Madde Detay
SIRRÎ, Nazlıoğlu Mustafa Sırrî Bîdârî
(d. 1254/1839 - ö. 1328/1911)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Mustafa’dır. Şiirlerinde Sırrî mahlasını kullanmıştır. Nazlıoğlu Mustafa Sırrî Bidârî 1254/1839’da Antep’te doğmuştur. İlk önce Besnili oğlu Mustafa Efendi’den, sonra da Antep ulemasından Kanber-zâde’den ders almıştır (Yakar 2010: 150). Kaynaklarda şairin öğrenimi konusunda başka bilgi bulunmaz. Ancak onun, Dîvân'ında kullandığı dil, kavram ve tabirlerden yola çıkarak iyi bir eğitim aldığı söylenebilir. Varlıklı bir aileye mensup olduğu için Ağa sıfatıyla anılan şair, hayatı boyunca küçük ticari faaliyetler dışında herhangi bir işle uğraşmamış, sahip olduğu mal varlığıyla geçinmiştir. Sırrî Bîdârî, şimdi Kilis’te müze ve aile mezarlığı olarak kullanılan Şeyh Efendi Tekkesi'nin o zamanki şeyhi Nakşıbendî Abdullah Sermest Efendi’ye bağlıdır. 1328/1911’de 73 yaşında Antep’te vefat etmiştir (Güzelbey 1988: 217). Mezarı günümüzde de sıkça ziyaret edilen ve halk arasında Ali Baba diye anılan 1822-1905 yılları arası Antep’te yaşamış Nakşibendî tarikatına mensup bir tekke şeyhi olan Şuayb-zâde Ali Âkif Efendi’nin türbesini çevreleyen duvar dahilindedir. Nesli, oğulları tarafından “Nazlı”, kızı tarafından “Koçak” soyadları ile sürmektedir.
Sırrî’nin dağınık hâlde bulunan şiirleri, ölümünden sonra Dîvân şeklinde düzenlenmiş ve Dîvân'ın sonuna da Sırrî’nin Hikâye-i Garîb adlı eseri eklenmiştir. Dîvân'ın başına yazılan takrizden anlaşıldığına göre Sırrî’nin yetişmesinde dört şahıs önemli rol oynamıştır. Bunlardan ilki Abdullah Sermest Efendi’dir. Sırrî, Sermest Efendi'yle tanıştıktan sonra tarikat yoluna girmiştir. İkincisi Ali Âkif Efendi’dir. Sonra Ahmed Efendi’ye intisap etmiş, son olarak Muhammed Vâkıf Efendi’ye hizmet etmiştir (Yakar 2010: 146).
Kaynakça
Göksel, Mehmet (yty). Bir Sevgi Işığı- Ali Baba. Gaziantep.
Güzelbey, Cemil Cahit (1988). Gaziantep Büyükleri ve Gaziantep Meşahirine Ek. Ankara: Ajans-Türk.
Nazlı, Hurşit (1945). Nazlıoğlu Mustafa Sırri Bidârî Divanı. Gaziantep: CHP Basımevi.
Şahin, Abdullah (1999). Kilisli Abdullah Sermest Tazebay Divanı. Ankara.
Yakar, Halil İbrahim (2010). “XIX. Yüzyıl Mutasavvıf Şairlerinden Ayıntablı Sırrî ve Divanı”, Türkbilig Türkoloji Araştırmaları. (19):144-160.
Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. HALİL İBRAHİM YAKARYayın Tarihi: 25.09.2014Güncelleme Tarihi: 29.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Nice demdir gönül mülkü harâb olmuşdu ser-tâ-pâ
Yine tecdîd idüp mimârı aşkın eyledi inşâ
Söyünmüşken ocâg-ı aşkı îkâd eyledi şevkin
Hayâl-i zevk ü şevkinle olupdur çok alev peydâ
Senin ol Leyli zülfün beni Mecnûnuna döndürdü
Anınçün meskenim vadî olupdur menzilim sahrâ
Mukahhal gözlerin müjgânı her dem sançılur câna
Kemân ebrûların fikriyle oldum sâhib-i sevdâ
Tahayyür âleminde koyma [gel] lutf et gözüm nûru
Dil-i nâ-şâdımı vaslınla şâd et ey kadi bâlâ
Şeb-i deycûr olur sensiz bu âlem sevdiğim billâh
Firâkın sahnı nîrândır visâlin cennetü’l-me’vâ
Ayân eyle cemâlin şem‘ini her dem dil-i zâra
Şeb-i gamda koma bu Sırri-i bîçâreni cânâ
(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları Yay. 210.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 25.09.2014Güncelleme Tarihi: 29.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Nice demdir gönül mülkü harâb olmuşdu ser-tâ-pâ
Yine tecdîd idüp mimârı aşkın eyledi inşâ
Söyünmüşken ocâg-ı aşkı îkâd eyledi şevkin
Hayâl-i zevk ü şevkinle olupdur çok alev peydâ
Senin ol Leyli zülfün beni Mecnûnuna döndürdü
Anınçün meskenim vadî olupdur menzilim sahrâ
Mukahhal gözlerin müjgânı her dem sançılur câna
Kemân ebrûların fikriyle oldum sâhib-i sevdâ
Tahayyür âleminde koyma [gel] lutf et gözüm nûru
Dil-i nâ-şâdımı vaslınla şâd et ey kadi bâlâ
Şeb-i deycûr olur sensiz bu âlem sevdiğim billâh
Firâkın sahnı nîrândır visâlin cennetü’l-me’vâ
Ayân eyle cemâlin şem‘ini her dem dil-i zâra
Şeb-i gamda koma bu Sırri-i bîçâreni cânâ
(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları Yay. 210.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Nice demdir gönül mülkü harâb olmuşdu ser-tâ-pâ
Yine tecdîd idüp mimârı aşkın eyledi inşâ
Söyünmüşken ocâg-ı aşkı îkâd eyledi şevkin
Hayâl-i zevk ü şevkinle olupdur çok alev peydâ
Senin ol Leyli zülfün beni Mecnûnuna döndürdü
Anınçün meskenim vadî olupdur menzilim sahrâ
Mukahhal gözlerin müjgânı her dem sançılur câna
Kemân ebrûların fikriyle oldum sâhib-i sevdâ
Tahayyür âleminde koyma [gel] lutf et gözüm nûru
Dil-i nâ-şâdımı vaslınla şâd et ey kadi bâlâ
Şeb-i deycûr olur sensiz bu âlem sevdiğim billâh
Firâkın sahnı nîrândır visâlin cennetü’l-me’vâ
Ayân eyle cemâlin şem‘ini her dem dil-i zâra
Şeb-i gamda koma bu Sırri-i bîçâreni cânâ
(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları Yay. 210.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Nice demdir gönül mülkü harâb olmuşdu ser-tâ-pâ
Yine tecdîd idüp mimârı aşkın eyledi inşâ
Söyünmüşken ocâg-ı aşkı îkâd eyledi şevkin
Hayâl-i zevk ü şevkinle olupdur çok alev peydâ
Senin ol Leyli zülfün beni Mecnûnuna döndürdü
Anınçün meskenim vadî olupdur menzilim sahrâ
Mukahhal gözlerin müjgânı her dem sançılur câna
Kemân ebrûların fikriyle oldum sâhib-i sevdâ
Tahayyür âleminde koyma [gel] lutf et gözüm nûru
Dil-i nâ-şâdımı vaslınla şâd et ey kadi bâlâ
Şeb-i deycûr olur sensiz bu âlem sevdiğim billâh
Firâkın sahnı nîrândır visâlin cennetü’l-me’vâ
Ayân eyle cemâlin şem‘ini her dem dil-i zâra
Şeb-i gamda koma bu Sırri-i bîçâreni cânâ
(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları Yay. 210.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ÂSIM, Seyyid Ahmed Âsım Efendi (Mütercim) | d. ? - ö. 1819 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | HUSÛLÎ, Osman | d. ? - ö. 1730? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | FÂ'İZ, Mehmed | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | NÂZIM | d. 1839 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede | d. 1839 - ö. 1900 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | REMZÎ, Hüseyin Remzî Paşa | d. 1839 - ö. 1896 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | FAHRÎ, Hüseyin Fahreddîn Dede | d. 1854 - ö. 1911 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | CELÂLEDDÎN, Mısırlı-zâde | d. ? - ö. 1911 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | VİRÂNÎ | d. 1831 - ö. 1911 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | KÂZIM PAŞA, Mûsâ Kâzım, Koniçeli | d. 1821 - ö. 1890 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | ÂLÎ BEY, Direktör Mehmed Âlî Bey | d. 1844? - ö. 1899 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | BEHCET, Hudâydâd | d. ? - ö. 1835 ds. | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | FENNÎ, Gazi Ahmed Paşa-zâde | d. 1785-86 - ö. Ağustos 1808 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | YÜMNÎ, Mehmed Emin Efendi | d. ? - ö. 1695 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | ENVER | d. 1828 - ö. 1911 | Madde Adı | Görüntüle |