Madde Detay
Mahir Adıbeş
(d. 06 Nisan 1964 / ö. -)
Veteriner, Yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Bayburt-Merkez'e bağlı Kurucakol köyünde doğdu. Sırasıyla; 21 Şubat Kurtuluş İlkokulu (1972), Bayburt Ortaokulu (1975) ve Bayburt Lisesini (1978) bitirdi. 1984 yılında Elazığ Fırat Üniversitesi Veterinerlik Fakültesinden mezun oldu. Aynı fakültede başladığı lisansüstü öğrenimini 1996 yılında tamamladı. Mezun olduktan sonra Diyarbakır'ın Lice ilçesinde veteriner hekim (1986) ve aynı yerde 1987 ile 1991 yılları arasında ilçe tarım müdürü olarak görev yaptı. 1991-1996 yılları arasında Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Şap Enstitüsü Müdürlüğünde uzman veteriner hekimlik ve aynı kurumda 1996-2003 arasında müdür yardımcılığı görevlerinde bulundu. Bu görevlerinin ve mesleğinin yanı sıra edebiyatla yakından ilgilendi. 1996, 1997 ve 2001 yıllarında Ömer Seyfettin Hikâye Yarışmalarında ödüller kazanan yazar, 1997 yılında Almanya’da düzenlenen Uluslararası Hikâye Yarışması’nda Yarenim Var Yıldızlardan (1999) adlı hikâyesiyle Deutsche Welle mansiyon ödülünü kazandı. 1999 yılında Yeni Kervan dergisi tarafından yılın hikâyecisi seçilmiş ve Yarenim Var Yıldızlardan adlı hikâyesi 1997’de Almanya’da Türkçe ve Almanca olarak yayımlanmıştır. Tuzla Belediyesi tarafından düzenlenen 2001 yılı roman yarışmasında Ateşle Dans (2002) adlı romanıyla, Tanpınar Roman Yarışmasında Veliaht (2010) adlı romanıyla ödüle layık görüldü. 2016 yılında ise Türk Veteriner Hekimler Birliği Konseyi tarafından 2016 Yılı Hizmet Ödülü verildi. Evli ve dört çocuk babası olan Adıbeş, Türk Veteriner Hekimleri Birliği Vakfı, Veteriner Mikrobiyoloji Derneği, TÜRKSAV, Çocuk Edebiyatçıları Birliği ve Türkiye Yazarlar Birliği üyesidir.
Mahir Adıbeş'in Sokaklar Sussun Devlet Konuşsun başlıklı ilk fikir yazısı 1977'de, Top Sesi adlı ilk hikâyesi ise 1980 yılında Bayburt Postası gazetesinde yayımlanmış (Yalçın 2010: 13) ve yazar böylece edebiyat ortamına adım atmıştır. Yazar kaleme aldığı yazılarını daha sonra; Diyarbakır mahalli gazeteleri (1988-91), Türkiye gazetesi (1994), Türk Edebiyatı, Türk Kültürü, Türk Yurdu, Kümbet, Bizim Külliye, Kültür Dünyası, Yeni Kervan ve Veteriner Hekimleri Dergisi gibi süreli yayınlarda yayımlamayı sürdürmüştür. Mahir Adıbeş'in kaleme aldığı; hikaye, roman ve şiirleriyle yetişkin edebiyatına, çocuk kitaplarıyla da çocuk edebiyatına dahil edebileceğimiz çok yönlü bir edebî şahsiyeti vardır. Kaleme aldığı hikâye ve romanlarının hareket noktası "mekân" ve "canlı"lardır. Yarenim var Yıldızlardan (1998), Taş Ustaları (2008) ve İki Kuş (2015) başta olmak üzere hikâyeler Anadolu insanın sıkıntılarını, acılarını ve yaşayış tarzını "taşra gerçekçiliği'ne bağlı bir üslupla dile getirmiştir. Köy edebiyatına dahil edebileceğimiz bu hikâyeler gerçekçi ve gözlemci bakış açısıyla merkeze Anadolu insanı yerleştirlerek okuyucuya sunulmuştur. Eylülde Soldu Bu Çiçekler (2002) adlı ilk romanında yazar 12 Eylül dönemini Anadolu insanının gözünden kesitlerle anlatmaktadır. Romanlarında hikâyelerinden farklı olarak kurguyu genişletirken mekânı ve çevreyi daraltarak bireyi ele almıştır. Hikâyelerinde toplum ön planda daha iken romanlarında birey ön plandadır. Romanlarının bir başka özelliği ise hayvanların eserde baş kahraman olarak karakterize edilmesidir. Eşşekler Kasabası (2002) adlı romanda olayın geçtiği kasabadaki hayvanlar geniş yer tutarken; Veliaht (2010) adlı romanın kahramanı Sa’ad adında bir at ve Şahit (2018) adlı romanın kahramanı ise küçük bir faredir. Romanlarında hayvanları konuşturması, mizahî ve eğitici bir üslubunun bulanması, kahramanları idealize etmesiyle masalımsı bir anlatım sezilir. Roman ve hikâyeleirinin ortak noktası ise Anadolu coğrafyasının köylerden kasabalara kadar bir geniş yer tutmasıdır. Çocuk kitaplarında da benzer durum görülmekle birlikte eğiticilik ve öğüt verme daha ön plandadır. Şiir, roman, hikâye ve çocuk edebiyatı sahasında eserler veren Adıbeş'in gerek kurgusunun sağlamlığı gerekse gerçekçi çizgisiyle hikâyeci kimliğinin daha ön plana çıktığı görülmektedir.
Kaynakça
Adıbeş, Mahir (2008). Taş Ustaları. İstanbul: Sütun Yayınları.
Adıbeş, Mahir (2010). Veliaht. İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
YALÇIN, Murat (ed.), (2010). "Adıbeş, Mahir", Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. Cilt 1. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 13.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: İSA KOYUNCUYayın Tarihi: 03.06.2019Güncelleme Tarihi: 07.11.2020
Yayın Tarihi: 03.06.2019Güncelleme Tarihi: 07.11.2020
Güncelleme Tarihi: 07.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Gecede Sır Oldu | Sam Yayınları / Ankara | 1995 | Hikâye |
Merhamet Gölgeleri | Sam Yayınları / Ankara | 1997 | Hikâye |
Yarenim Var Yıldızlardan | Türdav / İstanbul | 1999 | Hikâye |
Taşa Verien Görev | Tutibay / Ankara | 2000 | Hikâye |
Tilki ile Yılan | Tutibay / Ankara | 2000 | Hikâye |
Yaz Çobanı | Tutibay / Ankara | 2000 | Hikâye |
Taşa Atılan İmza | Tutibay / Ankara | 2000 | Hikâye |
Ateşle Dans | Berikan Yayınevi / Ankara | 2002 | Hikâye |
Eylülde Soldu Bu Çiçekler | Berikan Yayınları / Ankara | 2002 | Roman |
Eşşekler Kasabası | Berikan Yayınları / Ankara | 2002 | Roman |
Taş Ustaları | Sütun Yayınları / İstanbul | 2008 | Hikâye |
Eylül Dönüşü | Altın Kalem / İzmir | 2008 | Şiir |
Veliaht | Bilgeoğuz Yayınları / İstanbul | 2010 | Roman |
O Mektubu Ben Yazmadım | Sam Yayınları / İstanbul | 2014 | Şiir |
Yine Başladı Türkülerine | Sam Yayınları / İstanbul | 2015 | Hikâye |
İki Kuş | Sam Yayınları / İstanbul | 2015 | Hikâye |
Duvar | Sam Yayınları / İstanbul | 2016 | Hatıra |
Şahit | Sam Yayınları / İstanbul | 2018 | Roman |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | PİRFANÎ/CELİL, Celil Yıldırım | d. 1964 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ZİHNÎ, Bayburtlu | d. 1797 - ö. 1859 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Piraye Şengel | d. 31 Ocak 1956 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | KUL SEFİLİ, Ali Turalı | d. 1964 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | PİRFANÎ/CELİL, Celil Yıldırım | d. 1964 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | CEYHANÎ, Durmuş Ali Sayıcı | d. 13.01.1964 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Muzaffer Budak | d. 1934 - ö. 5 Kasım 2004 | Meslek | Görüntüle |
8 | Besim Atalay | d. 1882 - ö. 07 Kasım 1965 | Meslek | Görüntüle |
9 | Ahmet Vefik Paşa | d. 1818 - ö. 1 Nisan 1891 | Meslek | Görüntüle |
10 | İbrahim Balaban | d. 1921 - ö. 9 Haziran 2019 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Mustafa Köz | d. 1959 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Adil Akkoyunlu | d. 1952 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | MAHİR, Mahir Eşdemir | d. 1911 - ö. 1979 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | MÂHİR, Mehmed Mâhir, Diyarbakırlı | d. ? - ö. 19. yy. | Madde Adı | Görüntüle |
15 | ABDULLAH MÂHİR EFENDİ | d. 1649 - ö. 1710 | Madde Adı | Görüntüle |