Madde Detay
Fethi Tevetoğlu
(d. 31 Ocak 1916 / ö. 27 Kasım 1989)
Şair, Tıp Doktoru
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Fethi Tevetoğlu adıyla bilinen Dr. Cihat Fethi Tevetoğlu, İstanbul’da doğdu. Babasının adı Ali Dursun, annesinin adı Zehra’dır. Fethi, dört çocuklu ailenin üçüncü çocuğuydu. Baba Ali Dursun Tevetoğlu, 43 yıl subaylık yapmış, İstiklal madalyası sahibi, Kuvayı Milliye mensubuydu. Fethi, Trabzon’da başladığı ilkokul hayatını Samsun’da tamamladı. Liseyi Trabzon Lisesi'nde okudu. 1934'te başladığı Askeri Tıbbiye'yi 1941'de bitirdi. Aynı yıl Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nde görevlendirildi. Bir yıl sonra Samsun 90. Piyade Alayı tabipliğine atandı. 1944'te vuku bulan Turancılık olaylarından dolayı tutuklanarak cezaevine kondu. Yaklaşık bir yıl cezaevinde kalan Tevetoğlu, tutukluluğunun bitmesinin akabinde 1946'da aklanarak Samsun’daki vazifesine geri döndü. 1947'de Ankara’da Genel Kurmay Karargâhı tabipliğine atandı. 1950-1953 yılları arasında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde çocuk hastalıkları üzerine uzmanlık yaptı. Kısa bir süre sonra ordudan ayrılarak ABD’ye gitti (Gönül 2011: 11-12). Burada çeşitli hastanelerde çalıştı. 1957'de yurda dönen Tevetoğlu, siyasete atıldı ve 1961'de AP’den Samsun milletvekili olarak meclise girdi. Bu zamandan sonra yurtiçinde ve dışında birçok vazifede görevlendirildi.
Şiirleri ve yazıları Atsız Mecmua, Orhun, Tanrıdağ, Ülkü, Altınışık, Yücel, Orkun, Türk Yurdu, Türk Kültürü, Önasya, Yeni Orkun, Yeni Ses, Tasvir-i Efkâr, Kudret, Adalet, Yeni İstanbul gibi dergi ve gazetelerde yayımlandı (Sefercioğlu 2005: 151-152).
Yayıncılık hayatına nasıl başladığını Yeni Orkun dergisinde Rıfat Çongur ile yaptığı röportajda şöyle anlatır: “Benim daha ilkokul öğrencisi bulunduğum Samsun İstiklal İlkokulu'nda İstiklal adlı duvar gazetesini çıkararak yayın hayatına katılmam; hemen sonraki yıllarda Kastamonu Lisesi'nde, üç yıl devamlı olarak, 1933-1935 arası, Kastamonu Lisesi Mecmuası'nı çıkarmam…” (Çongur 1989: 13’den akt. Sefercioğlu 2005: 151). Henüz küçük yaşlarda yaptığı bu yayıncılık faaliyetlerinin, ilerleyen yıllarda çıkaracağı Kopuz dergisinin fizibilite çalışmaları olacağından haberi yoktu. Fethi Tevetoğlu, Kopuz dergisini 1939'da çıkarmaya başladı ancak asker olduğu için yayıncılık faaliyetinde bulunması yasak olduğundan, yaklaşık bir yıl sonra dergiyi çıkarmayı bırakmak zorunda kaldı. Ancak içindeki yayıncılık ateşine daha fazla gem vuramadı: Kopuz dergisi 1943'te yeniden yayın hayatına başladı. Kopuz’un ikinci yayın dönemi de 1944 Turancılık-Türkçülük olaylarına denk geldi; Kopuz, ikinci ve son kez yayın hayatına veda etmek zorunda kaldı (Sefercioğlu 2008: 51-52).
Tevetoğlu'nun bu debdebeli ve yorucu hayatı 27 Kasım 1989 tarihinde geçirdiği kalp krizi sonucu son buldu (Sefercioğlu 2005: 149-150).
İlk şiirini 12 yaşında yayımlamakla birlikte edebiyat camiasında adını duyurması 1934'te Çığır dergisinde yayımlanan şiiri vasıtasıyla gerçekleşti (Sefercioğlu 2005: 151). Edebiyat dergilerinin yarışmalarında derece aldı. Almancadan yaptığı çeviriler de çeşitli süreli yayınlarda yerini aldı. Yazdığı şiirlerle farkını ortaya koydu, birçok övgüye mazhar oldu (Gönül 2011: 5-7).
Kaynakça
Gönül, Mert (2011). Türk Düşünce ve Siyasi Hayatında Dr. Fethi Tevetoğlu. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
Sefercioğlu, Necmettin (2005). Tanıdığım Ünlü Türkçüler. Ankara: Ötüken Neşriyat.
Sefercioğlu, Necmettin (2008). Türkçü Dergiler. Ankara: Türk Ocakları Ankara Şubesi Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. DOĞAN ÇOLAKYayın Tarihi: 16.04.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 16.04.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Hind Şairi Tagor, Külliyatı, Hayatı ve Eserleri | ? / Ankara | 1938 | Biyografi |
Enis Behiç Koryürek Hayatı ve Eserleri | ? / Ankara | 1951 | Biyografi |
Büyük Türkçü Müftüoğlu Ahmed Hikmet | Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1951 | Biyografi |
Faşist Yok Komünist Var, Komünizmle Mücadele Yayınları:1 | Ajans-Türk Matbaası / Ankara | 1962 | İnceleme |
Kıbrıs ve Komünizm, Komünizmle Mücadele Yayınları:6 | Ajans-Türk Matbaası / Ankara | 1962 | İnceleme |
Açıklıyorum, Komünizmle Mücadele Yayınları:5 | Ajans-Türk Matbaası / Ankara | 1963 | İnceleme |
Yirminci Yüzyılın Yüzkarası Utançduvarı, Komünizmle Mücadele Yayınları:4, | Ajans-Türk Matbaası, / Ankara | 1963 | İnceleme |
Milletlere Işık Tutan İki Beyanname, Komünizmle Mücadele Yayınları:3 | Ajans-Türk Matbaası / Ankara | 1963 | İnceleme |
Dış Politika Görüşümüz, Komünizmle Mücadele Yayınları:2 | Ajans-Türk Matbaası / Ankara | 1963 | İnceleme |
Milletlere Işık Tutan İki Beyanname | Komünizmle Mücadele Yayınları / Ankara | 1963 | İnceleme |
Benim Gördüğüm Bugünkü Rusya | Komünizmle Mücadele Yayınları / Ankara | 1965 | İnceleme |
Mukaddes Topraklar | Ajans-Türk Yayınları / Ankara | 1965 | Gezi Yazısı |
Türkiye'de Sosyalist ve Komünist Faâliyetler 1910 - 1960 | Komünizmle Mücadele Yayınları / Ankara | 1967 | İnceleme |
Atatürk'le Samsun'a Çıkanlar | Ankara ve Çevresi Yayınları / Ankara | 1971 | İnceleme |
Ömer Naci | Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Kültür Yayınları / Ankara | 1973 | Biyografi |
Ahmet Hikmet Müftüoğlu: Hayatı ve Eserleri | Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları / Ankara | 1986 | Biyografi |
Milli Mücâdele Yıllarındaki Kuruluşlar: Karakol Cemiyeti - Türkiye'de İngiliz Muhibleri Cemiyeti - Wilson Prensibleri Cemiyeti - Yeşilordu Cemiyeti | TTK Yayınları / Ankara | 1988 | İnceleme |
Mehmet Emin Yurdakul: Hayatı ve Eserleri | Kültür ve Turizm Bakanlığı / Ankara | 1988 | Biyografi |
Süleyman Paşa | Kültür ve Turizm Bakanlığı / Ankara | 1988 | Biyografi |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Haldun Taner | d. 16 Mart 1915 - ö. 7 Mayıs 1986 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Ali (Direktör) | d. 1846 - ö. 3 Şubat 1899 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Yurdaer Erkoca | d. 26 Haziran 1962 - ö. 07.10.2016 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Hüsamettin Bozok | d. 20 Şubat 1916 - ö. 28 Ekim 2008 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Adnan Veli Kanık | d. 1916 - ö. 6 Aralık 1972 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | MÜSEYİB KULİYEV | d. 1916 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | KÖROĞLU EKBER/ELEKBER TOVUZLU | d. 1905 - ö. 1989 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Abay Mirze Dağlı, | d. 27 Ocak 1906 - ö. 1989 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Orhan Murat Arıburnu | d. 12 Aralık 1918 - ö. 11 Nisan 1989 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Hasan Akay | d. 1957 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Sabri Esat Siyavuşgil | d. 1906 - ö. 6 Ekim 1968 | Meslek | Görüntüle |
12 | Tevfik Akdağ | d. 29 Şubat 1932 - ö. 28 Eylül 1993 | Meslek | Görüntüle |
13 | Hüseyin Batuhan | d. 1921 - ö. 9 Aralık 2003 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Mustafa Ceylan | d. 25 Ekim 1952 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ali Püsküllüoğlu | d. 1 Ocak 1935 - ö. 24 Haziran 2008 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | FETHÎ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | FETHÎ, Bolbolcu-zâde/Bübülcü-zâde Şeyh Abdülkerîm Efendi | d. ? - ö. 1694-96 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | FETHÎ, Fethî Müdüt | d. 1895 - ö. 1978 | Madde Adı | Görüntüle |