Attila Tokatlı

(d. 1934 / ö. 21 Şubat 1988)
Çevirmen, Yazar, Sinema Yönetmeni
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Denizli’de doğdu. Atilla Tokatlı, sinema yönetmeni Erdoğan Tokatlı'nın kardeşidir. Galatasaray Lisesini bitirdi. Bir müddet İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünde öğrenim gördü. 1956'da Paris’e gitti ve Sorbonne Üniversitesinde felsefe öğrenimi gördü. IDHEC Sinema Okulundan mezun oldu. 1960'ta Türkiye’ye geri döndü. 1961’de çektiği “Denize İnen Sokak” adlı filmi ile yurtiçi ve yurdışında çok sayıda ödüle layık görüldü. Atıf Yılmaz ve Kemal Tahir ile birlikte senaryo yazarlığı yaptı. 1972'de çektiği “İstanbul Mezarları” belgeseli Kültür Bakanlığı desteği ile çeşitli ülkelerde gösterildi. Elsa Triolet’den çevirdiği Beyaz At (1970) ile 1971 TDK Çeviri Ödülü'nü kazandı. 21 Şubat 1988 tarihinde İstanbul’da hayata veda etti.

Atilla Tokatlı'nın çevirileri şöyle sıralanabilir: Başkalarının Kellesi (M. Aymé’den, 1962), Afrika’da Millî Kurtuluş ve Sosyalizm Hareketleri (B. Davidson’dan, 1965), 1917 Rus Devrimi (F.-X. Coquin’den, 1966), Asya Tipi Üretim Tarzı ve Marksist Şemalara Göre Toplumların Evrimleri (M. Godelier’den, 1966), Hapishane Mektupları (A. Gramsci’den, 1966), Sosyalizm Açısından Cinsiyet ve Kadın (B. Muldworf’tan, 1966), Az Gelişmiş Ülkelerde Sosyalizm ve Köylüler (M. Harbi – R. Rodriguez’den, 1966), Türkiye Üzerine (Marx’tan, Selahattin Hilav ile, 1966), Düşman Topraklarımızda (1966), Savaş ve Barış (1982) (Aleksi Tolstoy’dan), Seçme Yazılar (1966), Felsefe Defterleri (1976) Halkın Dostları”nın Aslı Nedir ve Sosyal Demokratlara Karşı Nasıl Mücadele Etmektedirler (1979) (V.İ. Lenin’den), Paris Düşerken (Ehrenburg’dan, 1967), Ve Çeliğe Su Verildi (Ostrovski’den, 1968), Paris Komünü (G. Bourgin – A. Adamov’dan, G. Üstün ile, 1968), Bir Kızıl Barbar (R.M. Hostie’den, 1969), Benden Selam Söyle Anadolu’ya (D. Sotiriyu’dan, 1970), Çimento (F.V. Gladkov’dan, 1970), Foma (Gorki’den, 1970), Beyaz At (Elsa Triolet’den, 1970), Yalnız Adam – Kanun (Roger Vailland’dan, 1971), Çingenem (Z. Stancu’dan, 1971), Milyarder (M.S. Pierre’den, 1971), Koca Tanrının Yumruğu (J. Thompson’dan, 1972), Ve Çıplak Gelen Kadın (P. Ashe’ten, 1973), Suç Bankası (A. Randal-M. Diennet’den, 1973), Ekonomik Doktrinler Tarihi (H. Denis’ten, 1973), Bir Yoldur Uzar Gider (B.B. Benerci’den, 1973), Anicet (1974) – Kibar Semtler (R. Hakmen ile, 1986) (L. Aragon’dan), Pekin-Moskova Çatışması (J. Baby’den, 1974), Merihliler Geliyor (1974) – Mars’tan Gelen Ölüm (1983) (P. Randa’den), Polis Hikâyeleri (R. Bornichde’den, 1974), Uluslarararası İlişkiler Tarihi (V. Potyemkin vd.den, 1977), Para (P. Rey’den, 1978), Modern Mimarlığın Tarihi (L. Benevole’den, 1981), Trajedi (V. Mayakovski’den, 1982), Uzay Şeytanları (1983) – Evrenin Ucu (1984) (R. Laws’tan), Mikelanj: Seçme Mektuplar (1983), Latin Amerika’nın Kesik Damarları: Karşı Tarih (E. Galeano’dan, R. Hakmen ile, 1983), Çığlık (S. Chou’dan, 1983), Yaşamım ve Psikanaliz (S. Freud’dan, 1984), Ölü Ordunun Generali (I. Kadare’den N. Sander ile, 1986), Hazreti Muhammed (M. Rodinson’dan).

Atilla Tokatlı, edebiyat ve felsefe alanında yaptığı çevirilerin yanı sıra inceleme, ansiklopedi ve sözlük çalışmaları ile adını duyurmuştur. Devrimcinin Ölümü (1987) adlı romanında birbirinden çok farklı iki karakterin, Gelincik ile Ali’nin ilginç hikâyesini anlatmıştır. Ülkemizin çalkantılı dönemlerinde geçen bu romanda her bir karakterde o dönemin farklı bir yansımasını kendine has üslûbu ve kurduğu farklı diyaloglarla veren yazar, o günleri yaşamış olanlara hafıza tazeleme, döneme bizzat şahitlik etmemiş genç okurlara da o dönemle tanışma imkânı sunmaktadır.

Kaynakça

Tokatlı, Atilla (2010). Devrimcinin Ölümü. İstanbul: Kyrhos Yayınları.

https://www.turkedebiyatcilar.net/atilla-tokatli-kimdir-hayati-ve-eserleri [Erişim Tarihi: 13. 09. 2019]

https://www.biyografya.com/biyografi/4984 [Erişim Tarihi: 13. 09. 2019]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: İSA KOYUNCU
Yayın Tarihi: 16.09.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Sosyalizm Nedir?Düşün Yayınları / İstanbul1961Diğer
Dünya Yazarları ve Eserleri AnsiklopedisiMay Yayınları / İstanbul1967Diğer
Sovyet Şairleri AntolojisiÖncü Kitabevi / İstanbul1968Antoloji
Ansiklopedik Felsefe SözlüğüBilgi Yayınevi / İstanbul1973Diğer
Sosyalist Kültür AnsiklopedisiMay Yayınları / İstanbul1978Diğer
Eski Büyücülerden Çağdaş Darbecilere Gizli ÖrgütlerHürriyet Yayınevi / İstanbul1979Diğer
Tarih Boyunca PolitikaHür Yayın / İstanbul1980Diğer
Çağdaş Diyalektiğin Kaynağı HEGELYazko / İstanbul1981İnceleme
Devrimcinin ÖlümüBaşak Yayınları / İstanbul1987Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1VELİ AYKARd. 1954 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Turgut Yükseld. 22 Haziran 1967 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Necati Yıldırımd. 1946 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4YAŞAR REYHANİd. 1934 - ö. 10.12.2006Doğum YılıGörüntüle
5Ömer Osman Erendorukd. 12 Şubat 1934 - ö. 19 Ekim 2006Doğum YılıGörüntüle
6Fikret Hakand. 23 Nisan 1934 - ö. 11 Temmuz 2017Doğum YılıGörüntüle
7Sıtkı Yırcalıd. 13 Eylül 1908 - ö. 29 Eylül 1988Ölüm YılıGörüntüle
8Ahmet Şevket Bohçad. 1920 - ö. 26 Şubat 1988Ölüm YılıGörüntüle
9Osman Nebioğlud. 1912 - ö. 7 Kasım 1988Ölüm YılıGörüntüle
10Zehra Ünüvard. 29 Şubat 1944 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Mustafa Ökkeş Evrend. 15 Ekim 1966 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Zarife Bilizd. 1970 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Hayriye Ünald. 06 Ekim 1973 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Nahit Eruzd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Öykü Didem Aydınd. 25 Ekim 1970 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NÛRÎ, Tokatlıd. 1824? - ö. 1884?Madde AdıGörüntüle
17SÂFÎ, Ahmed Sâfî, Tokatlıd. 1824 - ö. 1873Madde AdıGörüntüle
18Attilâ Şenkond. 21 Ağustos 1962 - ö. ?Madde AdıGörüntüle