bor Gazetesi . 2.