Zehra Ünüvar

(d. 29 Şubat 1944 / ö. -)
Öğretmen, Yazar
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Zehra Ünüvar Manisa'nın Akhisar ilçesinde doğdu. İlkokulu Aksihar'da okudu. Liseyi Bolu Kız Öğretmen Okulu'nda tamamladı. Lise eğitimi sonrasında Manisa ilinin Saruhanlı ilçesinin Kepenekli köyüne öğretmen olarak atandı. İlk görev yeri Kepenekli köy okuludur. Sonrasında üniversite sınavını kazanıp İzmir Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü'nden mezun oldu. Üniversite yılları edebiyata olan ilgisini artırdı. Üniversitenin Uyanış dergisini çıkardı. Aynı zamanda dergi için yazılar da yazdı. Üniversiteden mezun olunca Kayseri Öğretmen Okuluna atandı. Okulun merkeze uzaklığından dolayı kendisiyle ve kitapları ile baş başa kalan Ünüvar, bu yıllarını okumaya ve kendini geliştirmeye adadı. Kayseri'den sonraki görev yeri Aksu'da öğretmenlik yaptığı yıllarda, aynı okulda matematik öğretmeni olan Mithat Bey ile evlendi. Dönemin siyasi ortamından dolayı eşiyle beraber çeşitli okullara sürgüne gönderildiler. Son sürgün yerleri Aydın oldu.

Zehra Ünüvar edebiyat dünyasına başlangıçta çeşitli dergilerde yayınlanan yazılarıyla girdi. Üç çocuk annesi olduğu için kitap yazmaya geç başladığını söyleyen Ünüvar'ın çocuklar ve gençler için pek çok masal, roman ve hikaye kitabı vardır. Ünüvar, öykü alanında çeşitli ödüller almıştır. Zehra Ünüvar halen çocuk edebiyatı alanında öykü ve masal yazmaya devam etmektedir.

Zehra Ünüvar hayatı boyunca edebiyat merkezi olarak görülen İstanbul, Ankara ve İzmir gibi şehirlerde yaşamamasına rağmen, Anadolu'da yaşayan ve yazan bir yazar olmasına rağmen özellikle çocuk edebiyatı alanında kendini bütün Türkiye'ye tanıtmıştır. Bunda en büyük etken hikayelerindeki olay zenginliği, Türkçeyi iyi kullanması ve samimi bir üslubunun olmasıdır. Bunun sebebini de mesleğinde aramak gerekir. Ünüvar, öğretmen olduğu için Anadolu'nun çeşitli okullarında görev yapmıştır. Bu sayede de Anadolu insanını yakından tanımıştır. Öğretmenlik mesleğinin verdiği zengin malzemeyi hikayelerinde kullanmayı bilmiştir.

Zehra Ünüvar'ın çocuk kitaplarının esas teması yitip giden değerlerin yok olmasını engellemek oluşturmaktadır. Çocuklara kültürel değerleri, didakliğin kuruluğuna düşmeden sıcak, samimi bir dil ile aktarmayı başarmıştır. Ünüvar eserlerini, sanat toplum içindir görüşüyle vermektedir. Yazar, Youtube'daki videosunda hikaye etme gücünü annesinden aldığını söylemiştir. Çünkü annesi çok anlatıcı bir kişiymiş. Bu sayede çocukluğunda annesinden hiç kimsenin bilmediği masallar, hikâyeler dinlemiştir. Hikaye uydurmayı annesinden öğrenmiştir.

Zehra Ünüvar kitap yazmaya geç başlamıştır. Bunu da üç çocuk annesi olmasına bağlamaktadır. Avukat, bankacı ve ekonomist olan üç çocuğunu yetiştirmekle, haftada otuz saat Türkçe dersi vermekle uğraştığı için yazarlığı sonraya ertelemiştir. Bu yüzden Ünüvar'a göre erkeklerin yazar olması daha kolaydır. Geç başladığı yazarlık hayatında Ömer Seyfettin öykü ödülünden Samim Kocagöz öykü ödülüne kadar yurtiçi yurtdışı pek çok ödül kazanmıştır.

Ünüvar'ın ilk kitabı 1998'de dergilerde yayınlanan hikayelerinin bir araya getirilmesiyle basılan Cilveli Kahve'dir. İlk kitabı çocuklar içindir. İlerleyen yıllarda gençlik, çocuk kitabı, masal, roman, bilmece gibi pek çok türde eser kaleme almıştır. Ünüvar, öykülerini dolambaçsız ve yalın bir dille anlatmayı tercih etmiştir. Yüklü bir sanat dilinin öyküyü de anlatımı da yorduğunu düşünmektedir. Öykünün gizemli bir evreni, içten bir sesi ve tatlı bir sesi olduğunu düşünmektedir.

Yazarın dile verdiği önem özellikle de çocuklar için yazdığı kitaplarında amacının çocuklara kendi dillerini sevmeyi öğretmek olmasından kaynaklanmaktadır. Türkçe öğretmeni olması da dil konusundaki hassasiyeti arttırmış olmalıdır. Yazara göre dilini öğrenmeye çalışan çocuğa, tekerleme, masal ve bilmeceler ile eğlenceli bir yol sunulmalıdır. Bunun yanısıra çocuk edebiyatı alanında yazılanlar çocuğu gönülden kavramalıdır. Hem aklına hem de duygularına birlikte seslenmelidir. Bunun yolu da Türkçeyi güzel kullanmaktan geçmektedir.

Zehra Ünüvar, çocuk edebiyatı alanında eser veren yazarlar arasında Türkçeyi özenli kullanması, çok sayıda eserinin olması ve masaldan hikayeye kadar pek çok türde eser vermesi ile dikkat çekmektedir.

Kaynakça

Akbaşak, Osman (2018). "Zehra Ünüvar - Vefa İstasyonu". https://www.youtube.com/watch?v=MrBfaLbwYeg [erişim tarihi: 25.03.2019]

Bozkurt, Hasan Cüneyt (2018). "Hasan Cüneyt Bozkurt Zehra Ünüvar’a Sordu". http://www.aksisanat.com/2018/03/12/hasan-cuneyt-bozkurt-zehra-unuvara-sordu/ [erişim tarihi: 25.03.2019].

Ünüvar, Zehra (2014). "Dijital Dünya ve Okul Öncesi, Çocuk Edebiyatı". Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı Türk Dili Dergisi. 756: 448-452.

"Zehra Ünüvar" (2010). Egeli Kadın Yazarlar Platformu. http://egelikadinyazarlar.blogspot.com/2010/06/zehra-unuvar-manisa-ilinin-akhisar.html [erişim tarihi: 25.03.2019]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. CENNET ALTUNDAŞ
Yayın Tarihi: 19.07.2019
Güncelleme Tarihi: 21.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Cilveli KahveBilgi Yayınevi / Ankara1998Hikâye
Duma Duma DumBilgi Yayınevi / Ankara1999Hikâye
Uysal DevBilgi Yayınevi / Ankara1999Hikâye
Dedem KorkutBilgi Yayınevi / Ankara1999Hikâye
Uykucu UfukBilgi Yayınevi / Ankara2001Hikâye
Yaprakta Sevgi BüyütmekBilgi Yayınevi / Ankara2004Hikâye
Bizim Fare TV YıldızıBilgi Yayınevi / Ankara2006Hikâye
Teptim Tekerlendi Öptüm ŞekerlendiBilgi Yayınevi / Ankara2007Hikâye
Bir Şampiyonluk ÖyküsüBilgi Yayınevi / Ankara2007Hikâye
Sakar SincapBilgi Yayınevi / Ankara2009Hikâye
Şahmaranı YutmakCumhuriyet Kitapları / Ankara2009Hikâye
Sihirli SözcüklerBilgi Yayınları / Ankara2009Hikâye
Kuş AğacıBilgi Yayınevi / Ankara2010Hikâye
Seke Seke Ben GeldimKanguru Yayınları / Ankara2011Hikâye
Meraklı KedilerSay Yayınları / İstanbul2012Masal
Yıldız YağmuruSay Yayınları / İstanbul2012Hikâye
Bana Rüzgar SöylediSay Yayınları / İstanbul2012Hikâye
Dikkat Ejderha VarSay Yayınları / İstanbul2012Hikâye
Serüvenci Güz YapraklarıSay Yayınları / İstanbul2012Masal
Burcu Kızın BebekleriBilgi Yayınevi / Ankara2012Hikâye
Parolamız ÇikolataBilgi Yayınevi / Ankara2014Hikâye
Hoş Geldin On Beş YaşBilgi Yayınevi / Ankara2015Roman
Kayıp MahalleBilgi Yayınevi / Ankara2016Hikâye
Acemi KorsanBilgi Yayınları / Ankara2017Hikâye
Türk DestanlarıBilgi Yayınevi / Ankara2018Destan

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Fahrettin Koyuncud. 30 Haziran 1965 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ÂRİF ERENd. 1887-1888? - ö. 08.05.1967Doğum YeriGörüntüle
3Cenap Güvend. 1941 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ABDULLA ESGER OĞLU ABDULLAYEVd. 1944 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Gürhan Tümerd. 15 Kasım 1944 - ö. 20 Eylül 2013Doğum YılıGörüntüle
6POLAT ALİ, Ali Polatd. 1944 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Ahmet Öneld. 12 Nisan 1952 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Zafer Altınkozaoğlud. 25 Aralık 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Pelin Buzlukd. 1984 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Aydoğan Yavaşlıd. 1955 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Hanzade Servid. 1978 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Halil Kocagözd. 1930 - ö. 07 Ağustos 1984Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Ayşe Ünüvard. 29 Nisan 1974 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14Zehra Betül Yazıcıd. 1966 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15ZEHRA/ZEHRA SULTAN, Zehra Çakırd. 01.03.1953 - ö. ?Madde AdıGörüntüle