Madde Detay
SALİM BABA, Salim Top
(d. 1932 / ö. 2015)
âşık, sıvacı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Salim Top olan Salim Baba, 1932'de Gümüşhane'nin Kale Nahiyesi'ne bağlı Geçitli köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Kale eşrafından Mecit Top'tur. Annesi ise Kale eşrafından Mecbure Hanım'dır. Salim Top, kendi zamanında üç yıl olan ilkokulu eğitmenden okumuştur. Köy imamı Sefer Efendi’den Kuran öğrenir. Kaynaklarda, Salim Top'un bu öğrenme sürecinde zorlandığı, bir gece gördüğü bir rüyadan sonra Kur'an okumayı öğrendiği ifade edilmektedir. Salim Top'un bu rüyasında cübbeli ve sarıklı üç kişi gördüğü, bu kişilerin Salim Top'un başını okşayıp sırtını sıvazlayarak gidip Kur'an okumasını söyledikleri rivayet edilmektedir. Salim Top, önce anne ve babasına sonra da köydeki diğer insanlara Kur'an okur. Salim Top, üç ay kadar Hafız Ahmed Efendi adlı bir hocadan hafızlık dersleri alır. Salim Baba, fakirlik dolayısıyla hıfzına devam edemeyerek on beş yaşında gurbete çıkar (Aydın 2011: 419-420). İstanbul taş ocaklarında beş yıl amelelik yapar. Yirmi yaşında sıvacı olur ve on beş yıl çalışır. Bu arada çok sayıda Hadis-i Şerif ezberler. Otuz yaşlarındayken Halveti büyüklerinden Mehmed Emin Güvener hazretlerinin irşat halkasına dâhil olur. Yirmi bir yıl onun yanında kemale erip olgunlaşır. Mehmed Emin Güvener, 1982 'ta vefat etmesi üzerine seyyah olur ve Türkiye’nin birçok vilayetini gezmeye başlar (Aydın 2011: 421). Bu zaman zarfında kendisini hem dinî konularda hem de şiirde geliştiren Salim Baba, Ankara'da yaşamaya başlar. Salim Baba, 2015'te Ankara'da vefat etmiştir.
Salim Baba, şeyhi vefat edince seyyah olur ve Türkiye'nin birçok vilayetini gezer, âşıklarla atışma yapar ve yarışmalara katılır. 1989'da Kadirî ve Şazelî meşayıhından Hasan Efendi ile tanışır. Salim Top'un yıllarca dinî konularda irticalen söylediği şiirlerinin sayısı binin üzerindedir. Âşığın hakkında Rufai tarikatı Şeyh Ömer Efendi Dergâhı tarafından Âşık Salim Hoca El Halveti Divanı isimli bir divan hazırlanmıştır. Âşık, birçok şenlik ve gecelere katılmıştır. Bunun yanı sıra âşıklar hakkında televizyon ve radyolarda yapılan programlara iştirak etmiştir. Âşığın şiirleri birçok televizyon ve radyo programında ve yerel gazetelerde yer almıştır (Aydın 2011: 421-422). Şiirlerinde gurbet, özlem, sevgi, yiğitlik, tabiat ve din gibi konuları işleyen âşık, "Salim, Salim Baba" mahlaslarını kullanmıştır. Aldığı eğitim ve şiirlerinin içeriklerinden hareketle âşığın şiiri, toplumu eğitmek için bir araç olarak kullandığını söylenebilir.
Kaynakça
Aydın, Oğuzhan (2011). "Salim Top (Âşık Salim Baba)". Sazın ve Sözün Sultanları- Yaşayan Halk Şairleri VIII. Ed. Fatma Ahsen Turan, Gülşah Gülegül, Oğuzhan Aydın. Ankara: Gazi Kitabevi. 419-441.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. NAGİHAN ÇETİNYayın Tarihi: 03.01.2019Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
Yayın Tarihi: 03.01.2019Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Âşık Salim Hoca El Halveti Divanı | - / Ankara | 2008 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Vasfi Mahir Kocatürk | d. 1907 - ö. 17 Temmuz 1961 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ŞENEL, Sabahaddin Şenel | d. 1958 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | FİGANÎ, İbrahim Okur | d. 15.03.1948 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Ali Rıdvan Bülbül | d. 15 Temmuz 1932 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ADEM/ADEMÎ, Adem Öztaş | d. 1932 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HAYRİYE ALTUNOĞLU | d. 1932 - ö. 06.06.1994 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Celal Özcan | d. 4 Ocak 1941 - ö. 30 Aralık 2015 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Güney Dinç | d. 1936 - ö. 10 Ekim 2015 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Nilgün Aslan | d. 1966 - ö. 9 Nisan 2015 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | LAHICLI LEYLİCAN | d. ? - ö. 1930\'lar | Meslek | Görüntüle |
11 | FAKİR/FAKİRÎ, Cafer Serim | d. 1867 - ö. 1932 | Meslek | Görüntüle |
12 | ZÂHİRÎ, Halil Halıcı | d. 1905 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | ZİYANÎ, Mustafa Balta | d. 1947 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ERDALÎ, Zeki Erdal | d. 1961 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | ALİ, Ali Açık | d. 1914 - ö. 1984 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | BEZLÎ, Çankırılı | d. 1843 - ö. 1902 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | HAKVERDİ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ÇINAR, Medine Çınar | d. 1957 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |