Madde Detay
Emre Kongar
(d. 13 Ekim 1941 / ö. -)
Yazar, akademisyen, gazeteci, bürokrat
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Reşit Emre Kongar İstanbul’da doğar. Öğreniminin ilk iki yılını Balipaşa İlkokulu'nda (Tomanbay, 2008: 906) üçüncü sınıftan itibaren de ilkokul, ortaokul ve liseyi Şişli Terakki Lisesi’nde yatılı olarak tamamlar. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Maliye-İktisat bölümünden 1963’te mezun olur. Michigan Üniversitesi Sosyal Çalışma Yüksekokulu’nda 1966’da yüksek lisans, Hacettepe Üniversitesi’nde 1969’da doktora eğitimini tamamlar. İdarecilik de yaptığı Sosyal Çalışma ve Sosyal Hizmetler bölümüne 1976’da doçent ve 1981’de profesör olarak atanır. Bir taraftan Ankara Üniversitesi’nde Sanat Sosyolojisi dersleri verirken, çeşitli bakanlıklarda komisyon üyeliği ve danışmanlık görevlerinde bulunur. 1983’te üniversitedeki görevinden istifa eder. Akabinde Hürriyet gazetesine danışmanlık yapar, kamuoyu araştırması üzerine bir şirket kurar, müsteşarlık ve vakıf müdürlüğü gibi görevlerde bulunur. 1996’dan sonra yeniden Hacettepe, Yıldız Teknik ve İstanbul üniversitelerinde öğretim üyesi olarak çalışır ve 2000 yılında emekli olur. TRT, NTV, CNN Türk, TELE 1 kanallarına tartışma programı hazırlar, üniversiteler ve çeşitli kurumlarda dersler verir. 1996’dan günümüze değin Cumhuriyet gazetesinde köşe yazarlığı yapmaya ve politika üzerine araştıma-denemelerini yayımlamaya devam eder.
Kültür Bakanlığı Müsteşarlığı sırasında yaptığı kültürel işbirlikleri dolayısıyla 1996’da Federal Almanya, İtalya ve Polonya devletlerinden sırasıyla Üstün Hizmet Madalyası Büyük Liyakat Haçı, Commondatore Madalyası ve Commandor Nişanı ile mükafâtlandırılır. 1998’de Sosyal Bilimler alanında Nokta Dergisi tarafından “Doruktakiler” ve İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden de “Yılın İletişimcisi” ödüllerini alır. Milliyet Gazetesi’nin Abdi İpekçi Barış ve Dostluk, Haldun Taner Öykü ödüllerinde jüri üyesi olarak yer alır. Halen Gazeteciler Cemiyeti Sedat Simavi Sosyal Bilimler ve Cumhuriyet Gazetesi Yunus Nadi Sosyal Bilim ödülleri jürisinde görev almaya devam eder.
Emre Kongar, 1950-60 kuşağının toplumbilimlerdeki diğer temsilcileri gibi kendi uzmanlık alanının dışında sanatın dünyadaki ve ülkemizdeki seyriyle yakından ilgilenir (Cemal Süreya, 2010: 65). Milliyet, Milliyet Sanat, Gösteri ve Cumhuriyet’te edebiyat, sanat, kültür ve politika üzerine denemeler yazar. Akademik çalışmaları yanı sıra da roman, hatıra ve biyografi türlerinde eserler kaleme alır.
Emre Kongar’ın deneme ve araştırma eserlerinde Türkiye’nin geçirdiği siyasal, toplumsal ve kültürel değişmeler yakından takip edilir. Yazıları Türkiye’nin siyasi tarihi, ideoloji ve düşünce akımları, devrimler, toplumsal değişme modelleri, modernleşme olgusu, darbeler, üniversitelerin yapı ve sistemleri, kent olgusu, gecekondu kültürü, göç, tüketim alışkanlıkları, küreselleşme, küresel terör, sanat ve edebiyat tartışmaları, sanatsal gelişmeler, kültür sorunsalı, eğitim, Türkçe’nin doğru kullanımı, medyadaki dil yanlışlıkları başlıkları altında toplanabilir. Yazarın toplumsal-kültürel sorunların çözümü noktasında yöntem ve kuramsal alt yapı sunması akademik kimliğinden kaynaklanır. Ayrıca denemelerinde hiciv ve gülmece unsurlarını kullanır.
Hocaefendi’nin Sandukası yazarın roman türünde kaleme aldığı tek eserdir. Otuz üç âdet mektup/rapordan oluşur. Yazar kitabın önsözünde romanın yazılış hikâyesini anlatır. Buna göre 1968’de İstanbul’da tanıdığı bir sahafa gider. Sahafın yazara verdiği d’Abussion de Calevela’nın Osmanlıca el yazması metni de romanı oluşturur. Yazarın söylediklerine göre Calevela Osmanlı İmparatorluğu’nda İngilizler adına casusluk yapan bir İspanyol Yahudisi’dir. Mektupları da yakalanma korkusundan dolayı Raşid adında genç bir medrese öğrencisi ağzından yazar (Kongar, 1991: 7-19). Kongar mektupları günümüz Türkçesine çevirip düzenleyerek yayımlar. Yazarın söylediğine göre mektuplar eksiktir. Tür olarak tarihi romandır.
Ben Müsteşarken, Kızlarıma mektuplar: Yaşamdan Satırbaşları ve Babam, Oğlum, Torunum: 100 Yıllık Öykü anı türünde yazılmıştır. Ben Müsteşarken yazarın Kültür Bakanlığı Müsteşarlığı döneminde başından geçen ilginç ve komik olayları anlatır. Bürokrasideki tartışmalar, mevkidaşlar arası çekişmeler, kadrolaşma, siyasi ve sosyal gelişmeler yazarın gözünden trajikomik şekilde işlenir. Kızlarıma mektuplar, Kongar’ın yurtdışındaki iki kızına baba duyarlılığıyla yazdığı mektuplardan oluşur. Aşk, sevgi, cinsellik, yaşam, aile, davranış biçimleri ve hayattaki sorunlarla baş etme konularında yazar görüşlerini aktarır. Babam, Oğlum, Torunum’da da yüz yıllık aile öyküsü Türkiye’nin toplumsal dönüşümü içerisinde anlatılır. Eserde hem yazarın oğul, baba ve dede kimliklerinde bakış açısı hem de toplum-ailenin yakından ilişkisi gösterilir.
Kaynakça
Altınkaynak, Hikmet (2007). “Emre Kongar”. Türk Edebiyatında Yazarlar ve Şairler Sözlüğü. İstanbul: Can Sanat Yay. 473-475.
Andaç, Feridun (2009). Herkesten Bir Şey Öğrendim "Emre Kongar Kitabı". İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Cemal Süreya (2010). “Emre Kongar’ın Çocukluk Yılları”. 99 Yüz İzdüşümler-Söz Senaryosu. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 63-65.
Işık, İhsan (2006). “Emre Kongar”. Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C. VI. Ankara: Elvan Yay. 2240-2241.
Necatigil, Behçet (2007). “Emre Kongar”. Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yay. 267-268.
Tomanbay, İlhan (2008). “Emre Kongar”. Türkiye’de Sosyoloji (İsimler-Eserler). der. Özdemir Çağatay. Ankara: Phoenix Yay. 905-942.
Yalçın, Murat (ed.) (2003). “Emre Kongar”. Tanzimattan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 615.
https://www.kongar.org/ [erişim tarihi: 06.02.2018]
http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tomanbay/emrekongarmonogf.htm [erişim tarihi: 07.02.2018]
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. BURCU YILMAZ ÇEBİNYayın Tarihi: 15.02.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 15.02.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
İzmir'de Kentsel Aile | Türk Sosyal Bilimler Derneği / Ankara | 1972 | Araştırma |
Sosyal Çalışmaya Giriş | Türk Sosyal Bilimler Derneği / Ankara | 1972 | Araştırma |
İmparatorluktan Günümüze Türkiye'nin Toplumsal Yapısı | Cem / İstanbul | 1976 | Araştırma |
Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği | Bilgi / Ankara | 1979 | Araştırma |
Atatürk ve Devrim Kuramları | Türkiye İş Bankası / Ankara | 1981 | Araştırma |
Cavit Orhan Tütengil | Türk Dil Kurumu / Ankara | 1982 | Biyografi |
Kültür Üzerine | Çağdaş / İstanbul | 1982 | Deneme |
Türk Toplumbilimcileri I-II | Remzi / İstanbul | 1982 | Araştırma |
Atatürk Üzerine | Hil / İstanbul | 1983 | Deneme |
Demokrasi ve Kültür | Hil / İstanbul | 1983 | Deneme |
Üniversite Üzerine | Hil / İstanbul | 1984 | Deneme |
Kültür ve İletişim | Say / İstanbul | 1986 | Deneme |
Türkiye Üzerine Araştırmalar | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1986 | Araştırma |
Yaşamın Anlamı | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1986 | Deneme |
12 Eylül ve Sonrası | Say / İstanbul | 1987 | Araştırma |
Demokrasi İşçinin Emeğidir | Türk Harb-İş / Ankara | 1987 | Diğer |
Hocaefendi'nin Sandukası | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1989 | Roman |
İstanbul Halkının Günlük Yaşam Biçimi ve Tüketim Davranışları | İstanbul Ticaret Odası / İstanbul | 1990 | Araştırma |
İstanbul Tüketicisinin Perakende Alışveriş Alışkanlıkları | İstanbul Ticaret Odası / İstanbul | 1991 | Araştırma |
21. Yüzyılda Dünya, Türkiye ve Kamuoyu | Simavi / İstanbul | 1992 | Araştırma |
Ben Müsteşarken | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1996 | Hatıra |
Demokrasi ve Laiklik | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1997 | Deneme |
Yamyamlara Oy Yok | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1998 | Deneme |
İstanbul Halkının Yaşam Biçimi ve Sorunları | İstanbul Ticaret Odası / İstanbul | 1999 | Araştırma |
Konsantremi Bozma | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1999 | Deneme |
28 Şubat ve Demokrasi | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2000 | Deneme |
Kızlarıma Mektuplar: Yaşamdan Satırbaşları | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2000 | Hatıra |
Küresel Terör ve Türkiye | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2001 | Araştırma |
Demokrasi ve Vampirler | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2002 | Deneme |
Yozlaşan Medya ve Yozlaşan Türkçe | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2003 | Araştırma |
Babam, Oğlum, Torunum : 100 Yıllık Öykü | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2003 | Hatıra |
Trajikomik | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2005 | Mizah |
Tarihimizle Yüzleşmek | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2006 | Araştırma |
Demokrasimizle Yüzleşmek | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2007 | Araştırma |
İçimizdeki Zalim, Anlamak ve Üstesinden Gelmek | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2011 | Araştırma |
ABD'nin Siyasal İslam'la Dansı | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2012 | Araştırma |
Türkiye'yi Sarsan Otuz Gün, Gezi Direnişi | Cumhuriyet Kitapları / İstanbul | 2013 | Araştırma |
Yazarlar, Eleştiriler, Anılar | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2016 | Deneme |
Demokrasi İçin Manifesto, Diren | Kırmızı Kedi Yayınevi / İstanbul | 2017 | Araştırma |
Emre Kongar Seçkisiyle Nutuk | Remzi Kitabevi / İstanbul | 2018 | Derleme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Saliha Yadigar | d. 30 Temmuz 1963 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | NAKŞÎ, Ahmed Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | SEYYİD, Alaeddin Sünbülî | d. 1607 - ö. 1680 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Egemen Berköz | d. 13 Nisan 1941 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ESED GEDEBEYLİ, Esed İsrafil Oğlu Guliyev | d. 1941 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Aygören Dirim | d. 1941 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Deniz Arslan | d. 1979 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Toprak Işık | d. 1973 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Yankı Yazgan | d. 1959 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Nusret Karaca | d. 14 Nisan 1955 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Şerif Kutludağ | d. 20 Temmuz 1954 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Aslıhan Tüylüoğlu | d. 02 Nisan 1972 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Sadi Yaver Ataman | d. 23 Nisan 1906 - ö. 10 Aralık 1994 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Hakan Arslanbenzer | d. 16 Kasım 1971 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Arif Ay | d. 9 Aralık 1953 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |