Hayriye Melek Hunc

(d. 1896 / ö. 25 Ekim 1963)
Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Balıkesir Manyas'da doğdu.1864’teki Büyük Çerkes sürgününde Kafkasya’nın Soçi yöresinden sürülen Xunge adlı bir Vubıh ailesinin kızıdır. Annesi Vubıhların Çizemuğ, babası ise Hunca ailesindendir. (Berzeg 1995:125; Papapha 2015).

Notre Dame de Sion Fransız Lisesin'i bitirdi. Mehâsin, Musavver Kadın, Türk Yurdu, Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti’nin Türkçe-Adıgece yayımlanan Qhuaze (Rehber) gazetesi gibi çeşitli dergi ve gazetelerde yazı ve şiirleri yayımlandı. Kurucusu olduğu ve başkanlığını yaptığı Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti’nin yayını Diyane’nin başyazarlığını yürüttü. Şimali Kafkas Cemiyeti’nde çalışmalar yaptı (Berzeg 1995:125-126; Işık 2006: 1739; Tural 2004: 69; Mutlu 2012:3-6).

1919’da sürgündeki Kafkasyalıların sosyo-kültürel yaşamına önemli katkıları bulunan Met Yusuf İzzet Paşa’yla, onun ölümünden sonra 1931’de Prof. Aytek Namitok'la evlendi. Karacaahmet mezarlığına defnedildi (Papapha 2015).

Hayriye Melek Hunc, Türkiye’nin ilk kadın romancılarından biridir (Papapha 2015). Romantik bir yazar olan Hunc, roman türünde iki eser yazar. İlk romanı Zühre-i Elem’de annesini küçük yaşta kaybeden Beria’nın sevgi ihtiyacı içinde geçen ruhsal olgunlaşma süreci anlatılır. Vatan aşkıyla Ahmet ile Zeynep’in romantik aşkının iç içe geçtiği Zeynep’te ise 1919’da Mısırlıların İngiliz sömürgeciliğine karşı başlattığı halk ayaklanmasında yaşanan aşk hikâyesi anlatılır.

Baskın, Bir Hikâye-i Harp, Çırpınışlar, Bir Hatıra, Firar Hayriye Melek Hunc’un çeşitli dergilerde tespit edilen hikâyelerinden bazılarıdır. Romanlarında kadın karakterleri ön plana çıkaran yazarın hikâye ve mensur şiirlerinde de var olma mücadelesi, kırılganlığı, aşkları ve hassasiyetleri ile kadınları anlattığı, kadın merkezli eserler verdiği görülür.

Kaynakça

Berzeg, Sefer E. (1995). “Hayriye Melek Hunc”. Kafkas Diasporası’nda Edebiyatçılar ve Yazarlar Sözlüğü. Samsun: Nart Yayıncılık. 125-126.

Işık, İhsan. (2006). “Hunc, Hayriye Melek”. Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi Cilt 4. Ankara: Elvan Yayınları. 1739.

Hürmen, Fatma Rezan (Yay. Haz.). (2000). Münevver Bir Türk Hanımı Ressam Naciye Neyyal’ın Mutlakiyet, Meşrutiyet ve Cumhuriyet Hatıraları. İstanbul: Pınar Yayınları. s. 216-234; 431-436.

Mutlu, Betül. (2012). Asi ve Duygulu Bir Ses Hayriye Melek Hunç. Ankara: Ürün Yayınları.

Papapha, Mahinur Tuna. (12 Ocak 2015). Hayriye Melek Hunc. http://www.abhazhaber.com/yazi/191/hayriye-melek-hunc#.Wldvha7iaUk. Erişim Tarihi: 11 Ocak 2018.

Tural, Sadık (Ed.). (2004). “Hunc, Hayriye Melek”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi Cilt 5. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını. 69.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. AYDAN ENER SU
Yayın Tarihi: 14.09.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Zühre-i Elem- / İstanbul1910Roman
Zeynep- / İstanbul1926Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Fatma Güreld. 20 Ocak 1946 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Bedii Faik Akınd. 1 Mayıs 1921 - ö. 16 Haziran 2015Doğum YeriGörüntüle
3FATMA KAMİLE HANIMd. 1839 - ö. 1921Doğum YeriGörüntüle
4MİKAYIL (BOZALKANLI) BAYRAMOVd. 1896 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5SADIK SULTANOVd. 1896 - ö. 1961Doğum YılıGörüntüle
6İKRAMÎ (ÇERÇİ/KARACAOĞLAN), Mehmet Gündoğand. 1896 - ö. 1954Doğum YılıGörüntüle
7Abdülfettah Raufd. 1910 - ö. 25 Nisan 1963Ölüm YılıGörüntüle
8Abdülhak Şinasi Hisard. 14 Mart 1887 - ö. 3 Mayıs 1963Ölüm YılıGörüntüle
9Hakkı Süha Gezgind. 1895 - ö. 7 Kasım 1963Ölüm YılıGörüntüle
10Elif Konar Özkand. 15 Haziran 1976 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Fırat Suneld. 21 Şubat 1966 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Ahmet Ümitd. 12 Temmuz 1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Fatma Fahrünnisa [Tezcan]d. 31 Temmuz 1876 - ö. 13 Ocak 1969Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ziya Şakir Sokud. 1884 - ö. 22 Aralık 1959Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ali Selahattin Yiğitoğlud. 1887 - ö. 31 Aralık 1939Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ziya Şakir Sokud. 1884 - ö. 22 Aralık 1959Madde AdıGörüntüle
17Melek Paşalıd. 10 Kasım 1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HAYRİYE ALTUNOĞLUd. 1932 - ö. 06.06.1994Madde AdıGörüntüle