Madde Detay
Yusuf Ziya Ademhan
(d. 1928 / ö. 6 Temmuz 1991)
Şair, Yazar, Doğa Fotoğrafçısı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Erzincan/Kemaliye’nin (Eğin) Akçalı köyünde doğdu. İlkokulu burada bitirdikten sonra Ankara Cebeci Ortaokulu’na başladı. Son sınıfta Kemaliye Ortaokulu’na nakil olup bu okuldan mezun olan sanatçı, liseyi okumadan İstanbul’a taşındı. Kumkapı’daki kum ocaklarında çalışmaya başlayan şair, bir yandan da CHP ve İsmet İnönü’yü öven şiirler yazdı. Sanatçı, kendi ifadesine göre, ilk şiirini 1949’da bir Erzincan gezisi sırasında karşılaştığı dönemin başbakanı Şemsettin Günaltay’a okudu. İstanbul’da şiirlerinin beğenilmesi üzerine önce Ulus gazetesinde yazılar yazdı, ardından Karagöz gazetesinde yöneticilik yaptı. Mayıs 1955’te Akis dergisinde yazı işleri müdürü olarak çalıştı; ancak iktidar karşıtı yazılarından dolayı 14 Mayıs 1958’te 1 yıl, 28 Mayıs 1958’te 3 yıl (dergi 3 ay kapatılır), 20 Mart 1959’da ise 1 yıl (dergi 1 ay kapatılır) süreyle hapse mahkûm edildi (Kemaliyehaber). 1960-70 yılları arasında Erzincan İl Genel Meclisi üyeliği görevlerinde bulunan sanatçı, 1962'de çocukluk arkadaşı Sıtkı Fırat’ın yönlendirmesiyle fotoğrafçılığa başladı. Hayatının sonuna doğru gençliğinden beri ilgi duyduğu amcazadesinin kızı Perihan Hanım’la evlendi. Kendini doğa fotoğrafçılığına adayan Ademhan, 1977'de fotoğraf çekmeye gittiği Pülümür kayalarından düşüp öldüğü sanılsa da sağ salim bulundu. Ancak 6 Temmuz 1991’de çıktığı Munzur Dağı’ndan bir daha inemedi. Sanatçı adına, “Mahzun” adlı şiirinde yer verdiği üzere Erzincan Dutbeli’nde bir anıtmezar yapılması planlanmaktadır.
İlk şiirlerinden itibaren siyasi bir söyleme sahip olan Yusuf Ziya Ademhan, özellikle dönemin ileri gelenlerine şiirler yazarak kendini geniş kitlelere tanıtır. Doğa fotoğrafçılığı ile ün salan sanatçının şiirleri de geniş gözlem gücüne sahiptir. Kemaliye, Munzur ve Fırat havzaları şiirlerinde özel bir dikkat ve romantizmle aktarılır. Âşık tarzı siyasi taşlamaları olan sanatçının çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlanmış birçok yazısının yanında 2 adet de siyasi kitapçığı bulunmaktadır.
Kaynakça
http://www.akcalikoyudernegi.org/sanatcilar/ [erişim tarihi: 11.09.2018].
http://www.erzincannostalji.com/yusuf-ziya-ademhan/ [erişim tarihi: 10.09.2018]).
http://www.kemaliyehaber.com/haber/1848-ulucanlarda-iki-eginli [erişim tarihi: 09.09.2018]).
https://tufanpalali.com/yusuf-ziya-ademhan-fotografa-feda-edilen-bir-hayat/ [erişim tarihi: 10.09.2018]).
Özgünaydın, Lütfi (1978). “bir badem ağacını çekmek için”. Yeni Fotoğraf Dergisi. (http://www.erzincannostalji.com/bir-badem-agacini-cekmek-icin/ [erişim tarihi: 11.09.2018]).
Özgünaydın, Lütfi (1997). “Munzurlara Karışan Gazeteci”. Cumhuriyet Dergi. S. 571. (02.03.1997).
Uzunkaya, Hasan (1985). “Yusuf Ziya Ademhan ve Kemah”. Dostluk Gazetesi (röportaj). (http://www.kemahlilar.com/yusuf-ziya-ademhan-ve-kemah-2114h.htm [erişim tarihi: 11.09.2018]).
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: OSMAN EROĞLUYayın Tarihi: 14.02.2019Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Yayın Tarihi: 14.02.2019Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Namertlere Karşı Büyük İsmet İnönü'ye | Alişan Dobra Matbaası / İstanbul | 1950 | Derleme |
C.H.P. Destanı | Aydınlık Matbaası / İstanbul | 1951 | Derleme |
Seçim Destanı | Yeni Matbaa / Ankara | 1954 | Şiir |
Ocak Başkanı: Diktatörlerin Ardından Taşlama Şiirleri | Hür Erzincan Matbaası / Erzincan | 1960 | Şiir |
Gamak Elektrik Motorları | Fişek Doğan Koll. Şti / İzmir | 1970 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | VAKTİDOLU/ADİL ALİ, Adil Ali Atalay | d. 1936 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Oğuz Kâzım Atok | d. 24 Mart 1912 - ö. 25 Aralık 1980 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Yiğit Okur | d. 30 Ağustos 1934 - ö. 1 Ocak 2016 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | KAVAKLIOĞLU/KEMÂLÎ BÜLBÜL/BÜLBÜL/KEMÂLÎ, Kemal Bülbül | d. 1928 - ö. 23.09.2012 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | BERDARÎ, Ali Doğan | d. 1928 - ö. 04.08.2007 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HALİL, Halil İbrahim Kılıç | d. 1928 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Rüstem Akınsu | d. 1911 - ö. 6 Haziran 1991 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | AHMET, Ahmet Bozkurt | d. 1926 - ö. 04.11.1991 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Ahmed Arif | d. 21 Nisan 1927 - ö. 2 Haziran 1991 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Seyit Kemal Karaalioğlu | d. 14 Mart 1925 - ö. 9 Ağustos 1995 | Meslek | Görüntüle |
11 | NİHAT ÖZTÜRK | d. 1955 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Aydın Boysan | d. 1921 - ö. 5 Ocak 2018 | Meslek | Görüntüle |
13 | Efnan Dervişoğlu | d. 1970 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Sevda Deniz K. | d. 21 Nisan 1967 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ertem Türker | d. 10 Mart 1937 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | ZİYÂ'Î, Yusuf Can/ Ziyâ'î Yusuf | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Ömer Erdem | d. 21 Ocak 1967 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Yusuf Uğur Uğurel | d. 24 Ocak 1982 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |