Madde Detay
O. Zeki Özturanlı
(d. 1926 / ö. 13 Eylül 1982)
Hikâyeci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Osman Zeki Özturanlı, 1926'da Söke'de doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini burada tamamlayan yazar, 1951'de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Uzun yıllar Söke'de avukatlık yapan Özturanlı'nın hikâyeleri Yeditepe, Türk Dili, Beşparmak gibi dergilerde yayımlanmıştır. Dört hikâye kitabı ve bir tiyatro eseri olan yazar, 1982 yılında İzmir'de geçirdiği bir trafik kazasında vefat etmiştir.
Zeki Özturanlı hikâyelerini Mühür, Tabanca, Başakçılar ve Kör Karga adlı kitaplarda toplamıştır. Yazarın bu kitaplarında yer almayan "Amerikan Parası", "Kapanın Elinde", "Harman Yerine Kısa Bağlanmışlar", "Silindir Şapka" adlı hikâyeleri ise yetmişli yılların ikinci yarısında ve seksenli yılların başında Türk Dili dergisinde yayımlanmıştır. "Özturanlı'nın hikâyelerinde Söke'de avukatlık yaptığı otuz yıllık süreçte karşılaştığı olayların izdüşümü görülür." (Avcı 2012: 29) Özel bir yazma alışkanlığının olmadığını, bir cümle, bir söz ya da bir kişinin kendisini hikâye yazmaya ittiğini belirten yazar (Beyhangil 1970: 8), hikâyelerinde gözlemlere büyük ağırlık verir. Söke ve civarında şahit olduğu olayları hikâyelerinde kurgulayan Özturanlı, bunları yöresel dili kullanarak aktarmıştır. Haksızlık, hayal kırıklığı, cehalet, vefasızlık, kaçış vb. izleklerin ön planda olduğu hikâyelerinde yargı mensupları, nüfuzlu kişiler, devlet memurları, emekçiler vb. insan tipleriyle karşılaşılır. Daha çok köy ve kasaba gibi mekânlarda geçen hikâyelerinde yazarın farklı anlatım tekniklerini kullandığı görülür. "İki bölümden oluşan ve 1969'da yayımlanan Batak Göl adlı oyununda ise gölde hâkim olan çeşitli kişiler tarafından köylülerin gölden balık tutma haklarından vazgeçirilmeleriyle ortaya çıkan köylü-bey çatışması eksenindeki olaylar işlenmiştir." (Sakallı 2017: 374)
Kaynakça
Avcı, Talat (2012). "O. Zeki Özturanlı: O Bir Öykücü ve Oyun Yazarı". Afrodisyas Sanat. S. 35. 28-29.
Beyhangil, Halil (1970). "O. Zeki Özturanlı ile Bir Konuşma". Yeditepe. S. 173. 8.
Sakallı, Fatih (2017). "Zeki Özturanlı'nın Batak Göl Oyunu Üzerine Bir Değerlendirme". 3. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Araştırmaları Sempozyumu Bildiri Kitabı. İtalya. 374-381.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. FATİH SAKALLI
Yayın Tarihi: 09.11.2017
Güncelleme Tarihi: 13.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Mühür | İstiklâl Matbaası / İzmir | 1962 | Hikâye |
Tabanca | Yeditepe / İstanbul | 1969 | Hikâye |
Batak Göl | Kent / İstanbul | 1969 | Tiyatro |
Başakçılar | Yeditepe / İstanbul | 1970 | Hikâye |
Kör Karga | Yeditepe / İstanbul | 1972 | Hikâye |
Evlatçıklar | - / - | - | Tiyatro |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Oyhan Hasan Bıldırki | d. 10 Haziran 1947 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Samim Kocagöz | d. 1332/ 1916 - ö. 05 Eylül 1993 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Ferzan Gürel | d. 1919 - ö. 24 Mart 2009 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Ahmet Kaçar | d. 1926 - ö. 12 Mayıs 2018 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Kemalettin Şenocak | d. 1926 - ö. 2010 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | MUSTAFA, Mustafa Şener | d. 1926 - ö. 1988 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Tufan Hikmet Daye | d. 02 Ocak 1943 - ö. 01 Nisan 1982 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Suat Taşer | d. 1919 - ö. 16 Kasım 1982 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | NEDİMÎ, Mahmut Danişmendoğlu | d. 1904 - ö. 20.01.1982 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Umut Y. Karaoğlu | d. 1982 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Orhan Kemal | d. 15 Eylül 1914 - ö. 4 Haziran 1970 | Meslek | Görüntüle |
12 | Mahir Ünsal Eriş | d. 1980 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Lütfi Özkök | d. 1923 - ö. 31 Ekim 2017 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Bilgesu Erenus | d. 13 Ağustos 1943 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Yeşim Dorman | d. 7 Şubat 1957 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Salih Zeki Aktay | d. 1896 - ö. 21 Mart 1971 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Zeki Kuruca | d. 20 Kasım 1922 - ö. 12 Mart 1988 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Zeki Teoman | d. 9 Mart 1912 - ö. 10 Mart 1990 | Madde Adı | Görüntüle |