Madde Detay
Abdülkadir Meriçboyu
A. Kadir
(d. 16 Temmuz 1917 / ö. 1 Mart 1985)
Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İbrahim Abdulkadir Meriçboyu 16 Temmuz 1917 tarihinde İstanbul'un Eyüp ilçesinde doğdu. İlk ve ortaokulu Eyüp'te, liseyi 1936 yılında Kuleli Askeri Lisesi'nde tamamlayan şair daha sonra Ankara Harp Okulu'na başladı. 1938 yılında Nazım Hikmet şiirleri okuduğu için tutuklandı. Hapis sonrasında okulla ilişiği kesildi. 1941 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne giren şairin Tebliğ adlı kitabı 1943 yılında sıkıyönetim tarafından toplatıldı ve kendisi de Anadolu'ya sürgüne gönderildi. Bu nedenle fakülteye devam edemedi. (Baygara 2014: 10) 1943-1947 yılları arasında Muğla, Balıkesir, Konya, Adana, Kırşehir'de hayatını sürgün olarak geçiren şair, 1947'de İstanbul'a döndükten sonra bir fabrikada çalıştı. Aynı zamanda yayınevlerinde çevirmenlik ve redaktörlük de yaptı. Şiirleri, Akın, Ses, Yeni Edebiyat, Yürüyüş, Pınar, Başak, Gün, Yığın, Yağmur ve Toprak, Fikir ve Sanat, Yeryüzü, Beraber, Yeditepe, Şairler Yaprağı, Pazar Postası, Dönem, Gelecek, Militan, Sanat Emeği, Edebiyat 81, Varlık gibi süreli yayınlarda yayımlandı. 1965 sonrasında yazı çalışmalarına ağırlık veren şair 1 Mart 1985'te İstanbul'da vefat etti.
Abdulkadir Meriçboyu, edebiyat tarihinde "1940 Kuşağı" olarak adlandırılan toplumcu gerçekçi şairler arasında yer alır. Altınkaynak, Meriçboyu'nun şiiri sınırlandırmanın doğru olmadığına, şiirin her yerde her şeyi anlatabileceğine inandığını ifade eder. (1977: 173-174) Coşkun, onun şiirinin baştan sona kadar aynı çizgiyi koruduğunu belirtir. (1974: 29-30) Baygara ise şiirinin temeli gözleme dayanan şairin insanların aç kalmadığı, ölmediği, kardeşçe yaşadığı bir dünyanın özlemi içinde olduğunu vurgular. (2014: 120) Şiirlerinde hürriyet, ekmek kavgası, emekçi insanlara övgü, cephedeki askerin dramı, savaşın acı sonuçları, yaşama sevinci, özlem, başkaldırı, yalnızlık, umut, sürgünlük, kardeşlik, insan sevgisi, kıtlık, çocuk, direnme vb. izlekleri işleyen şair, halkın konuştuğu dille şiirlerine vücut verir. Berhumoğlu'na göre ezilen, cephede savaşan, hayat mücadelesi veren fakir insanları şiirlerinde konu edinen şair, bireysel temaları işleyen mistik dünya görüşüne sahip şairleri eleştirirken kendisini yoksul, sıradan insanların yanında, onların şairi olarak görür. (2001: 105) Toplumsal izleklerin ağırlıkta olduğu şiirlerini çoğunlukla serbest nazımla kaleme alan Meriçboyu, ahenk unsuru olarak sık sık kelime ve dize tekrarları ile ikileme ve pekiştirmelere başvurmuş, hayata ve insanlara ait birçok olguya toplumcu ve gerçekçi bir bakış açısıyla yaklaşmıştır.
Kaynakça
Altınkaynak, Hikmet (1977). Edebiyatımızda 1940 Kuşağı. İstanbul: Türkiye Yazarlar Sendikası. s. 173-174.
Baygara, Belgen (2014). Abdulkadir Meriçboyu'nun Şiirlerini Çözümleme ve Değerlendirme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Berhumoğlu, Canan (2001).Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde 1940 Toplumcu Gerçekçi Kuşağının Yeri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi.
Coşkun, Sakıp (1974). "Hürriyet ve Ekmek Şairi: A. Kadir". Yarına Doğru. S.10. s. 29-35.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. FATİH SAKALLIYayın Tarihi: 16.03.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 16.03.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Tebliğ | Sebat Basımevi / İstanbul | 1943 | Şiir |
Bugünün Diliyle Mevlana | İstanbul Matbaası / İstanbul | 1955 | Derleme |
Hoş Geldin Halil İbrahim | İstanbul Matbaası / İstanbul | 1959 | Şiir |
İlyada | İş Bankası Yayınları / İstanbul | 1960 | Çeviri |
Dört Pencere | İstanbul Matbaası / İstanbul | 1962 | Şiir |
Bugünün Diliyle Ömer Hayyam | İstanbul Matbaası / İstanbul | 1964 | Çeviri |
1938 Harp Okulu Olayı ve Nazım Hikmet | İstanbul Matbaası / İstanbul | 1967 | Hatıra |
Bugünün Diliyle Tevfik Fikret | Gün Matbaası / İstanbul | 1967 | Derleme |
Seçme Şiirler | Akşam Kitap Kulübü / İstanbul | 1968 | Çeviri |
Dilden Dile | Gün Matbaası / İstanbul | 1970 | Çeviri |
Odysseia | Sander Yayınları / İstanbul | 1970 | Çeviri |
Vietnam Şiiri | Hilal Matbaacılık / İstanbul | 1973 | Derleme |
Dünya Halk ve Demokrasi Şiirleri 1 | Hilal Matbaacılık / İstanbul | 1973 | Derleme |
Filistin Şiiri | Hilal Matbaacılık / İstanbul | 1974 | Derleme |
Dünya Halk ve Demokrasi Şiirleri 2 | Hilal Matbaacılık / İstanbul | 1975 | Derleme |
Portekiz Sömürgeleri Şiiri | Hilal Matbaacılık / İstanbul | 1975 | Derleme |
Sovyet Rusya'da On Beş Gün | Hilal Matbaacılık / İstanbul | 1978 | Gezi Yazısı |
Dünya Halk ve Demokrasi Şiirleri 3 | Hilal Matbaacılık / İstanbul | 1980 | Derleme |
Mutlu Olmak Varken (Bütün Şiirleri) | Can / İstanbul | 1994 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Eyüp Aygün Tayşir | d. 1979 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | BÂHİR, Arab-zâde Abdurrahmân Efendi | d. 1688-1689 - ö. 26 Temmuz 1746 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Peyami Safa | d. 2 Nisan 1899 - ö. 15 Haziran 1961 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Rüştü Şardağ | d. 1917 - ö. 27 Kasım 1994 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | MESİM SEFEROV | d. 1917 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Muzaffer Arabul | d. 1917 - ö. 2 Kasım 1997 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Saadet Ulçugür | d. 01 Ocak 1926 - ö. 07 Ekim 1985 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Muhteşem Sünter | d. 1928 - ö. 9 Temmuz 1985 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Abdülkadir Bulut | d. 21 Nisan 1943 - ö. 8 Ağustos 1985 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Habibe Ahmet | d. 20 Aralık 1953 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | SA'DÎ | d. ? - ö. XVI. asır sonu | Meslek | Görüntüle |
12 | Munis Faik Ozansoy | d. 4 Nisan 1911 - ö. 31 Mart 1975 | Meslek | Görüntüle |
13 | Yaşar Çelik | d. 11 Haziran 1951 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Mina Urgan | d. 01 Mayıs 1915 - ö. 15 Haziran 2000 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Yıldırım Keskin | d. 28 Mart 1932 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Ali Kadir | d. 1936 - ö. 1997 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Vedat Türkali | d. 13 Mayıs 1919 - ö. 29 Ağustos 2016 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | YAMAN DEDE, Mehmet Kadir Keçeoğlu | d. 29.07.1887 - ö. 03.05.1962 | Madde Adı | Görüntüle |