Madde Detay
Hidayet Karakuş
(d. 1946 / ö. -)
Yazar, Şair, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Isparta'nın Yalvaç ilçesinin Kurusarı köyünde doğdu. İlköğrenimini Kurusarı köyünde tamamladı. Isparta Gönen İlköğretmen Okulu’nu 1964’te, Selçuk Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü’nü 1966’da bitirdi. Adana, Manisa ve İzmir’deki çeşitli okullarda Türkçe öğretmenliği yaptı. 1992 yılında emekli oldu. TRT İzmir Bölge Radyosu için “Ege’yi Yazanlar” adlı programı hazırlayıp sundu.
Toplumcu gerçekçi bir sanat anlayışı ile eserlerini kaleme Hidayet Karakuş, şiirleri, radyo oyunları, hikâye ve romanlarıyla tanındı.
Yazma macerasına Isparta Gönen Öğretmen Okulunda 13 yaşında şiirle başlamıştır. Edebi hayatının başlangıç noktasını Cahit Külebi’nin Rüzgar şiiri oluşturmuştur. Şiirlerinin farklı basın yayın organlarında yayımlanması ve ilgi görmesi Karakuş’un edebiyata olan ilgisinin artmasına neden olmuştur. Kitap çıkarmayı hiç düşünmeyen Karakuş, arkadaşının tavsiyesi, desteği ve teşvikiyle şiirlerini “Günaydın Gül Yaprağı” ismiyle 1979 yılında kitap olarak bastırmıştır.
Şiirlerinde Nazım Hikmet, Cahit Sıtkı Tarancı, Attila İlhan, Fazıl Hüsnü Dağlarca’dan etkiler vardır.
İlk şiirleri okul ve Isparta gazetelerinde yayımlamıştır. İlerleyen yıllarda yazdığı şiir, deneme ve eleştirileri Çağrı, Şölen, Forum, Ilgaz, Yelken, Varlık, Dönemeç, Yarın, Hürriyet Gösteri, Sanat Olayı, Somut, Adam Sanat, Düşlem, Türk Dili, Karşı Edebiyat, Yazko Edebiyat, Çağdaş̧ Eleştiri, Edebiyat Cephesi, Sesimiz, Yeni Düşün, Önlem, Kum, Pencere gibi edebiyat dergilerinde yayımlanmıştır. Cumhuriyet gazetesinde de hikâye, röportajları ve kitap tanıtım yazıları çıkmıştır.
Roman ve hikâye yazmaya okul yıllarındaki izlenimlerini yazarak başlamıştır. Orhan Kemal ve Panait İstrati, Hidayet Karakuş’un yazarlık hayatında büyük öneme sahip ve derin izler bırakmış yazarlar olmuş ve onların etkisiyle köy ve kent arasında sıkışıp kalan aydınların dramını ve gençlerin sorunlarını romanlarına taşımıştır. Ayrıca bir dönem romanı (Uykusu Derin Şehir, 1991) da yazmıştır. Romanlarında yaşadıklarının izdüşümleri görülmektedir. Son romanında ise Kurtuluş Savaşı’nı Yunan Pandeli’nin bakış açısıyla ele almıştır.
Hidayet Karakuş’un çocuklar için yazdığı hikâye ve romanları sayıca epey kabarıktır. Çocuklar için yazdığı hikâye ve romanlarını oluştururken yaşadığı çevreyi, oğlu Gönen Kansu’nun gözüyle gözlemleyip değerlendirmiş ve birikimlerini eserlerine aktarmıştır. Hidayet Karakuş, çocuklar için yazmış̧ olduğu eserlerinde büyüklerine sıkça soru soran, onları sorgulayan kahramanlara yer vermiştir. Ayrıca bu eserlerinde dini telkinlere de yer verir. Bu eserler didaklikten uzaktır. Bu eserlerinde çocuk sevgisi, aile ve ilişkileri, özgürlük, dostluk, teknoloji, yaşam sevinci konularına yer vermiştir. Bu eserlerinde yine toplum hayatına ayna tutmaya yönelik sanat anlayışı dikkati çekmektedir.
Yazar ve şair kimliğinin yanı sıra dergilerde edebiyat ürünlerine yönelik değerlendirme çalışmaları da bulunmaktadır.
Hidayet Karakuş edebi yaşamında pek çok ödül de almıştır. Yağmurlar Nereye Yağar adlı romanıyla 1981 Mehmet Ali Yalçın Ödülü üçüncülüğünü, Hangi Leylasın Sen adlı şiir kitabıyla 1982 Nevzat Üstün Şiir Başarı Ödülünü, Uykusu Derin Şehir kitabıyla 1991 Ferit Oğuz Bayır Roman ödülünü, Sesini Bana Bırak ile de 1993 Ceyhun Atuf Kansu şiir ödülünü almıştır. 1997’de “Başarılı On Çocuk Kitabı Yazarı”ndan biri seçilerek Altın Kalem ödülü, aynı yıl Almanya’nın Sesi radyosunun Türkçe edebiyat yarışmasında Şeyh-i Sanan’ın Aşkı eseriyle radyo oyunu dalında birincilik almıştır. Bilgisayara Giren Tırtıl adlı çocuk romanı, Uitgeverij De Inktvis Yayınevi’nce Hollanda’da Mor Gezegen adıyla yayımlandı. 2003 İzmir 2. Türkçe Günleri’nde Türkçe ve Emek ödüllerinde özel ödül, Karşıyaka Belediyesince 2004 Homeros Emek Ödülü verilmiştir (Sarıyüce, 2012: 276-277). 2010 yılında da Şeytan Minareleri eseriyle Ömer Asım Aksoy ödülünü almıştır.
Hidayet Karakuş’un hikâye ve romanlarının dışında Sevgi Nereye Gitti (1987), Yalnızlıkta Çoğalanlar (1987) Boşluktaki Adam(1987) Karabataklar (1988) Bencil (1988) Altın Köstek, Gizli Acıların Gölgesi, Tutkulu Düşler, Yabancı, Şeyh-i Sana’nın Aşkı(1998),Her Şey Güzel Olacak, Yağmurlar Nereye Yağar(arkası yarın) Uykusu Derin Şehir,(arkası yarın) Yürekler Yaprak Açınca (arkası yarın) isimlerinde bireysel ve toplumsal sorunları dile getirdiği radyo oyunları da bulunmaktadır.
Kaynakça
Kaplan, K., 2013. Hidayet Karakuş’un Roman ve Hikayelerinde Yer Alan Eğitsel İletiler, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
Sarıyüce, H. L., 2012. Türk Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul: Nar Edebiyat Yayınları.
http://www.biyografya.com/biyografi/11477
Babacan, M. ve Kaplan, K., 2018. Hidayet Karakuş’un Çocuk Edebiyatı Çerçevesinde Yazdığı Eserlerinde Eğitime Bakış Açısının Analizi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 2(1), 1-13
Can, Tüfekçi D., 2014. Çocuk Edebiyatı Kuramsal Yaklaşım, Eğitim Yayınevi
Okuyan, H. Y., Gedikoğlu, Y. G,. Karagül, S. 2012. Çocuk Edebiyatı Yapıtlarında Aile Kavramı, İlköğretim Online, 11(2), 395-407, [Online]:http://ilkogretim-online.org.tr
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR ODACIYayın Tarihi: 07.10.2019Güncelleme Tarihi: 03.02.2022
Yayın Tarihi: 07.10.2019Güncelleme Tarihi: 03.02.2022
Güncelleme Tarihi: 03.02.2022
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Günaydın Gül Yaprağı | Karınca Matbaacılık / İzmir | 1979 | Şiir |
Sıska Balıkçı | Dönemeç Yayınevi, Karınca Matbaacılık / İzmir | 1980 | Hikâye |
Kemeraltı Şiirleri | Yeni Türkü Şiir Yayınları / İstanbul | 1981 | Şiir |
Yağmurlar Nereye Yağar | Cimtay Matbaası / İstanbul | 1981 | Roman |
Al Yanaklı Mavi Balon | Bük Yayın Dağıtım / İzmir | 1982 | Hikâye |
Çocukların İmecesi | Bük Yayın Dağıtım / İzmir | 1983 | Hikâye |
Gönen Çarşıda | Bük Yayın Dağıtım / İzmir | 1984 | Hikâye |
Sevgi Kuşları | Bük Yayın Dağıtım / İzmir | 1984 | Hikâye |
Üç Arkadaş Panayırda | Bük Yayın Dağıtım / İzmir | 1984 | Hikâye |
Şaka | Bük Yayın Dağıtım / İzmir | 1985 | Hikâye |
Tenekeli Köpek | Bük Yayın Dağıtım / İzmir | 1985 | Hikâye |
Hangi Leylasın Sen | Bük Basımevi / İzmir | 1986 | Şiir |
Can Dede Eğleniyor | bük Yayın Dağıtım / İzmir | 1986 | Hikâye |
Can Dede Gidiyor | Bük Yayın Dağıtım / İzmir | 1986 | Hikâye |
Can Dede | Bük Yayın Dağıtım / İzmir | 1986 | Hikâye |
Can Dede'nin Çocukları | Bük Yayın Dağıtım / İzmir | 1986 | Hikâye |
Can Dede'nin Oyuncakları | Bilgi Yayınevi / Ankara | 1986 | Hikâye |
Uykusu Derin Şehir | Cem Yayınevi (Yaylacılık Matbaası) / İstanbul | 1991 | Roman |
Sesini Bana Bırak | Bilgi / Ankara | 1994 | Şiir |
Bilgisayar Giren Tırtıl | Bilgi Yayınevi / Ankara | 1994 | Hikâye |
Ateş Mektupları | Bilgi, Cantekin Matbaacılık / Ankara | 1995 | Şiir |
Bilgisayar Amca | Bilgi Yayınevi / Ankara | 1996 | Hikâye |
Dedem Çocuk Oldu | Bilgi Yayınevi / Ankara | 1997 | Hikâye |
Akıllı Tavşanlar | Bilgi Yayınevi / Ankara | 1997 | Hikâye |
Konuş Benimle | Bilgi, Cantekin Matbaacılık / Ankara | 1998 | Şiir |
Kuyudaki Asker | Bilgi Yayınevi / Ankara | 1998 | Hikâye |
Serçenin Şiir Defteri | Bilgi Yayınevi / Ankara | 1998 | Hikâye |
Kardan Adam Kaçtı | bilgi Yayınevi / Ankara | 1999 | Hikâye |
Yaralı Tavşanın Doktoru | Bilgi Yayınevi / Ankara | 1999 | Hikâye |
Yengeçten Korkan Köpek | Bilgi Yayınevi / Ankara | 1999 | Hikâye |
Bahçeden Kovulan Çiçek | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2001 | Hikâye |
Annemin Mektupları | Bilgi Yayınevi / İstanbul | 2001 | Roman |
Bilgisayarlı Şapka | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2001 | Hikâye |
Bir Kedinin Anıları | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2001 | Hikâye |
Sıcak Sancı | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2002 | Şiir |
Yalnız Seninle | Bu Yayınevi / İstanbul | 2003 | Roman |
İşte O Çocuk | Bu Yayınevi / İstanbul | 2004 | Roman |
Başparmağın Şarkısı | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2006 | Hikâye |
Dönem Dolap Döner Kebap | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2007 | Hikâye |
Oyuncakların Park Gezisi | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2007 | Hikâye |
Sayısal Çocuk | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2007 | Hikâye |
Sılam Isparta | Heyamola Yayınları / İstanbul | 2009 | Roman |
Şeytan Minareleri | Cumhuriyet Kitapları / İstanbul | 2009 | Roman |
İzmşr'in Kalbi Kemeraltı | Heyamola Yayınları / İstanbul | 2011 | Roman |
Can Dede'nin Eşeği | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2011 | Hikâye |
Sahibini Gezdiren Kedi | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2011 | Hikâye |
Yurdunu Yitiren Ağaç | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2011 | Hikâye |
Çakıltaşı | Kaynak Yayınları / İstanbul | 2013 | Şiir |
Küçük Yeşil Tırtıl | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2013 | Hikâye |
Mor Odanın Gizemi | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2014 | Roman |
Anne Beni Bekleme | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2016 | Roman |
Atatürk Bizi Seviyor | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2018 | Hikâye |
Kül Kahvesi - Seçme Şiirler | Bilgi Yayınevi / Ankara | 2021 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | SELÎKÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Salih Zeki Aktay | d. 1896 - ö. 21 Mart 1971 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | YEŞİLYURTLU, Hilmi Özdemir | d. 1956 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | KURŞUNÎ/NOKSANÎ/TEVHİDÎ/AVCI HACI DELİ YÜCEL BEY, Yücel Uğur Kılıçyaldır | d. 13.07.1946 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ahmet Uluşan | d. 1946 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Suphi Saatçi | d. 1946 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Ahmet İhsan Gevrek | d. 1926 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Altan Alkan | d. 10 Şubat 1970 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Ahmet Hamit Yıldız | d. 1969 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Selahattin Ertürk | d. 1923 - ö. 8 Şubat 1988 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Aydın Engin | d. 12 Şubat 1941 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Osman Serhat Erkekli | d. 19 Haziran 1955 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | BEDİR, Bedir Karakuş | d. 1944 - ö. 1993 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | GATIH DEDE, Hüseyin Karakuş | d. ? - ö. 1975? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | MUSTAFA, Mustafa Karakuş | d. 1929 - ö. 20.04.1978 | Madde Adı | Görüntüle |