Hayriye Melek Hunc

(d. 1896 / ö. 25 Ekim 1963)
Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Balıkesir Manyas'da doğdu.1864’teki Büyük Çerkes sürgününde Kafkasya’nın Soçi yöresinden sürülen Xunge adlı bir Vubıh ailesinin kızıdır. Annesi Vubıhların Çizemuğ, babası ise Hunca ailesindendir. (Berzeg 1995:125; Papapha 2015).

Notre Dame de Sion Fransız Lisesin'i bitirdi. Mehâsin, Musavver Kadın, Türk Yurdu, Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti’nin Türkçe-Adıgece yayımlanan Qhuaze (Rehber) gazetesi gibi çeşitli dergi ve gazetelerde yazı ve şiirleri yayımlandı. Kurucusu olduğu ve başkanlığını yaptığı Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti’nin yayını Diyane’nin başyazarlığını yürüttü. Şimali Kafkas Cemiyeti’nde çalışmalar yaptı (Berzeg 1995:125-126; Işık 2006: 1739; Tural 2004: 69; Mutlu 2012:3-6).

1919’da sürgündeki Kafkasyalıların sosyo-kültürel yaşamına önemli katkıları bulunan Met Yusuf İzzet Paşa’yla, onun ölümünden sonra 1931’de Prof. Aytek Namitok'la evlendi. Karacaahmet mezarlığına defnedildi (Papapha 2015).

Hayriye Melek Hunc, Türkiye’nin ilk kadın romancılarından biridir (Papapha 2015). Romantik bir yazar olan Hunc, roman türünde iki eser yazar. İlk romanı Zühre-i Elem’de annesini küçük yaşta kaybeden Beria’nın sevgi ihtiyacı içinde geçen ruhsal olgunlaşma süreci anlatılır. Vatan aşkıyla Ahmet ile Zeynep’in romantik aşkının iç içe geçtiği Zeynep’te ise 1919’da Mısırlıların İngiliz sömürgeciliğine karşı başlattığı halk ayaklanmasında yaşanan aşk hikâyesi anlatılır.

Baskın, Bir Hikâye-i Harp, Çırpınışlar, Bir Hatıra, Firar Hayriye Melek Hunc’un çeşitli dergilerde tespit edilen hikâyelerinden bazılarıdır. Romanlarında kadın karakterleri ön plana çıkaran yazarın hikâye ve mensur şiirlerinde de var olma mücadelesi, kırılganlığı, aşkları ve hassasiyetleri ile kadınları anlattığı, kadın merkezli eserler verdiği görülür.

Kaynakça

Berzeg, Sefer E. (1995). “Hayriye Melek Hunc”. Kafkas Diasporası’nda Edebiyatçılar ve Yazarlar Sözlüğü. Samsun: Nart Yayıncılık. 125-126.

Işık, İhsan. (2006). “Hunc, Hayriye Melek”. Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi Cilt 4. Ankara: Elvan Yayınları. 1739.

Hürmen, Fatma Rezan (Yay. Haz.). (2000). Münevver Bir Türk Hanımı Ressam Naciye Neyyal’ın Mutlakiyet, Meşrutiyet ve Cumhuriyet Hatıraları. İstanbul: Pınar Yayınları. s. 216-234; 431-436.

Mutlu, Betül. (2012). Asi ve Duygulu Bir Ses Hayriye Melek Hunç. Ankara: Ürün Yayınları.

Papapha, Mahinur Tuna. (12 Ocak 2015). Hayriye Melek Hunc. http://www.abhazhaber.com/yazi/191/hayriye-melek-hunc#.Wldvha7iaUk. Erişim Tarihi: 11 Ocak 2018.

Tural, Sadık (Ed.). (2004). “Hunc, Hayriye Melek”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi Cilt 5. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını. 69.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. AYDAN ENER SU
Yayın Tarihi: 14.09.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Zühre-i Elem- / İstanbul1910Roman
Zeynep- / İstanbul1926Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Gönül Ünverd. 18 Ekim 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Salâh Birseld. 14 Kasım 1919 - ö. 10 Mart 1999Doğum YeriGörüntüle
3Fikret Hakand. 23 Nisan 1934 - ö. 11 Temmuz 2017Doğum YeriGörüntüle
4Şükufe Nihald. 1896 - ö. 24 Eylül 1973Doğum YılıGörüntüle
5AHMET KAYAd. 1896 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6YILDIRIM, Mevlüt Yıldırımd. 1896 - ö. 04.04.1954Doğum YılıGörüntüle
7Hüseyin Süleymand. 1900 - ö. 10 Eylül 1963Ölüm YılıGörüntüle
8İbrahim Hilmi Çığıraçand. 1880 - ö. 12 Haziran 1963Ölüm YılıGörüntüle
9Hakkı Süha Gezgind. 1895 - ö. 7 Kasım 1963Ölüm YılıGörüntüle
10Mario Levid. 25 Şubat 1957 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Lütfullah Sami Akalınd. 2 Kasım 1924 - ö. 23 Ocak 2005MeslekGörüntüle
12İhsan Oktay Anard. 01 Ocak 1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Falih Rıfkı Atayd. 25 Ocak 1894 - ö. 20 Mart 1971Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İsmail Habip Sevükd. 1892 - ö. 17 Ocak 1954Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Yahya Saim Ozanoğlud. 1894 (1898) - ö. 3 Temmuz 1962Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Melek Paşalıd. 10 Kasım 1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Melek Arslanbenzerd. 13 Şubat 1981 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HAYRİYE ALTUNOĞLUd. 1932 - ö. 06.06.1994Madde AdıGörüntüle