TELLİ MEHEMMED, Mehemmed Hesenov

(d. 1894 / ö. 1973)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehemmed Hesenov, 1894 yılında Kazak bölgesinin Köçesger köyünde doğdu. Kendisi de bir halk şairi olan babası Kehreman’dan, hem okuma yazmayı hem de âşıklık sanatının inceliklerini öğrendi. Beş yaşındayken bir demiryolu işçisi olan babası vefat edince, annesinin himayesinde büyüdü.

Mehemmed Hesenov, 1918 yılında Kazak âşık meclisinde “Gələrmi?” redifli şiirinde Neriman Nerimanov’un (Qoca Şərkin Nərimanı Gələrmi?) adından bahsettiği için hapsedildi. Hapisten çıktıktan sonra Gence'ye göç etti ve ömrünün sonuna kadar orada yaşadı.

Rusların baskıcı siyasetine karşı, 1918 yılında kurulan bağımsız Azerbaycan Halk Cumhuriyeti için Âşık Esed, Âşık Mirze ve Âşık İslam ile birlikte tüm kültürel etkinliklerde saz ve sözü ile aktif bir şekilde çalıştı. 1928 yılında I. Âşıklar Kurultayı’nda Âşık Esed’den sonra ikinci mükâfata layık görüldü. 25 Temmuz 1934 tarihinde Zagafgaziya “Halk İncesenet İşçileri Olimpiada”sında birinci oldu ve para ödülü aldı. II. Âşıklar Kurultayına katıldı. 1930-1950 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti genelinde gerçekleştirilen bütün toplumsal ve kültürel etkinliklerde, kutlama törenlerinde, zafer bayramlarında sazı ve sözü ile iştirak etti. 1960’lı yıllarda usta ifade yeteneği, güzel sesi, hoş şivesi ile âşık severlerin büyük ilgi ve sevgisini kazandı. Mehemmed Hesenov, Gence'de 1973 yılında vefat etti (Namazov 2004: 265-266; Nəbioğlu 2010: 27).

1914 yılından sonra âşıklığa çok büyük bir heves besleyen Mehemmed Hesenov, birkaç yıl halk şairi Nebi’nin öğrencisi oldu. Döneminin usta şairi ve âşığı olan Nebi’den eski âşık havalarını ve halk destanlarını öğrendi. Çok kuvvetli ve güzel sesi olduğundan kısa sürede Kazak, Tovuz, Şemkir ve Gence âşık meclislerinde tanınmaya başladı ve Telli Mehemmed mahlası ile büyük ün kazandı (Namazov 2004: 265-266; Nəbioğlu 2010: 27). 

Kaynakça

http://enene.musigi-dunya.az/ash_simalarda.html [Erişim Tarihi: 29.12.2017].

Namazov, Qara (2004). Aşıqlar (Biografik Məlumat Kitabı). C. I. Bakü: Səda Nəşriyyatı.

Nebioğlu, Musa (2010). Ozan-Aşıq Dünyası (Haqqa Qavuşan Aşıqlarımız). Bakü: Nurlan Nəşriyyatı.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ESRA YAVUZ
Yayın Tarihi: 13.07.2018
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KUL BURHAN/ BURHANÎ/BURHAN, Hüseyin Tatard. 1899 - ö. 1957Doğum YeriGörüntüle
2EYYUBÎ, Eyyup Demirerd. 03.03.1975 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ÖZTÜRK, Mustafa Öztürkd. 1945 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Abdulla Kadirîd. 10 Nisan 1894 - ö. 4 Kasım 1938Doğum YılıGörüntüle
5ALİ AĞA HALHALİd. 1894 - ö. 1989Doğum YılıGörüntüle
6ÂŞIK VEYSEL ŞATIROĞLUd. 1894 - ö. 21.03.1973Doğum YılıGörüntüle
7Kemal Tahir Demird. 13 Mart 1910 - ö. 21 Nisan 1973Ölüm YılıGörüntüle
8VELİ, Hüseyin Kalabad. 1921 - ö. 1973Ölüm YılıGörüntüle
9İ. Galip Arcand. 3 Kasım 1894 - ö. 8 Ağustos 1973Ölüm YılıGörüntüle
10HATİCE MİHRAP, Fatmad. 1899 - ö. 1916MeslekGörüntüle
11KUL CAFER, Cafer Demireld. 1951 - ö. ?MeslekGörüntüle
12SEMA YAMACId. 26.05.1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
13KADİR, Gedir Terterlid. 1936 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14TEYMUR KARAÇÖPd. 1906 - ö. 1978Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SADİ ABBASOVd. 1935 - ö. 1992Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HAMZAd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17HURŞÎDÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18LEZÎZÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle