TELLİ MEHEMMED, Mehemmed Hesenov

(d. 1894 / ö. 1973)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehemmed Hesenov, 1894 yılında Kazak bölgesinin Köçesger köyünde doğdu. Kendisi de bir halk şairi olan babası Kehreman’dan, hem okuma yazmayı hem de âşıklık sanatının inceliklerini öğrendi. Beş yaşındayken bir demiryolu işçisi olan babası vefat edince, annesinin himayesinde büyüdü.

Mehemmed Hesenov, 1918 yılında Kazak âşık meclisinde “Gələrmi?” redifli şiirinde Neriman Nerimanov’un (Qoca Şərkin Nərimanı Gələrmi?) adından bahsettiği için hapsedildi. Hapisten çıktıktan sonra Gence'ye göç etti ve ömrünün sonuna kadar orada yaşadı.

Rusların baskıcı siyasetine karşı, 1918 yılında kurulan bağımsız Azerbaycan Halk Cumhuriyeti için Âşık Esed, Âşık Mirze ve Âşık İslam ile birlikte tüm kültürel etkinliklerde saz ve sözü ile aktif bir şekilde çalıştı. 1928 yılında I. Âşıklar Kurultayı’nda Âşık Esed’den sonra ikinci mükâfata layık görüldü. 25 Temmuz 1934 tarihinde Zagafgaziya “Halk İncesenet İşçileri Olimpiada”sında birinci oldu ve para ödülü aldı. II. Âşıklar Kurultayına katıldı. 1930-1950 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti genelinde gerçekleştirilen bütün toplumsal ve kültürel etkinliklerde, kutlama törenlerinde, zafer bayramlarında sazı ve sözü ile iştirak etti. 1960’lı yıllarda usta ifade yeteneği, güzel sesi, hoş şivesi ile âşık severlerin büyük ilgi ve sevgisini kazandı. Mehemmed Hesenov, Gence'de 1973 yılında vefat etti (Namazov 2004: 265-266; Nəbioğlu 2010: 27).

1914 yılından sonra âşıklığa çok büyük bir heves besleyen Mehemmed Hesenov, birkaç yıl halk şairi Nebi’nin öğrencisi oldu. Döneminin usta şairi ve âşığı olan Nebi’den eski âşık havalarını ve halk destanlarını öğrendi. Çok kuvvetli ve güzel sesi olduğundan kısa sürede Kazak, Tovuz, Şemkir ve Gence âşık meclislerinde tanınmaya başladı ve Telli Mehemmed mahlası ile büyük ün kazandı (Namazov 2004: 265-266; Nəbioğlu 2010: 27). 

Kaynakça

http://enene.musigi-dunya.az/ash_simalarda.html [Erişim Tarihi: 29.12.2017].

Namazov, Qara (2004). Aşıqlar (Biografik Məlumat Kitabı). C. I. Bakü: Səda Nəşriyyatı.

Nebioğlu, Musa (2010). Ozan-Aşıq Dünyası (Haqqa Qavuşan Aşıqlarımız). Bakü: Nurlan Nəşriyyatı.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ESRA YAVUZ
Yayın Tarihi: 13.07.2018
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1YETİM SEYİDd. 1895 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2KOCA, Koca Kurban Oğlu Kuliyevd. 1896/1900 - ö. 1942/1957Doğum YeriGörüntüle
3ALİYÂR, Zikri Alyard. 07.02.1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4MEYİTTÎ/SIRRİ, Süleyman Özdolapd. 1894 - ö. 1963Doğum YılıGörüntüle
5Orhan Midhat Barbarosd. 1894 - ö. 27 Temmuz 1964Doğum YılıGörüntüle
6HAKKI YORGANSIZ/YORGANSIZ HAKKI/YORGANSIZ/BAYRAKTAR HAKKI ÇAVUŞ/HAKKI ÇAVUŞ/BAYRAKTAROĞLU/YORGANSIZOĞLU/YORGANSIZ HAKKI ÇAVUŞ/ÇAVUŞ, Hakkı Bayraktard. 1894 - ö. 17.02.1964Doğum YılıGörüntüle
7Yusuf Ziya Demircioğlud. 1887 - ö. 29 Mart 1973Ölüm YılıGörüntüle
8Cahit Okurerd. 1917 - ö. 1973Ölüm YılıGörüntüle
9Aziz Aktulgad. 1901 - ö. 27 Haziran 1973Ölüm YılıGörüntüle
10KÖROĞLU/FAKİR KÖROĞLU, Murat Göneld. 1940 - ö. ?MeslekGörüntüle
11SEVDALI, Mehmet Sarıoğlud. 1939 - ö. 2002MeslekGörüntüle
12AHİ, Alid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13HAFIZ, Hafız Purhesend. 21.03.1979 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HÜSEYİN SAÎd. 1966 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15TAPDIK İSAYEV BEDELOĞLUd. 1949 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16UMÛRÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17MESTÎ, Mahird. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ARİFOĞLU, Fikret Akçelikd. 1960 - ö. ?Madde AdıGörüntüle