Haluk Aker

HA
(d. 13 Haziran 1940 / ö. 20 Mart 2018)
Şair, yazar, eleştirmen, yayıncı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tam adı Raşit Haluk Aker'dir. Mersin Cumhuriyet İlkokulu (1952) ve Mersin Tevfik Sırrı Gür Lisesini bitirdi (1960). Ankara Üniversitesi DTCF Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu (1971). Öğrencilik yıllarında Türk Dil Kurumu Yayın ve Tanıtma Kolu'nda çalıştı. Askerliğini Adıyaman'da öğretmen olarak yaptı. Hacettepe Üniversitesi Temel Bilimler Fakültesi'nde Türkçe öğretim görevlisi olarak, Türk Dil Kurumu Terim Kolu'nda ve Başbakanlık Özel Kalem Bürosu'nda çalıştı.

Düşünde-Dörütte Elek (Mersin), Devinim 60 (Ankara), Yordam (Ankara) dergilerini yönetti. 1975'ten emekli olana dek Frankfurt Başkonsolosluğu'nda çalıştı. Yurda dönerek Milas Güllük'e yerleşti. Öykücü Oya Aker'le evli ve iki çocuk babasıdır.

Haluk Aker, ilk şiirini 1959 yılında Elek dergisinde, arkadaşlarıyla ortak yayınladığı Tanrı Katı (1959) adlı bir kitapta, sonra da İzmir’de Evrim dergisinde (1962-1964) yayınladı. Daha sonra şiirleri, öyküleri ve yazıları Devinim 60, Dönem, Elek, Evrim, Soyut, Türk Dili, Yelken, Yordam, Ulus gibi dergi ve gazetelerde yayımlandı.

Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi'nde Aker'in şiiri, 1960'larda II. Yeni ve halk şiirinden yararlanan, biçimsel deneylere girişen, yalın ve yer yer mistik, acılı, karamsar bir şiir, 1960 sonrasındaysa yurt gerçeklerine yönelen, umutlu, dirençli bir şiir olarak tanımlanmaktadır (Yalçın, 2010: 59).

Bilgin Adalı, Sürgün Hızı'nı "Aker’in 1965-1973 yılları arasında yayımladığı şiirlerin bir derlemesi, bu yıllardaki şiir serüveninin bir göstergesi" olarak değerlendirmiştir (1979: 149-151).

Bilge Karasu'nun yakın dostu Halûk Aker'e otuz yıl boyunca yazdığı mektupları ve Halûk Aker'in 1980'den itibaren ona yazdığı mektupları Halûk'a Mektuplar'da toplamıştır (Karasu 2013). 1960 sonrasının çok önemli edebiyat eleştirmeni ve yayıncısı Hüseyin Cöntürk'ün Haluk Aker'e yazdığı mektuplar da Eleştirmenin Arzusu: Hüseyin Cöntürk'ten Haluk Aker'e Mektuplar (1968-2003) adlı eserde toplanmıştır (Cöntürk 2015).

Haluk Aker'in sağlığında yayınladığı bu mektuplar modern Türk edebiyatı tarihinin çok değerli birer kaynağıdır. Onun şair kimliğinin yanında iyi bir yayıncı ve iyi bir belgeci olduğunun kanıtıdır.

Kaynakça

Adalı, Bilgin (1979). "Gecikmiş Bir Kitap Üstüne Notlar [Halûk Aker'in Sürgün Hızı kitabı üzerine]". Türk Dili. C.XXXIX. S. 329. ss.149-151.

Alpay, Necmiye (2006) "Haluk'un Kitabı", Heves: Şiir Eleştiri, 11.

Alpay, Necmiye (2018) "Haluk'un Kitabı Kırk Yaşında", http://t24.com.tr/k24/yazi/halukun-kitabi-kirk-yasinda,1681, Erişim: 26.7.2018

Cöntürk, Hüseyin (2015) Eleştirmenin Arzusu: Hüseyin Cöntürk'ten Haluk Aker'e Mektuplar (1968-2003). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Karasu, Bilge (2013). Haluk'a Mektuplar. (Hazırlayan: Haluk Aker) İstanbul: Metis Yayınları.

Onart, Ülker (1975). "Haluk Aker'in Sevgiyi Acıtır Dünya Adlı Şiiri Üzerine". Türk Dili. XXXII (290): 667-672.

Yalçın, Murat (2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. 3. Bas. İstanbul: Yapı Kredi Yay. 59.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NECATİ TONGA
Yayın Tarihi: 03.08.2018
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Tanrı KatıZemin Matbaası / Adana1959Şiir
Sürgün HızıŞehir-Tiyatro Yayınları / Ankara1978Şiir
Bilge Karasu, Haluk'a MektuplarDevin Yayınları / ?2002Mektup
Hüseyin Cöntürk, Eleştirmenin Arzusu: Hüseyin Cöntürk\'ten Haluk Aker\'e Mektuplar (1968-2003)Yapı Kredi Yayınları / İstanbul2015Mektup

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SAFÂYî, Mustafa Deded. ? - ö. 1688-89Doğum YeriGörüntüle
2TEVFÎK, Mehmed Tevfîk, Çaylak Tevfîk, Çopur Tevfîk, Mehmed Tevfîk-i Dehlevîd. 1843 - ö. 1892-93Doğum YeriGörüntüle
3İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892Doğum YeriGörüntüle
4Osman Üçerd. 1940 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Ali Yürükd. 18 Haziran 1940 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6DERVİŞ ÇINARd. 1940 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7MEHMET, Mehmet Kurnazd. 1929 - ö. 05.02.2018Ölüm YılıGörüntüle
8Tektaş Ağaoğlud. 3 Mart 1934 - ö. 8 Ocak 2018Ölüm YılıGörüntüle
9İHSANOĞLU, Şakir Çalışkand. 15.12.1945 - ö. 09.11.2018Ölüm YılıGörüntüle
10Hikmet Arif Dinod. 1892 - ö. 30 Mart 1957MeslekGörüntüle
11Mevlânâ İdris Zengind. 15 Mart 1966 - ö. 7 Haziran 2022MeslekGörüntüle
12FERÎDE HANIM, Bahâr-zâded. 1837 - ö. 1903MeslekGörüntüle
13Tansu Beled. 18 Ekim 1944 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Mario Levid. 25 Şubat 1957 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Mehmet Madend. 06 Şubat 1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Haluk İnanıcıd. 20 Mayıs 1956 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Haldun Haluk Marlalıd. 14 Nisan 1926 - ö. 7 Şubat 2014Madde AdıGörüntüle
18Haluk Hilmi Gökerd. 1921 - ö. ?Madde AdıGörüntüle