SALİM BABA, Salim Top

(d. 1932 / ö. 2015)
âşık, sıvacı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Salim Top olan Salim Baba, 1932'de Gümüşhane'nin Kale Nahiyesi'ne bağlı Geçitli köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Kale eşrafından Mecit Top'tur. Annesi ise Kale eşrafından Mecbure Hanım'dır. Salim Top, kendi zamanında üç yıl olan ilkokulu eğitmenden okumuştur. Köy imamı Sefer Efendi’den Kuran öğrenir. Kaynaklarda, Salim Top'un bu öğrenme sürecinde zorlandığı, bir gece gördüğü bir rüyadan sonra Kur'an okumayı öğrendiği ifade edilmektedir. Salim Top'un bu rüyasında cübbeli ve sarıklı üç kişi gördüğü, bu kişilerin Salim Top'un başını okşayıp sırtını sıvazlayarak gidip Kur'an okumasını söyledikleri rivayet edilmektedir. Salim Top, önce anne ve babasına sonra da köydeki diğer insanlara Kur'an okur. Salim Top, üç ay kadar Hafız Ahmed Efendi adlı bir hocadan hafızlık dersleri alır. Salim Baba, fakirlik dolayısıyla hıfzına devam edemeyerek on beş yaşında gurbete çıkar (Aydın 2011: 419-420). İstanbul taş ocaklarında beş yıl amelelik yapar. Yirmi yaşında sıvacı olur ve on beş yıl çalışır. Bu arada çok sayıda Hadis-i Şerif ezberler. Otuz yaşlarındayken Halveti büyüklerinden Mehmed Emin Güvener hazretlerinin irşat halkasına dâhil olur. Yirmi bir yıl onun yanında kemale erip olgunlaşır. Mehmed Emin Güvener, 1982 'ta vefat etmesi üzerine seyyah olur ve Türkiye’nin birçok vilayetini gezmeye başlar (Aydın 2011: 421). Bu zaman zarfında kendisini hem dinî konularda hem de şiirde geliştiren Salim Baba, Ankara'da yaşamaya başlar. Salim Baba, 2015'te Ankara'da vefat etmiştir.

Salim Baba, şeyhi vefat edince seyyah olur ve Türkiye'nin birçok vilayetini gezer, âşıklarla atışma yapar ve yarışmalara katılır. 1989'da Kadirî ve Şazelî meşayıhından Hasan Efendi ile tanışır. Salim Top'un yıllarca dinî konularda irticalen söylediği şiirlerinin sayısı binin üzerindedir. Âşığın hakkında Rufai tarikatı Şeyh Ömer Efendi Dergâhı tarafından Âşık Salim Hoca El Halveti Divanı isimli bir divan hazırlanmıştır. Âşık, birçok şenlik ve gecelere katılmıştır. Bunun yanı sıra âşıklar hakkında televizyon ve radyolarda yapılan programlara iştirak etmiştir. Âşığın şiirleri birçok televizyon ve radyo programında ve yerel gazetelerde yer almıştır (Aydın 2011: 421-422). Şiirlerinde gurbet, özlem, sevgi, yiğitlik, tabiat ve din gibi konuları işleyen âşık, "Salim, Salim Baba" mahlaslarını kullanmıştır. Aldığı eğitim ve şiirlerinin içeriklerinden hareketle âşığın şiiri, toplumu eğitmek için bir araç olarak kullandığını söylenebilir.

Kaynakça

Aydın, Oğuzhan (2011). "Salim Top (Âşık Salim Baba)". Sazın ve Sözün Sultanları- Yaşayan Halk Şairleri VIII. Ed. Fatma Ahsen Turan, Gülşah Gülegül, Oğuzhan Aydın. Ankara: Gazi Kitabevi. 419-441.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NAGİHAN ÇETİN
Yayın Tarihi: 03.01.2019
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Âşık Salim Hoca El Halveti Divanı- / Ankara2008Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FİGANÎ, İbrahim Okurd. 15.03.1948 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Nursel Saygınerd. 15 Ocak 1959 - ö. 01 Şubat 2018Doğum YeriGörüntüle
3Sabahattin Kömürcüoğlud. 5 Haziran 1924 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4AĞA ÇILDIR, Hasand. 1932 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5NEVRUZ BACI/NEVRUZA, Nevruz Oylumd. 1932 - ö. 10.10.1995Doğum YılıGörüntüle
6Aydın Aydemird. 20 Mart 1932 - ö. 23 Mayıs 2008Doğum YılıGörüntüle
7Bedii Faik Akınd. 1 Mayıs 1921 - ö. 16 Haziran 2015Ölüm YılıGörüntüle
8Sıtkı M. Erinçd. 16 Nisan 1940 - ö. 22 Nisan 2015Ölüm YılıGörüntüle
9Afet Ilgazd. 2 Ocak 1937 - ö. 16 Ocak 2015Ölüm YılıGörüntüle
10ÖMER/TOMBUL, Ömer Tombuld. 03.09.1947 - ö. ?MeslekGörüntüle
11MUSA EMİNd. 1896 - ö. ?MeslekGörüntüle
12OZAN VELİ, Veli Kırboğad. 1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
13DEVRANİ, Hasan Tutald. 1928 - ö. 20.02.1993Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14RIZA, Rıza Asland. 1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İRFAN KARABULUTd. ? - ö. 1997Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ELAŞIĞI, Muhammed Ali Mahmudid. 1957 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17GİRYÂNÎ, Süleyman İbn-i İbrahimd. 1861/1870? - ö. 1915/1920?Madde AdıGörüntüle
18GAMLI YILMAZ, Yılmaz Bulutd. 03.01.1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle