Madde Detay

Yedi Meşale şairlerinden olan Muammer Lütfi, İzmir/Ödemiş’te doğdu. Âlim bir kişi olan Müderris Lütfi Efendi’nin oğludur. İlk ve ortaöğrenimini Ödemiş Rüşdiye ve İdadisi’nde yaptı. Babasından Arapça, Konyalı Mustafa Efendi’den Farsça dersleri aldı. Yükseköğrenim için İstanbul’a giden Muammer Lütfi, bir süre medresede okuduktan sonra Darülfünûn’un İlahiyat Fakültesi'ne yazıldı. Öğrenimine devam ederken Hukuk Fakültesi’ne de kayıt yaptırdı. 1927 yılında İlahiyat'ı, 1929 yılında ise Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Antalya, Kuşadası, Bozdoğan, Nazilli, Muğla, Ürgüp gibi Anadolu’nun birçok il ve ilçesinde yargıçlık yaptı. Antalya’da iken Antalya Halkevi dergisi olan Türk Akdeniz’i yönetti. Muammer Lütfi daha sonra istifa ederek ölümüne kadar Ödemiş’te avukatlık yaptı. Ödemiş’te hayatını kaybetti.

Meşale grubundan ilk ayrılan şair olarak dikkat çeken Muammer Lütfi’nin edebiyata ilgisi genç yaşlarda başlamıştır. İlk şiirlerini İzmir’de Ahenk gazetesinde yayımlamış, bunun dışında Sadâ-yı Hak, Yeni Gün gazetelerinin yanı sıra Mahfel, Nazikter, Hilâl, Anadolu, Şark, Yanık, Yurt, İctihad, Servet-i Fünûn ve Yeni Ses gibi dergilerde şiirleri çıkmıştır. Sanat hayatına aruz vezniyle yazdığı şiirlerle başlamış, Tokadizâde Şekip, Tâhirü'l-Mevlevî ve Ahmet Haşim’den etkilenmiştir. Zamanla aruzdan uzaklaşan şair, hece vezniyle şiirler yazmaya başlamıştır. Şiirlerinde Kemalettin Kamu etkisiyle millî konulara yer vermiş, sevgi temini işlemiştir. “Bulut Yığınları”, “Akşam”, “Mehtap”, “Ay”, “Göl Kıyısında” gibi şiirleri Ahmet Haşim etkisinde yazmıştır. Halit Fahri, onun şiirlerinde maveraî ve hikemi bir eda bulduğunu ifade etmiştir. Muammer Lütfi şiirlerini genellikle dörtlükler ve üçlükler hâlinde yazmış, daha çok düz ve çapraz kafiye kullanmayı tercih etmiştir. Şiirlerinin yanı sıra “Silâhşör”, “Aşk Efsanesi”, “Çakırcalı”, “Hayat Denizi” gibi manzum hikâyeler de kaleme almıştır. Aruz ve hece ile şiirler yazan Muammer Lütfi sonradan serbest tarzda şiire de yönelmiştir. Bir süre sonra da dilde sadeleşmeye doğru bir açılım yapmıştır.

Şair, 1928’de Yedi Meşale topluluğuna katılmış ve ortak kitap hâlinde yayımlanan Yedi Meşale’den sonra Cevdet Kudret’le aralarında baş gösteren geçimsizlik yüzünden topluluktan ayrılmıştır. Muammer Lütfi Bahşi, Servet-i Fünûn’da yayımlamış olduğu “Yedi Meşale’nin Kısa Bir Tarihçesi” başlıklı yazısında bu ayrılışın sebeplerini farklı bir şekilde ortaya koymuştur. Şair, topluluktan ayrılma sebebini “eski edebiyatımıza karşı hücumları ve nankörlükleri benim bu arkadaşlar arasından çekilmemi intac etti,” (Muammer Lütfi 1928: 181) sözleriyle izah etmiştir. Bu aşamadan sonra Anadolu’da yaygın olmayan gazete ve dergilerde müstakil çalışmalarını sürdürmüştür.

Yedi Meşale şairlerine göre şiirlerinde derinlik ve düzenlilik gözlemlenen Muammer Lütfi, “Dante’nin Ruhuna: Cehennem” adlı şiirinde Âdem ile Havva’dan beri insanların günahkârlığını anlatmış, bütün sorunların çözümünün yine insanda olduğunu vurgulamıştır (Emiroğlu 2014: 138). Şairin Yedi Meşale’de yer alan bu şiiriyle birlikte “İhtiyar Âşık”, “Dünyalar: Sağırların Dünyası”, “Körlerin Dünyası”, “Âşıkların Dünyası”, “Ayrılık Çeşmeleri”, “Topkapı Sarayı” ve “Dünyada Son Kalan Adam” başlıklı şiirleri yayımlanmıştır. Muammer Lütfi’nin Yedi Meşale’de bir araya gelen şiirleri hariç diğer eserleri kitap hâlinde bir araya getirilmemiş ve basılmamıştır. Hüseyin Tuncer, onun Kurtuluş Savaşı’nı konu edinen broşür niteliğinde İlk Kurşun adlı eserinin basıldığı bilgisini vermiştir (1994: 20).