Remziye Hisar

Remziye Salih Hisar
(d. 6 Eylül 1902 / ö. 13 Haziran 1993)
Öğretim Üyesi, Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Babası Salih Hulusi Bey’in görev yaptığı Üsküp’te dünyaya geldi. Annesi Hatice Refia Hanım’dır. Aile, Balkan Savaşı sırasında Üsküp’ten İstanbul’a göç etti. Eğitimini Nazperver Mekteb-i İptidaisi, İttihat ve Terakki Mektebi ve Emirgan İnas Rüştiyesi’nde tamamladı. İstanbul Darülmualimatı’na yatılı öğrenci olarak kabul edildi. Buradaki eğitimin ardından birkaç okul arkadaşı ve Türkçe öğretmeni Sarıklı Vehbi Efendi ile birlikte Bakü’ye öğretmenlik yapmaya gitti. Ancak 1920 yılında Rusya’nın Azerbaycan’ı işgali sebebiyle Bakü’de görevini yapamadı. Aynı yıl Azerbaycan’da Dr. Reşit Süreya Bey ile tanışıp evlendi. 1921 yılında Adana Kız Muallim Mektebi müdürlüğü ve edebiyat hocalığına atandı. Doktor olan eşinin ardından Paris’e gitti (Naymansoy 2012). Feza ve Deha adlı iki çocuğu olan Hisar, 1930 yılında eşinden boşandı (Naymansoy 2012: 27; Toros 1995: 339-342).

Sorbonne’da Paul Langevin ve Marie Curie’den dersler aldı. Maarif Vekâleti'nin önce yarı sonra tam burslu öğrencisi oldu ancak 1929 yılında doktora yapmaya başlayacağı zaman bursu kesildi ve yurda dönmek zorunda kaldı. Erenköy Kız Lisesi’ne kimya öğretmeni olarak atandı. Yaptığı yazışmalardan sonra doktora yapmak üzere tekrar Paris’e gönderildi. 1933 yılında tezini tamamlayarak yurda döndü. Hisar, Sorbonne Üniversitesinden doktor unvanı alan ilk Türk kadın akademisyendir. Yurda dönüşünde zorunlu olarak farklı kurumlarda çalışan Hisar, 1947’de doçent 1959 yılında profesör oldu. 1973 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi’nden emekli oldu. Hisar, 1955 yılında Fransa’nın “Officiel d’Académie” nişanını, 1991 yılında TÜBİTAK Hizmet Ödülünü aldı. Alanıyla ilgili pek çok kitap, makale ve bildirileri olan Hisar, İstanbul'da vefat etti.

Remziye Hisar 1964 yılında, 1920’li yıllardan beri kaleme aldığı şiirlerini Bir Kadın Sesi adlı kitapta topladı. Eserin kapağında 1937-1962 tarihi yazılmakla birlikte, tarih düşülen en eski şiir 1920 tarihinde kaleme alınan “Anneme Mektup” başlığını taşır. Şiirlere düşülen tarihler kronolojik bir okumayı kolaylaştırdığı hâlde şair böyle bir yola başvurmamış; eserini “Bir Kadın Sesi”, “Kış Masalları”, “Saygılar ve Sevgiler”, “İstanbul’a Besteler”, “Gençlik Nakışları” başlıklı beş bölüme ayırmıştır. Toplam altmış bir şiirden oluşan eserde kronolojik olarak en eski şiirler; 1920-23 yıllarında kaleme aldığı “Gençlik Nakışları” bölümündedir. Hisar, özveri ve büyük bir idealizmle öğretmenlik yapmış olmasına rağmen bu yıllarda kaleme aldığı şiirlerinde yorgun ve karamsar bir ruh hâli çizer. Eserin, “Bir Kadın Sesi” bölümünde ise güçlü, sabırlı, inatçı bir kadın portresi çizen şair, toplumsal ve tarihî meselelere de değinir. Onun yaşamında da şiirlerinde de İstanbul’un özel bir yeri vardır. Kitabın IV. bölümü “İstanbul’a Besteler” başlığını taşır ve 1940-1960 yılları arasında yazılmış şiirlerden oluşur. Şiirlerinde İstanbul hasreti, İstanbul’un güzellikleri, tarihî mekânlar anlatılmıştır. Hisar’ın Ankara’da kaleme aldığı “Laboratuvar” şiirleri de edebiyatımızda bu başlıkla yayımlanmış ilk şiirler olarak değerlendirilmektedir.

Kaynakça

Hisar, Remziye Salih (1964). Bir Kadın Sesi (1937-1962).

Naymansoy, Günseli (2012). Remziye Hisar. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.

Toros, Taha (1995). “Türkiye’de Kimya Biliminin Öncülerinden Remziye Hisar”. Tarih ve Toplum. S. 158. s. 339- 342.

Toros, Taha (2000). O Güzel İnsanlar. İstanbul: Aksoy Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. SEMA ÇETİN BAYCANLAR
Yayın Tarihi: 18.12.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Bir Kadın Sesi- / İstanbul1964Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ziya İlhan Zaimoğlud. 1912 - ö. 25 Ağustos 1965Doğum YeriGörüntüle
2Mîrî, Mîrî-i Rûmîd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Fahri Alid. 1948 - ö. 23 Ağustos 2016Doğum YeriGörüntüle
4ABBAS CEBRAYILOVd. 1902 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5HALİL/SOYLU HALİL, Halil Soylud. 1902 - ö. 01.02.1986Doğum YılıGörüntüle
6SEYYİD ABDULHÂKİM EL HÜSEYNÎd. 1902 - ö. 1972Doğum YılıGörüntüle
7DEVRANİ, Hasan Tutald. 1928 - ö. 20.02.1993Ölüm YılıGörüntüle
8MEHMET ALİd. 1908 - ö. 13.05.1993Ölüm YılıGörüntüle
9AKARSU, Muhlis Akarsud. 20.02.1948 - ö. 02.07.1993Ölüm YılıGörüntüle
10Alöna Eroglud. 1971 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Şakir Kurtulmuşd. 18 Eylül 1958 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Muhiddin Raif Yengind. 1880 - ö. 30 Aralık 1955MeslekGörüntüle
13Kamil Bozdağd. 1914 - ö. 1993Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Hülya Atılgand. 25 Ocak 1961 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Behzat Sinopluoğlud. 19 Ağustos 1907/1 Mart 1910 - ö. 30 Ocak 1980Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DEHŞETÎ, Salihd. 1802/1813? - ö. 1866/1875?Madde AdıGörüntüle
17AFÎF, Afîf Sâlih Efendid. ? - ö. 1843Madde AdıGörüntüle
18SALİH SOYDEMİRd. 01.08.1962 - ö. ?Madde AdıGörüntüle