Mehmet Asaf Borsacı

Muhasib-i Şu’un, Sansar, Sinek, Neşide Asaf, Konsolitçi, Turhan Deli
(d. 20 Ekim 1874 / ö. 1961)
Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehmet Asaf 1874'te İstanbul’da doğdu. Sırasıyla Mahalle Mektebi, Numune-i Terakki, Beyazıt Rüştiyesi ve Vefa İdadisi'nde okudu. 1899'da Galata Borsası'nda konsolit alımına başladıktan sonra Konsolitçi Asaf adıyla anılmaya başladı. 1900'da gazeteciliğe ilk adımını attı (Işık, 2007:731). Hayatı boyunca muhalefeti benimsese de bazı yazılarıyla padişahın ve sadrazamın takdirlerini kazanır. 1908’den sonra Mevlanzâde Rıfat’ın Serbestî gazetesinde İttihat ve Terakki Partisi’ni ilk eleştiren yazıları yazdı. 1910’da bazı gençlerle çıkardığı İnsaniyet gazetesindeki “Caka ve Tahakküm” başlıklı yazısı üzerine öldürülmesine karar verildiğini Ömer Seyfettin’den öğrendiği için bir süre saklandı. Sonrasında yakalanıp mahkemeye sevk edildi ve sürgünleBursa’ya gönderildi. Altı ay sonra İstanbul’a dönebildi. Millî Mücadele aleyhinde de yazılar yazan Mehmet Asaf, gerçeği anlayınca Serbestî gazetesinin adını Vahdet şeklinde değiştirerek siyasi hayatını bitirdi (Cunbur, 2002: 316-317). 1931'de muhalif milletvekili sıfatıyla TBMM'ye girmek için Atatürk’e bir mektup yazdığı konusunda çeşitli rivayetler vardır (İnuğur, 1999: 88).

İlk şiiri 15 Mayıs 1900'deTerakki'de (İhsan Işık dergi, Müjgan Cunbur gazete demiştir. Metne ulaşılamamıştır.) yayımlanan Mehmet Asaf, Tarik, Sabah, İkdam, Saadet, Mâlûmât, Servet, Gayret, Serbestî gazetelerinde, Kadınlar Dünyası, Cingöz, Gıdık, Zümrüt-i Anka ve Ayna dergilerinde yazılar yazdı. 1930’da mizah dergisi Boşboğaz'ı çıkardı (Cunbur, 2002: 316-317; Işık, 2007: 731). Şiir, roman ve hikâye türünde eserler veren Mehmet Asaf’ın şairliği Divan edebiyatı geleneği çerçevesindedir ve Muallim Naci’nin etkisi altındadır. Gazel, nazire, kaside ve tahmis çerçevesinden dışarı çıkamayan sanatçı, Rıza Tevfik’in şiir alanında benimsediği yolu da dener ve âşık tarzı şiirler ve nefesler yazar. Roman yerine küçük hikâye demenin daha uygun olduğu eserlerinde aşk kırgınlıklarını işlemiştir.Folklorik açıdan oldukça güçlü olan metinlerde, millî ve mahalli özelliklere oldukça yer verilir (Çapanoğlu, 1961: 11-12).

Kaynakça

CUNBUR, Müjgan, “Borsacı, Mehmet Asaf”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, 2002, Cilt: 2, s. 316-317.

ÇAPANOĞLU, Münir Süleyman, Seksen Yıllık Gazetecimiz Âsaf Konsilitçi, Sinan Matbaası, İstanbul 1961.

IŞIK, İhsan, Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi 2. Cilt, Elvan Yay., Ankara 2007.

İNUĞUR, M. Nuri, Türk Basınında “İz” Bırakanlar, Der Yayınları, İstanbul 1999.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MEHMET SOĞUKÖMEROĞULLARI
Yayın Tarihi: 28.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
DilaraMatbaa-i Tahir Bey / Malumat Kütüphanesi / İstanbul1320Roman
Begimin Edebiyata MerakıCemiyet Kütüphanesi / Matbaa-i Orhaniye / İstanbul1334Tiyatro
Sinirli BeyCemiyet Kütüphanesi / Matbaa-i Orhaniye / İstanbul1334Tiyatro
Benli LeylaKütüphane-i Sudi / İstanbul1922Roman
Cilveli RanaNecm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1341Hikâye
Fındıkçı NigarNecm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1341Hikâye
İkisi de GebeNecm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1341Hikâye
Kuş Dili GeliniCemiyet Kütüphanesi / Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1341Hikâye
Kaymaca KulübüCemiyet Kütüphanesi / Sühulet Matbaası / İstanbul1927Roman
Üçü Bir YataktaCemiyet Kütüphanesi / Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1927Hikâye
Kocamın KocasıCemiyet Kütüphanesi / Sühulet Matbaası / İstanbul192?Hikâye
Bihterle MuhlisKütüphane-i Sudi / İstanbul?Hikâye
Lamia’nın SergüzeştiKütüphane-i Sudi / İstanbul?Roman
Sinirli HanımKütüphane-i Sudi / İstanbul?Tiyatro
Zavallı BabaKütüphane-i Sudi / İstanbul?Hikâye
Abanoz Kızının DefteriAydınlık Basımevi / İstanbul1938Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1AFÎF, Afîf Sâlih Efendid. ? - ö. 1843Doğum YeriGörüntüle
2ÂLÎ BEY, Direktör Mehmed Âlî Beyd. 1844? - ö. 1899Doğum YeriGörüntüle
3Belma Tuğruld. 1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Samih Rifatd. 16 Nisan 1874 - ö. 3 Aralık 1932Doğum YılıGörüntüle
5Muhittin Mekkid. 1874 - ö. 1936Doğum YılıGörüntüle
6MEŞEDİ İSGENDERd. 1874 - ö. 1943Doğum YılıGörüntüle
7Hasan Ali Yüceld. 17 Aralık 1897 - ö. 26 Şubat 1961Ölüm YılıGörüntüle
8NOVRUZ KARATEHLELİd. 1921 - ö. 1961Ölüm YılıGörüntüle
9ALİ HAKİ EDNA/HARHARİ/FİGANÎ/HİCRANÎ/EDNAÎ/GULAMÎ/VİSALÎ/GEDAÎ, Ali Doğand. 1889 - ö. 1961Ölüm YılıGörüntüle
10Nezihe Meriçd. 28 Şubat 1924 - ö. 18 Ağustos 2009MeslekGörüntüle
11Efzayiş Suat Yalçınd. 1894 - ö. 27 Ocak 1954MeslekGörüntüle
12Abdullah Ziya Kabakd. 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Ömer Seyfettind. 1884 - ö. 6 Mart1920Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Eşrefd. 1847 - ö. 22 Mayıs 1912Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Hüseyin Rahmi Gürpınard. 17 Ağustos 1864 - ö. 8 Mart 1944Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Mehmet İhsan Tatarid. 25 Temmuz 1980 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Mehmet Çağlıkasapd. 1945 - ö. 3 Ocak 2017Madde AdıGörüntüle
18ERDEMOĞLU, Mehmet Ertemd. 10.03.1953 - ö. ?Madde AdıGörüntüle