Hasan Akay

(d. 1957 / ö. -)
Şair, Akademisyen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İzmit’te doğdu. İlk ve orta öğrenimini doğduğu şehirde tamamladı. 1981’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu. 2004 yılında Yeni Türk Edebiyatı alanında profesör unvanı aldı. İstanbul, Mimar Sinan ve Sakarya Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümlerinde öğretim üyesi olarak çalıştı. 2013-2016 yılları arasında TDK Bilim Kurulu Üyeliğinde bulundu. Şu anda Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürüdür ve aynı üniversitede öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.

Deneme ve makaleleri çeşitli ulusal dergilerde yayımlanmış olan Hasan Akay, ilki edebî tenkit (1998), diğeri ise deneme (2015) dalında olmak üzere iki kez Türkiye Yazarlar Birliği Ödülü kazanmıştır.

Akademisyen bir şair ve deneme yazarı olarak hayatını sürdüren Hasan Akay, edebiyata ilk adımı bir şiir kitabıyla attı: Gökkuşağı Alnım (1983). Bu kitabı 1992’de Ay Dervişleri ve 1993’te Savaş Görmüş Çocukların Şiiri takip etti. Akay’ın şiir türünde asıl sesini bulduğu eseri ise Ebrû Şiirleri (2001)’dir. Bu kitapta bir taraftan tasavvufi ve klasik geleneğimize yaslanırken yeni deyişlerin peşine düşen şair, kültürümüzdeki ebru geleneğini farklı açılımlarla derinlemesine ele alırken okurunu mistik bir dünyanın içine çeker. “ebrû”yu merkeze aldığı Ebrû Şiirleri’nde şiir ve ebrû sanatını mezcetmekle kalmaz, bu sanatın doğduğu coğrafyanın kültürel, dinî, felsefî ve edebî yapı taşlarını şiiriyle yeniden inşa etmeye, onları suya yeniden serpmeye çalışır” (Şimşek, 2015: 224).

Hasan Akay’ın şiir üzerine incelemeleriyle şiirde uygulamaya koyduğu teknikler arasında sıkı bir ilinti vardır. Metinlerarasılık, çeşitli ses çağrışımlarına ve kelimelerin farklı kullanımına dayalı çok anlamlılık şiirlerinin hepsinde ön plandadır. Bu sebeple Akay’ın şiirleri okurdan ciddi bir kültür, deneyim ve eserin ruhuna dâhil olmasını sağlayacak bir ön hazırlık ister. Şair, metinlerarasılığı çok zaman anlamı örtmek için değil gizli-açık göndermeler ve anıştırmalar vasıtasıyla anlamı daha da derinleştirmek için kullanır. Poetikası olarak kabul edebileceğimiz şu sözlerinde kendisi şiiri şöyle tanımlamaktadır: “Şiir bir söz sanatı olmakla birlikte, bir davranış, bir tavır alış olarak, hattâ insanı kurtaran bir şey olarak da kabul edilmektedir. Ancak bu kurtuluş, hayatın dışına çıkarak değil, içine girerek, derûnî veya bâtınî bir seyirle gerçekleştirilmelidir. O, hayatın dışına atan bir esrar değildir. Günlük olanda yeni gerçeği, öte gerçeği ve gerçekliği aramayı, görmeyi, göstermeyi temin eden bir değerdir” (2006: 50,51).

Son şiir kitabı Kahire Şiirleri’nde (2018) ise gezdiği gördüğü yerlerde edindiği izlenimleri şiirleştiren Akay, tabiat ve eşyadan doğan imgeleri tarihin derin kökleriyle harmanlayarak okura sunuyor. Bu şiirlerde bir tür şehrengiz yazma çabası içine girdiğini vurgulayan şair, şehirlerin kadim tarihi üzerinden insanlığı ve varlığı sorgulamaya koyuluyor.

Öte yandan şair, düzyazılarında ise tür sınırlarının birbirine karıştığı, şiirle deneme, hatıra ile hikâye arasında dolaşan serazat bir yazım tekniğini uygulamaktadır. Hiç Ferahlığı (2011) ve Ehlidildeniz (2015) gibi kitaplarda bir araya gelen metinler yazarın bu serbest edebî anlayışının yansımalarını taşımaktadır.

Kaynakça

Akay, Hasan (2006). Şiir Alâmetleri. İstanbul: 3F Yayınevi: 2006

Akay, Hasan (2015). Ehlidildeniz. İstanbul: Şule Yayınları, 2015.

Şimşek, Rafet (2015). “Hasan Akay’ın Âh Vakfı Şiirini Metinlerarasılık Bağlamında Okumak”. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. 6: 223-232.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. YILMAZ DAŞCIOĞLU
Yayın Tarihi: 20.11.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Fatih'ten Günümüze Şairlerin Gözüyle İstanbulİşaret Yay / İstanbul1997İnceleme
Tanzimat Sonrası Türk Edebiyatında Yeni FikirlerKitabevi Yayınları / İstanbul1998İnceleme
Cenab ŞahabeddinTimaş Yayınevi / İstanbul1998İnceleme
Tevfik FikretTimaş Yayınevi / İstanbul1998İnceleme
Servet-i Fünûn'un Şiir EstetiğiKitabevi Yayınları / İstanbul1998İnceleme
Evrâk-ı Eyyâm (Cenab Şahabeddin)Timaş Yayınevi / İstanbul1998İnceleme
Cenab Şahabeddin'in Şiirleri Üzerinde Stilistik Bir AraştırmaKitabevi Yayınları / İstanbul1998İnceleme
Şiiri Yeniden Okumak/Bir Yapıçözümleme GirişimiKitabevi Yayınları / İstanbul2003İnceleme
Rübâb-ı Şikeste/Tevfik FikretÇağrı / İstanbul2005Şiir
Cumhuriyet Dönemi Şiirimizin Altın Sayfaları3F / İstanbul2006Antoloji
Kare-Deniz/Behçet Necatigil’in Şiiri Üzerine3F / İstanbul2006İnceleme
Şiir Alâmetleri3F / İstanbul2006İnceleme
Mevlânâ’nın Dayanılmaz Davetine Katılmak/Hammer, Rückert, Schimmel Alımlamasıyla Mevlânâ3F / İstanbul2007İnceleme
Doğrandıkça Artan Ekmek/Şiir İncelemeleriAkademik Kitaplar / İstanbul2009İnceleme
Şiire Yeniden Bakmak/Bir Yapıçözümleme GirişimiAkademik Kitaplar / İstanbul2009İnceleme
İstiklâl Marşı İstikbâl Marşı-41 Dize 41 YorumHat / İstanbul2010Diğer
Hiç FerahlığıHat / istanbul2011Deneme
EhlidildenizŞule / İstanbul2015Deneme
Anlamın ÇağrısıŞule / İstanbul2017İnceleme
Yeni Türk Edebiyatında AmentülerŞule / İstanbul2018İnceleme
Kırıldıkça Büyüyen TaşlarŞule / İstanbul2019İnceleme
Gökkuşağı AlnımÖzge Yayınları / İstanbul1983Şiir
Ay Dervişleriİz Yayıncılık / İstanbul1992Şiir
Savaş Görmüş Çocukların ŞiiriYesevi Yayıncılık / İstanbul1993Şiir
Ebrû Şiirleriİyiadam Yayınları / İstanbul2001Şiir
Mavi Kuşlu Tükenmez KalemM.E.B.Yayınları / Ankara2013Şiir
Kahire ŞiirleriŞule / İstanbul2018Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Dilek Emird. 1974 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SÂİB, Saatî-zâde Ali Çelebid. ? - ö. 1600-01Doğum YeriGörüntüle
3SEYYİD, Şeyh Hâfız Seyyid Ahmed Efendi (Esma-i Erbain)d. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4MİHMANÎ, Hüseyin Soğukd. 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5MÖHSÜN, Möhsün Remzîd. 23.07.1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6SALİH, Salih Çelikd. 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Nadir Aşçıd. 1977 - ö. ?MeslekGörüntüle
8ITRÎ, Buhûrî-zâde Mustafad. 1633? - ö. 1711MeslekGörüntüle
9M. Turan Tekdoğand. 15 Mart 1931 - ö. 22 Mayıs 2018MeslekGörüntüle
10Dinçer Apaydınd. 14 Eylül 1985 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Rıza Beşerd. 1922 - ö. 16 Temmuz 2011Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Tülay Ferahd. 2 Kasım 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Tayyip Atmacad. 10 Haziran 1962 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14HASAN İRİSd. 1887 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15Esîri, Hasan b. Şeyh Hüseyind. ? - ö. 1727-28Madde AdıGörüntüle