Madde Detay

Adana'da dünyaya geldi. Tam adı Ömer Taha Toros olan yazar, Tarsus müftüsü Küçükzade Hilmi Efendi'nin oğludur. Adana Lisesi'ni 1930'da bitirdi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden 1933'te mezun oldu. Bir müddet Türkçe öğretmenliği yaptı. Üniversiteyi bitirdikten sonra maliye teşkilatında tahsil müfettişi olarak çalışmaya başladı. 1937'de Adana Ticaret ve Sanayi Odası umumi kâtipliğine tayin edildi. Ticaret Bakanlığında müfettişlik ve başmüfettişlik yaptıktan sonra 1975'te kendi isteğiyle emekliye ayrıldı. Emekli olana kadar Türkiye’nin bütün illerini dolaştı. Folklor ve edebiyat araştırmaları yaptı. Görevi dolayısıyla gittiği Paris'te Türk kültür tarihiyle ilgili araştırmalar yaptı. Vatikan arşivlerinde Osmanlı Devleti ile Papalık arasındaki ilişkileri inceledi. Polonya'da konferanslar verdi. Halkevleri ve TDK gibi kurumlarda da görev aldı. 26 Ocak 2012 tarihinde Etiler'deki evinde 102 yaşındayken vefat etti. Cenazesi Zincirlikuyu'da düzenlenen törenin ardından defnedildi.

Ülkemizin yetiştirdiği önemli biyograf ve arşivcilerinden biri olan Taha Toros, Adana Lisesi birinci sınıftayken, edebiyat tarihçisi İsmail Habib Sevük’ün teşvikiyle edebiyata yönelmiştir. Arşiv merakını Mazi Cenneti I (1992) adlı hatıratında şu cümlelerle dile getirmiştir: "Arşiv oluşturmak, özellikle ülkemizde nadir yetişen biyograf olmak, bibliyografyada uzmanlık kazanabilmek, yararına yürekten inandığım, kültür zenginliklerindendir. Yaşamım boyunca bunu yapmaya çalıştım. Aslında bu konularla ölesiye uğraşmak, tedavisi mümkün olmayan bir hastalık gibidir. Bugün kanserin bile tedavisi mümkün. Ama 'arşiv' hastalığının tedavisi yok!. Ne diyelim, Tanrı, bu türden hastalığa yakalananları kurtarmasın!.." (Toros 1992). Toros, Hayat mecmuasında çıkan şiirlerinin ardından şiire ilgi duymuştur. Şiir ve yazıları 1928'den itibaren; Maarif Mecmuası (Çukurova'da Memleket), Millet, Yedigün, Hayat, Hayat Tarih, Tarih ve Toplum, Antice, Cumhuriyet ve Milliyet gibi süreli yayınlarda yayımlanmıştır. İlk şiir kitabı Toros Demetleri adıyla 1929'da basılmıştır. Gençliğinde müzik ve karikatürle de ilgilenen Toros, daha çok edebiyat, tarih, folklor ve biyografi alanlarında yaptığı araştırma, inceleme, derleme ve arşiv çalışmalarıyla tanımıştır (Yalçın 2010: 1032). Türk kültür tarihiyle ilgili zengin bir arşive sahip olan yazarın, hem bu alanlarda hem de son dönem tarihimizle ilgili çok sayıda kitabı bulunmaktadır. Kabacalı, Toros'un arşivi için "Taha Toros'un bilgisayara yüklenmesi iki buçuk yıl sürecek on binlerce dokümandan oluşan zengin özel arşivi, yakın tarih için önemli bir bilgi kaynağı." (Kabacalı 1989) değerlendirmesini yapmıştır.