Attila Tokatlı

(d. 1934 / ö. 21 Şubat 1988)
Çevirmen, Yazar, Sinema Yönetmeni
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Denizli’de doğdu. Atilla Tokatlı, sinema yönetmeni Erdoğan Tokatlı'nın kardeşidir. Galatasaray Lisesini bitirdi. Bir müddet İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünde öğrenim gördü. 1956'da Paris’e gitti ve Sorbonne Üniversitesinde felsefe öğrenimi gördü. IDHEC Sinema Okulundan mezun oldu. 1960'ta Türkiye’ye geri döndü. 1961’de çektiği “Denize İnen Sokak” adlı filmi ile yurtiçi ve yurdışında çok sayıda ödüle layık görüldü. Atıf Yılmaz ve Kemal Tahir ile birlikte senaryo yazarlığı yaptı. 1972'de çektiği “İstanbul Mezarları” belgeseli Kültür Bakanlığı desteği ile çeşitli ülkelerde gösterildi. Elsa Triolet’den çevirdiği Beyaz At (1970) ile 1971 TDK Çeviri Ödülü'nü kazandı. 21 Şubat 1988 tarihinde İstanbul’da hayata veda etti.

Atilla Tokatlı'nın çevirileri şöyle sıralanabilir: Başkalarının Kellesi (M. Aymé’den, 1962), Afrika’da Millî Kurtuluş ve Sosyalizm Hareketleri (B. Davidson’dan, 1965), 1917 Rus Devrimi (F.-X. Coquin’den, 1966), Asya Tipi Üretim Tarzı ve Marksist Şemalara Göre Toplumların Evrimleri (M. Godelier’den, 1966), Hapishane Mektupları (A. Gramsci’den, 1966), Sosyalizm Açısından Cinsiyet ve Kadın (B. Muldworf’tan, 1966), Az Gelişmiş Ülkelerde Sosyalizm ve Köylüler (M. Harbi – R. Rodriguez’den, 1966), Türkiye Üzerine (Marx’tan, Selahattin Hilav ile, 1966), Düşman Topraklarımızda (1966), Savaş ve Barış (1982) (Aleksi Tolstoy’dan), Seçme Yazılar (1966), Felsefe Defterleri (1976) Halkın Dostları”nın Aslı Nedir ve Sosyal Demokratlara Karşı Nasıl Mücadele Etmektedirler (1979) (V.İ. Lenin’den), Paris Düşerken (Ehrenburg’dan, 1967), Ve Çeliğe Su Verildi (Ostrovski’den, 1968), Paris Komünü (G. Bourgin – A. Adamov’dan, G. Üstün ile, 1968), Bir Kızıl Barbar (R.M. Hostie’den, 1969), Benden Selam Söyle Anadolu’ya (D. Sotiriyu’dan, 1970), Çimento (F.V. Gladkov’dan, 1970), Foma (Gorki’den, 1970), Beyaz At (Elsa Triolet’den, 1970), Yalnız Adam – Kanun (Roger Vailland’dan, 1971), Çingenem (Z. Stancu’dan, 1971), Milyarder (M.S. Pierre’den, 1971), Koca Tanrının Yumruğu (J. Thompson’dan, 1972), Ve Çıplak Gelen Kadın (P. Ashe’ten, 1973), Suç Bankası (A. Randal-M. Diennet’den, 1973), Ekonomik Doktrinler Tarihi (H. Denis’ten, 1973), Bir Yoldur Uzar Gider (B.B. Benerci’den, 1973), Anicet (1974) – Kibar Semtler (R. Hakmen ile, 1986) (L. Aragon’dan), Pekin-Moskova Çatışması (J. Baby’den, 1974), Merihliler Geliyor (1974) – Mars’tan Gelen Ölüm (1983) (P. Randa’den), Polis Hikâyeleri (R. Bornichde’den, 1974), Uluslarararası İlişkiler Tarihi (V. Potyemkin vd.den, 1977), Para (P. Rey’den, 1978), Modern Mimarlığın Tarihi (L. Benevole’den, 1981), Trajedi (V. Mayakovski’den, 1982), Uzay Şeytanları (1983) – Evrenin Ucu (1984) (R. Laws’tan), Mikelanj: Seçme Mektuplar (1983), Latin Amerika’nın Kesik Damarları: Karşı Tarih (E. Galeano’dan, R. Hakmen ile, 1983), Çığlık (S. Chou’dan, 1983), Yaşamım ve Psikanaliz (S. Freud’dan, 1984), Ölü Ordunun Generali (I. Kadare’den N. Sander ile, 1986), Hazreti Muhammed (M. Rodinson’dan).

Atilla Tokatlı, edebiyat ve felsefe alanında yaptığı çevirilerin yanı sıra inceleme, ansiklopedi ve sözlük çalışmaları ile adını duyurmuştur. Devrimcinin Ölümü (1987) adlı romanında birbirinden çok farklı iki karakterin, Gelincik ile Ali’nin ilginç hikâyesini anlatmıştır. Ülkemizin çalkantılı dönemlerinde geçen bu romanda her bir karakterde o dönemin farklı bir yansımasını kendine has üslûbu ve kurduğu farklı diyaloglarla veren yazar, o günleri yaşamış olanlara hafıza tazeleme, döneme bizzat şahitlik etmemiş genç okurlara da o dönemle tanışma imkânı sunmaktadır.

Kaynakça

Tokatlı, Atilla (2010). Devrimcinin Ölümü. İstanbul: Kyrhos Yayınları.

https://www.turkedebiyatcilar.net/atilla-tokatli-kimdir-hayati-ve-eserleri [Erişim Tarihi: 13. 09. 2019]

https://www.biyografya.com/biyografi/4984 [Erişim Tarihi: 13. 09. 2019]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: İSA KOYUNCU
Yayın Tarihi: 16.09.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Sosyalizm Nedir?Düşün Yayınları / İstanbul1961Diğer
Dünya Yazarları ve Eserleri AnsiklopedisiMay Yayınları / İstanbul1967Diğer
Sovyet Şairleri AntolojisiÖncü Kitabevi / İstanbul1968Antoloji
Ansiklopedik Felsefe SözlüğüBilgi Yayınevi / İstanbul1973Diğer
Sosyalist Kültür AnsiklopedisiMay Yayınları / İstanbul1978Diğer
Eski Büyücülerden Çağdaş Darbecilere Gizli ÖrgütlerHürriyet Yayınevi / İstanbul1979Diğer
Tarih Boyunca PolitikaHür Yayın / İstanbul1980Diğer
Çağdaş Diyalektiğin Kaynağı HEGELYazko / İstanbul1981İnceleme
Devrimcinin ÖlümüBaşak Yayınları / İstanbul1987Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Şükrü Tekin Kaptand. 16 Kasım 1942 - ö. 11 Ekim 2007Doğum YeriGörüntüle
2HATÎBOĞLU, Muhammedd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Erdoğan Tokmakçıoğlud. 19 Nisan 1934 - ö. 04 Eylül 2017Doğum YeriGörüntüle
4Adnan Özyalçınerd. 18 Şubat 1934 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5KALEMÎ, Süleyman Yılmazd. 1934 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6SEYFİ FINDIKd. 1934 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Seyyid Ahmet Arvasid. 15 Şubat 1932 - ö. 31 Aralık 1988Ölüm YılıGörüntüle
8Rahmet Feyzid. 10 Eylül 1918 - ö. 18 Ocak 1988Ölüm YılıGörüntüle
9Şehriyard. 1906 - ö. 18 Eylül 1988Ölüm YılıGörüntüle
10Ali Rıza Seyfid. 1880 - ö. 14 Temmuz 1958MeslekGörüntüle
11Muhittin Mekkid. 1874 - ö. 1936MeslekGörüntüle
12Hamdullah Suphi Tanrıöverd. 1885 - ö. 19 Haziran 1966MeslekGörüntüle
13Emir Kalkand. 31 Aralık 1948 - ö. 31 Temmuz 2015Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Rüştü Onurd. 3 Ağustos 1920 - ö. 2 Aralık 1942Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Hikmet Birandd. 1906 - ö. 1972Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Osman Attilâd. 1922 - ö. 20 Nisan 1978Madde AdıGörüntüle
17NÛRÎ, Tokatlıd. 1824? - ö. 1884?Madde AdıGörüntüle
18GEDÂÎ, Ahmed Beşiktaşlı (Tokatlı)d. 1826 - ö. 1899Madde AdıGörüntüle