O. Zeki Özturanlı

(d. 1926 / ö. 13 Eylül 1982)
Hikâyeci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Osman Zeki Özturanlı, 1926'da Söke'de doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini burada tamamlayan yazar, 1951'de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Uzun yıllar Söke'de avukatlık yapan Özturanlı'nın hikâyeleri Yeditepe, Türk Dili, Beşparmak gibi dergilerde yayımlanmıştır. Dört hikâye kitabı ve bir tiyatro eseri olan yazar, 1982 yılında İzmir'de geçirdiği bir trafik kazasında vefat etmiştir.

Zeki Özturanlı hikâyelerini Mühür, Tabanca, Başakçılar ve Kör Karga adlı kitaplarda toplamıştır. Yazarın bu kitaplarında yer almayan "Amerikan Parası", "Kapanın Elinde", "Harman Yerine Kısa Bağlanmışlar", "Silindir Şapka" adlı hikâyeleri ise yetmişli yılların ikinci yarısında ve seksenli yılların başında Türk Dili dergisinde yayımlanmıştır. "Özturanlı'nın hikâyelerinde Söke'de avukatlık yaptığı otuz yıllık süreçte karşılaştığı olayların izdüşümü görülür." (Avcı 2012: 29) Özel bir yazma alışkanlığının olmadığını, bir cümle, bir söz ya da bir kişinin kendisini hikâye yazmaya ittiğini belirten yazar (Beyhangil 1970: 8), hikâyelerinde gözlemlere büyük ağırlık verir. Söke ve civarında şahit olduğu olayları hikâyelerinde kurgulayan Özturanlı, bunları yöresel dili kullanarak aktarmıştır. Haksızlık, hayal kırıklığı, cehalet, vefasızlık, kaçış vb. izleklerin ön planda olduğu hikâyelerinde yargı mensupları, nüfuzlu kişiler, devlet memurları, emekçiler vb. insan tipleriyle karşılaşılır. Daha çok köy ve kasaba gibi mekânlarda geçen hikâyelerinde yazarın farklı anlatım tekniklerini kullandığı görülür. "İki bölümden oluşan ve 1969'da yayımlanan Batak Göl adlı oyununda ise gölde hâkim olan çeşitli kişiler tarafından köylülerin gölden balık tutma haklarından vazgeçirilmeleriyle ortaya çıkan köylü-bey çatışması eksenindeki olaylar işlenmiştir." (Sakallı 2017: 374)

Kaynakça

Avcı, Talat (2012). "O. Zeki Özturanlı: O Bir Öykücü ve Oyun Yazarı". Afrodisyas Sanat. S. 35. 28-29.

Beyhangil, Halil (1970). "O. Zeki Özturanlı ile Bir Konuşma". Yeditepe. S. 173. 8.

Sakallı, Fatih (2017). "Zeki Özturanlı'nın Batak Göl Oyunu Üzerine Bir Değerlendirme". 3. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Araştırmaları Sempozyumu Bildiri Kitabı. İtalya. 374-381.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. FATİH SAKALLI
Yayın Tarihi: 09.11.2017
Güncelleme Tarihi: 13.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Mühürİstiklâl Matbaası / İzmir1962Hikâye
TabancaYeditepe / İstanbul1969Hikâye
Batak GölKent / İstanbul1969Tiyatro
BaşakçılarYeditepe / İstanbul1970Hikâye
Kör KargaYeditepe / İstanbul1972Hikâye
Evlatçıklar- / --Tiyatro

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Oyhan Hasan Bıldırkid. 10 Haziran 1947 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Samim Kocagözd. 1332/ 1916 - ö. 05 Eylül 1993Doğum YeriGörüntüle
3Ferzan Güreld. 1919 - ö. 24 Mart 2009Doğum YeriGörüntüle
4Ahmet Kaçard. 1926 - ö. 12 Mayıs 2018Doğum YılıGörüntüle
5Kemalettin Şenocakd. 1926 - ö. 2010Doğum YılıGörüntüle
6MUSTAFA, Mustafa Şenerd. 1926 - ö. 1988Doğum YılıGörüntüle
7Tufan Hikmet Dayed. 02 Ocak 1943 - ö. 01 Nisan 1982Ölüm YılıGörüntüle
8Suat Taşerd. 1919 - ö. 16 Kasım 1982Ölüm YılıGörüntüle
9NEDİMÎ, Mahmut Danişmendoğlud. 1904 - ö. 20.01.1982Ölüm YılıGörüntüle
10Umut Y. Karaoğlud. 1982 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Orhan Kemald. 15 Eylül 1914 - ö. 4 Haziran 1970MeslekGörüntüle
12Mahir Ünsal Erişd. 1980 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Lütfi Özkökd. 1923 - ö. 31 Ekim 2017Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Bilgesu Erenusd. 13 Ağustos 1943 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Yeşim Dormand. 7 Şubat 1957 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Salih Zeki Aktayd. 1896 - ö. 21 Mart 1971Madde AdıGörüntüle
17Zeki Kurucad. 20 Kasım 1922 - ö. 12 Mart 1988Madde AdıGörüntüle
18Zeki Teomand. 9 Mart 1912 - ö. 10 Mart 1990Madde AdıGörüntüle