Madde Detay
TELLİ MEHEMMED, Mehemmed Hesenov
(d. 1894 / ö. 1973)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Mehemmed Hesenov, 1894 yılında Kazak bölgesinin Köçesger köyünde doğdu. Kendisi de bir halk şairi olan babası Kehreman’dan, hem okuma yazmayı hem de âşıklık sanatının inceliklerini öğrendi. Beş yaşındayken bir demiryolu işçisi olan babası vefat edince, annesinin himayesinde büyüdü.
Mehemmed Hesenov, 1918 yılında Kazak âşık meclisinde “Gələrmi?” redifli şiirinde Neriman Nerimanov’un (Qoca Şərkin Nərimanı Gələrmi?) adından bahsettiği için hapsedildi. Hapisten çıktıktan sonra Gence'ye göç etti ve ömrünün sonuna kadar orada yaşadı.
Rusların baskıcı siyasetine karşı, 1918 yılında kurulan bağımsız Azerbaycan Halk Cumhuriyeti için Âşık Esed, Âşık Mirze ve Âşık İslam ile birlikte tüm kültürel etkinliklerde saz ve sözü ile aktif bir şekilde çalıştı. 1928 yılında I. Âşıklar Kurultayı’nda Âşık Esed’den sonra ikinci mükâfata layık görüldü. 25 Temmuz 1934 tarihinde Zagafgaziya “Halk İncesenet İşçileri Olimpiada”sında birinci oldu ve para ödülü aldı. II. Âşıklar Kurultayına katıldı. 1930-1950 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti genelinde gerçekleştirilen bütün toplumsal ve kültürel etkinliklerde, kutlama törenlerinde, zafer bayramlarında sazı ve sözü ile iştirak etti. 1960’lı yıllarda usta ifade yeteneği, güzel sesi, hoş şivesi ile âşık severlerin büyük ilgi ve sevgisini kazandı. Mehemmed Hesenov, Gence'de 1973 yılında vefat etti (Namazov 2004: 265-266; Nəbioğlu 2010: 27).
1914 yılından sonra âşıklığa çok büyük bir heves besleyen Mehemmed Hesenov, birkaç yıl halk şairi Nebi’nin öğrencisi oldu. Döneminin usta şairi ve âşığı olan Nebi’den eski âşık havalarını ve halk destanlarını öğrendi. Çok kuvvetli ve güzel sesi olduğundan kısa sürede Kazak, Tovuz, Şemkir ve Gence âşık meclislerinde tanınmaya başladı ve Telli Mehemmed mahlası ile büyük ün kazandı (Namazov 2004: 265-266; Nəbioğlu 2010: 27).
Kaynakça
http://enene.musigi-dunya.az/ash_simalarda.html [Erişim Tarihi: 29.12.2017].
Namazov, Qara (2004). Aşıqlar (Biografik Məlumat Kitabı). C. I. Bakü: Səda Nəşriyyatı.
Nebioğlu, Musa (2010). Ozan-Aşıq Dünyası (Haqqa Qavuşan Aşıqlarımız). Bakü: Nurlan Nəşriyyatı.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ESRA YAVUZYayın Tarihi: 13.07.2018Güncelleme Tarihi: 02.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 13.07.2018Güncelleme Tarihi: 02.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | YETİM SEYİD | d. 1895 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | KOCA, Koca Kurban Oğlu Kuliyev | d. 1896/1900 - ö. 1942/1957 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ALİYÂR, Zikri Alyar | d. 07.02.1960 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MEYİTTÎ/SIRRİ, Süleyman Özdolap | d. 1894 - ö. 1963 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Orhan Midhat Barbaros | d. 1894 - ö. 27 Temmuz 1964 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HAKKI YORGANSIZ/YORGANSIZ HAKKI/YORGANSIZ/BAYRAKTAR HAKKI ÇAVUŞ/HAKKI ÇAVUŞ/BAYRAKTAROĞLU/YORGANSIZOĞLU/YORGANSIZ HAKKI ÇAVUŞ/ÇAVUŞ, Hakkı Bayraktar | d. 1894 - ö. 17.02.1964 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Yusuf Ziya Demircioğlu | d. 1887 - ö. 29 Mart 1973 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Cahit Okurer | d. 1917 - ö. 1973 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Aziz Aktulga | d. 1901 - ö. 27 Haziran 1973 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | KÖROĞLU/FAKİR KÖROĞLU, Murat Gönel | d. 1940 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | SEVDALI, Mehmet Sarıoğlu | d. 1939 - ö. 2002 | Meslek | Görüntüle |
12 | AHİ, Ali | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | HAFIZ, Hafız Purhesen | d. 21.03.1979 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | HÜSEYİN SAÎ | d. 1966 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | TAPDIK İSAYEV BEDELOĞLU | d. 1949 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | UMÛRÎ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | MESTÎ, Mahir | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ARİFOĞLU, Fikret Akçelik | d. 1960 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |