Madde Detay
ŞEYH CÜNEYD
(d. 1893 / ö. 1958)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Şeyh Cüneyd 1893 yılında Siirt'in Ohin beldesinde doğmuştur. Babası Verkanisli Şeyh Fethullah Efendi’dir. Şeyh Fethullah, bölgede ilmi otoritesiyle ve tasavvuftaki öncülüğü ile tanınmıştır. Şeyh Cüneyd’in ağabeyi Ohinli Şeyh Alâuddin Efendi de babası gibi Doğu Anadolu bölgesi genelinde büyük bir âlim olarak tanınmaktadır. Şair, ilim ve tasavvufla ilgilenen bir aile ortamında büyümüştür. Ailevi birikimine rağmen medrese geleneği içerisinde dar imkânlarla ders vermiş, tanınmış diğer büyük âlimlerin aksine geniş kitlelere ulaşamamıştır. 1958 yılında vefat etmiştir (Çiçek 2007: 410).
Şeyh Cüneyd ilk eğitimini babası Verkanisli Şeyh Fethullah Efendi’den, babası vefat ettikten sonra da İsparitli Haci Abdulkerim’in ve Molla Hüseyin Kiçik’ten eğitim almıştır. Bu önemli şahsiyetlerin yanı sıra Ağabeyi Şeyh Alâuddin’den de yararlanmıştır (Ardıç 2009: 53). Şeyh Cüneyd kitap telifine zaman ayırmış ve İslam Hukuku/Fıkıh, Tefsir, Nahiv, Arap Dili Edebiyatı ve Tasavvuf alanlarında altı eser vermiştir. Kazi Tefsiri Kehf Suresinin Haşiyesi eserinde kişisel yorum ve birikimiyle Kazi Tefsirinin sadece Kehf süresi bölümüne uzunca bir haşiye yazmıştır. Şerhu'l- Kasideti't-Taiyye eserinde İbn Farıd’ın Taiiye adlı kasidesini bazı kelimelerin manalarını, zamirlerin mercilerini, beyitler arasındaki bağlantıları ve gramerle ilgili diğer bazı konuları inceleyerek şerh eder. Aynı şekilde İbn Farıd’ın Mimî adlı kasidesini de şerh eder. Şehu Kasideti Banet Su'adu çalışması şerh konusunda vermiş olduğu bir diğer eser olup Ka'b b. Zübeyr'in Banet Su'adu kasidesini belli kelimelerin manalarını, mananın anlaşılmasında yardımcı olan bazı nahiv kaidelerini ve kimi yerlerde de beytin toplu manasını açıklamıştır. El-Kafiyetu's-Suğra eserinde; İbn Hacib'in nahivle ilgili yazdığı el-Kafıye adlı eserini el-Kafıyetü'l-Kübra eseriyle açıklamaya çalışan Molla Halil’in söz konusu kitabını özetlemiştir. El-Mecmuatü'l-Faradiyye eserinde ise İslam hukukunda mirası araştırmıştır. Bu eserlerin dışında birisi Arapça, ikisi Farsça olmak üzere peygamber ve mürşit sevgisini işlediği kasideleri de bulunmaktadır (Çiçek 2007: 411-416).
Kaynakça
Ardıç, Mehmet (2009). Bitlis ve Çevresinde Yaşayan Mutasavvıflar. Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
Çiçek, Halil M. (2007). “Van Gölü Havzasının Dini Hayatında İz Bırakan Şahsiyetlerden Şeyh Cüneyd Efendi”. III. Uluslararası Van Gölü Havzası Sempozyumu (06-08 Haziran 2007). Hakkâri. 408-417.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. ERDEM AKINYayın Tarihi: 27.08.2019Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
Yayın Tarihi: 27.08.2019Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Kazi Tefsiri Kehf Suresinin Haşiyesi | ? / ? | ? | Diğer |
Şerhu'l- Kasideti't-Taiyye | ? / ? | ? | Diğer |
İbn Farid'in Mimi Kasidesinin Şerhi | ? / ? | ? | Diğer |
Şehu Kasideti Banet Su'adu | ? / ? | ? | Diğer |
El-Kafiyetu's-Suğra | ? / ? | ? | Diğer |
El-Mecmuatü'l-Faradiyye | ? / ? | ? | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Mehmet Akif Tutumlu | d. 24 Mart 1963 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ŞEYH ALAUDDİN | d. 1881 - ö. 1949 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | MOLLA HALÎL, Siirtli | d. ? - ö. 1841 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Tarık Mümtaz Göztepe | d. 1893 - ö. 24 Ocak 1977 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | KARAVELLİ KADİR, Kadir İsmayılov | d. 1893 - ö. 1982 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İSLAM KARA OĞLU YUSİFOV | d. 1893 - ö. 1968 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Ali Rıza Seyfi | d. 1880 - ö. 14 Temmuz 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | HEYRANÎ, Muhammet Işıkdemir | d. 1890 - ö. 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Cevat Neciboğlu | d. 1893 - ö. 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | KAĞIZMANLI, Mahmut Demirci | d. 1957 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | HASAN, Hasan Emek | d. 1939 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | TUFAN GÜVEL | d. 1923 - ö. 1946 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | ELİFÇE, Elif Kılıç | d. 11.06.1954 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | GÜLHAN, Birsen Akpınar | d. 1966 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | CAHANBAHIŞ, Gul Yunus | d. 1912 - ö. 1943 | Madde Adı | Görüntüle |