Madde Detay

Mart 1926’da Harput’ta doğan Mahir Ünlü, ilkokulu Ankara/Gazi’de Onuncu Yıl Yatılı Okulu’nda, orta öğrenimini ise Elazığ Lisesi’nde tamamladı. Lisede Cemil Meriç, Cahit Okurer gibi önemli edebiyatçıların öğrencisi oldu. 1946 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ne askerî öğrenci olarak girdi. Burada Prof. Dr. Pertev Naili Boratav, şair Prof. Dr. Necmettin Onan gibi isimlerden dersler aldı. Haziran 1951’de Yedek Subay Okulu’ndaki askerlik eğitiminden sonra kura sonucu Ankara’daki Mızıka Okulu’na Türkçe öğretmeni olarak atandı. 8 Ocak 1954’te Sevim Öcal’la evlendi. 1956 yılında Işıklar Askerî Lisesi’nde göreve başladı. 1989 yılında yayımlanacak olan Öz Türkçe Sözlük’ün çalışmalarına bu yıllarda başladı (Ünlü 2005: 60). 1958’de “İmlâ Konusunda” başlıklı ilk yazısını Varlık dergisinde yayımlandı. 1960 darbesinden sonra 1961’de Işıklar Askerî Lisesi kapatıldı ve Ünlü, İstanbul Kuleli Askerî Lisesi’ne atandı. Burada Ömer Özcan ve Özdemir Sarıca’yla birlikte bir edebiyat ders kitabı hazırlamaya başladı. Bu kitap, 1965’ten 1992’ye kadar okullarda okutuldu ve Nihat Sami Banarlı’nın ders kitaplarının yerini aldı. 1967 yılında Ankara’da Genelkurmay Başkanlığı Halkla İlişkiler Şubesi Propaganda Subaylığı Yardımcılığı’na getirildi. 12 Mart 1971 sonrasında, okul komutanıyla yaptığı bir tartışma sonucunda Gelibolu 2. Kolordu Kütüphane Müdürlüğü’ne atandı (2010: 1088). 30 Ağustos 1971’de albaylık rütbesine yükseltildi ve ardından emekli oldu. Aynı sene Darüşşafaka Lisesi’nde öğretmenliğe başladı. 1980’de öğretmenliği bırakıp Ekin Kitabevi’ni açtı (Ünlü 2005: 67). Çeşitli dergilerde edebiyatla ilgili yazılar yazmayı sürdürdü. Evli, iki çocuk babası olan Ünlü (2010: 1088), 1 Haziran 2017'de hayatını kaybetti.

Türkiye Yazarlar Sendikası ve Dil Derneği üyesi olan Ünlü'nün ilk yazıları Varlık dergisi ve Ayyıldız gazetesinde yayımlanırken, edebiyat ve dil üzerine inceleme ve eleştirilerini 1975'ten sonra Cumhuriyet Gazetesi'nde ve Türk Dili, Somut ve Gerçek Sanat gibi dergilerde yazmayı sürdürdü (Biyografya). Hazırladığı ders kitaplarıyla uzun yıllar Türk eğitim sistemine önemli kaynaklar sunan Ünlü, öğretmenlik ve yazarlıktaki amacını şöyle özetlemektedir: “Araştırmalarla, üstünde gereğince durulmayan konularda inceleme yapmak, yorumlamalarda bulunmak, özellikle özleşen güzel Türkçemize ve onun yaygınlaşmasına katkıda bulunmak.” (Ünlü 2005: 67) Hazırladığı sözlükler, ders kitapları ve incelemelerle Türkçeye önemli katkılar sunan Ünlü, Yatılı Dolmakalem isimli hatıra kitabıyla da edebiyat ve eğitim dünyamıza yakından bakmamızı sağlamıştır. Ayrıca Ziya Gökalp, Ahmet Haşim gibi önemli isimlerin bazı eserlerini ve Dede Korkut Hikâyeleri gibi Türk edebiyatının önemli kaynaklarından birini günümüz Türkçesine çevirerek hem Türk diline hem de Türk edebiyatına büyük katkılarda bulunmuştur.