Madde Detay
Muhtar Körükçü
(d. 16 Kasım 1915 / ö. 5 Ocak 1985)
Hikâyeci, Çevirmen, Kaymakam
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Muhtar Körükçü, 16 Kasım 1915'te Gaziantep'te doğdu. Maraş İlkokulu'ndan mezun oldu. 1931 yılında İstanbul'da Boğaziçi Lisesi'ni, 1936 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. 1937-1939 yılları arasında Türk Hava Kurumu hukuk işlerinde çalıştı. Ergani, Karlıova, Devrekâni ve Mut ilçelerinde kaymakamlık yaptı. Emniyet Genel Müdürlüğü Matbuat ve Film Şubesi Müdürlüğü ve PTT Genel Müdürlüğü'nde müşavirlik, TRT Program ve Plan Dairesi'nde başkanlık görevlerinde bulundu. Yücel, Varlık, Hisar dergilerinde köy notları ve kitap tenkitleri yayımladı. Bunun dışında radyofonik oyunlar yazdı ve çeviriler yaptı. Gezi notlarını 1950 yılında Köyden Haber adı ile yayımladı. Daha çok gözlemlere dayalı hikâyeler yazan Körükçü, 1954'te Anadolu Hikâyeleri, 1968'de Doğudan Hikâyeler adlı kitaplarını yayımladı. 5 Ocak 1985 tarihinde Ankara'da vefat etti.
Muhtar Körükçü, hikâyelerini Anadolu Hikâyeleri ve Doğudan Hikâyeler adlı kitaplarında toplar. "Körükçü'nün gördüklerini, yaşadıklarını anlattığı hikâyelerinde gözlemlerinden ve hatıralarından yararlandığı ifade edilebilir. Cehalet, gerilik, yolsuzluk, halkın saflığının sömürülmesi vb. konuları hikâyelerinde ele alan Körükçü'nün Anadolu'nun gerçeklerini ve Anadolu hayatını olduğu gibi hikâyelerine aktardığı görülür. Hikâyelerini görgü ve bilgi üzerine kuran Körükçü'nün gerçekçi hikâyelere vücut verdiği söylenebilir." (Dizdaroğlu 1954: 26) Doğudan Hikâyeler adlı kitabında topladığı hikâyelerin büyük bir çoğunluğu Doğu Anadolu Bölgesi'nde kaymakamlık yaptığı yerlerdeki izlenimlerinin ürünüdür. "Körükçü'nün hikâyelerinde yolu olmayan köyler, karla kaplı yollar, yol olmadığı için insan sırtında taşınan postalar, katır üstünde sürüp giden yolculuklar, tipilerde donup kalan insanlar, bazen acı ile bazen buruk bir gülüşle anlatılır." (Uyguner 1969: 17) İnce ve alaycı bir üsluba sahip Körükçü, "bütün bu hikâyeleri ile doğu bölgemizin, okutulmamış ve karanlıkta kalmış, yol yüzü görmemiş ama yürekleri insanca çarpan, insan seven, dış görünüşleri ile insanı korkutan fakat yürekleri ile insanı düşündüren insanların hikâyelerini anlatmıştır ve bu bölgede yaşayan insanların durumunu, acı yaşantılarını kalın çizgilerle gözler önüne sermiştir." (Uyguner 1969: 17) Birçoğu gözlemlerinin ürünü olan hikâyelerde kendi hayatından izlerin de bulunduğu söylenebilir. "Hikâye kişilerinin hep somut, canlı ve yaşayan kişiler olduğu" (Uyguner 1969: 17) dolayısıyla hayal veya kurgu mahsulü olmadığı ifade edilebilir. Körükçü'nün hikâyelerini "sadelik ve içtenlikle yalın bir dille" (İzmirli 1969: 187) ve kendine has bir mizah anlayışı çevresinde yazdığı belirtilebilir. Körükçü'nün hikâyeleri kurgu tekniği bakımından çok başarılı gözükmese de bu hikâyeler Anadolu ve Doğu Anadolu insanının yaşantısını, sevincini, kederini, acısıyla tatlısıyla yalın bir dille ele alan ve bu nedenle okuyucuların ilgisini çeken metinler olarak değerlendirilebilir.
Kaynakça
Dizdaroğlu, Hikmet (1954). "Anadolu Hikâyeleri". Varlık. S. 412. s. 26.
İzmirli, Mübeccel (1969). "Bu Toprakta Bir Kuş Var Kanadında Gümüş Yok...". Türk Dili. C. 20. S. 212. s. 187-191.
Uyguner, Muzaffer (1969). "Doğudan Hikâyeler". Varlık. S. 741. s. 17.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. FATİH SAKALLIYayın Tarihi: 15.03.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 15.03.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Köyden Haber | Varlık / İstanbul | 1950 | Gezi Yazısı |
Anadolu Hikâyeleri | Varlık / İstanbul | 1954 | Hikâye |
Doğudan Hikâyeler | Kurtuluş Matbaası / Ankara | 1968 | Hikâye |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Ayhan Güldaş | d. 15 Ağustos 1943 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | KILINCOĞLU | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Mehmet Akif Ak | d. 15 Temmuz 1951 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Hilmi Yücebaş | d. 1915 - ö. 21 Şubat 1996 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Alıkul Osmonov | d. 1915 - ö. 1950 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Süleyman Kazmaz | d. 2 Mart 1915 - ö. 22 Şubat 2013 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Hikmet Münir Ebcioğlu | d. 1907 - ö. 31 Aralık 1985 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Muzaffer Hacıhasanoğlu | d. 1924 - ö. 17 Ocak 1985 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | BULALİ, Mevlüt Yazıcı | d. 1919 - ö. 1985 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Belkıs Sami Boyar | d. 1894 - ö. 14 Mayıs 1966 | Meslek | Görüntüle |
11 | Alper Çeker | d. 13 Mart 1972 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Adnan Tahir Tan | d. 1920 - ö. 9 Haziran 1978 | Meslek | Görüntüle |
13 | Lütfiye Aydın | d. 8 Ağustos 1949 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Tufan Çolak | d. 01 Ocak 1976 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Mesut Adnan | d. Ağustos 1963 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | MUHTAR ALİYEV | d. 1936 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | HAMDÎ, Ahmed Muhtar Hamdî | d. ? - ö. 1853 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | MUHTAR KURBANPUR | d. 1921 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |