Ali Baytok

(d. 1928 / ö. 16 Temmuz 2005)
Şair, yazar, kırtasiyeci, yayıncı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ali Baytok, 1928 yılında Kırşehir'de dünyaya gelmiştir. Babası, Kırşehir esnaflarından bir dönem belediye başkanlığı da yapmış olan Hacı Ahmet Baytok'tur. Ali Baytok, ilkokul ve ortaokulu Kırşehir'de tamamlamıştır. Bir süre İstanbul'da Haydarpaşa Lisesine devam ettikten sonra okulu bırakarak Kırşehir'e dönmüştür. Burada ticaretle uğraşmaya başlamış, baba mesleğine devam etmiştir. Hayat Hanım'la evlidir. Kırşehir'in ilk kırtasiyesini işletmiştir. Kardeşiyle birlikte Kırşehir'de ilk gazete bayisini devralmıştır. İşlettiği kırtasiyenin yerine bir yayınevi kurarak edebiyat alanında pek çok eserin yayımlanmasını sağlamış, Kırşehir kültürüne katkıda bulunmuştur (Çiğdem Gazetesi 2018: 1). Burada Filiz adlı küçük ama kapsamlı şiir dergisi çıkararak pek çok genç şairin tanınmasına yardımcı olmuştur (Şahin 2017: 147). 

Ali Baytok, hayatı boyunca kültürel faaliyetlerde bulunmuş, gerek kendi şiirleri ve hikâyeleri ile gerekse sahibi olduğu yayınevinde basılmasına vesile olduğu eserlerle Türk edebiyatına değerli eserler kazandırmıştır. Ali Baytok'un şiirleri Izdırap Çocuğu (1947) ve Yaşamak (1962) adlı eserlerinde yayımlanmıştır. Yerel gazetelerde yayımlanan çok sayıda şiiri de vardır (Velibeyoğlu yty: 1228). Baytok, şiirlerinde duru bir dil kullanmış, duygularını içtenlikle dile getirmiştir. Şiirlerinde vatanına ve milletine duyduğu bağlılığa, doğa ve memleket sevgisine, sevgiliye duyduğu hayranlığa yer vermiştir (Bulut 1983: 217). Ulaşılabilen şiirlerinde Kırşehir'e ve Kırşehir'in tabiatına övgülerde bulunduğu, burayı cennete benzettiği dikkat çekmektedir. Sevgili için yazdığı şiirlerde ona duyduğu aşkın ve özlemin büyüklüğünü ve sevgilisinin güzelliğini dile getirmiştir. Dünyanın geçici olduğunun farkında olan şair, insanların içinde bulunduğu maddi ve manevi zor koşullardan yakınmış, onların bu durumlarına şahit olduğu için talihinden şikâyet etmiştir (Bulut 1983: 218-219; Velibeyoğlu yty: 1223- 1228). Şair bu şiirlerinde 11'li hece ölçüsü kullanmış, söz sanatlarından yararlanmıştır. Söz konusu şiirlerinden yalnızca birinde adını mahlas olarak kullanmış diğerlerinde ise mahlas kullanmamıştır. Ali Baytok, Atatürk'e ve onun kurduğu Cumhuriyet'e gönülden bağlıdır. 1971'de basılan Seçme Atatürk Şiirleri Antolojisi adlı eserinde Atatürk hakkında söylenmiş şiirleri derleyerek yayımlamıştır.

Ali Baytok'un şiir dışındaki türlerde hazırladığı eserleri de vardır. 1972 yılında yayımlanan Gülmez Sultan adlı eserinde çocuklar için hazırladığı farklı hikâyelere yer vermiştir. Çeşitli konularda hazırladığı makalelerinin yer aldığı Bozkırlının Derdi adlı küçük kitabı ise 1948 yılında yayımlanmıştır. Ali Baytok'un Filiz Yayınları tarafından basılan Korkusuzlar ve Vicdan Azabı adlı iki kitabı daha olduğu bilinmekle birlikte bu kitaplara ulaşılamamıştır.

Kaynakça

Bulut, H. Vahit (1983). Kırşehir Halk Ozanları. Kırşehir: Filiz Yay.

Güner, Şevket (2018). "Kırşehir'in ilk ve En Eski Kırtasiyecisi Ali Baytok". Kırşehir Çiğdem Gazetesi, 1, 16 Ocak 2018.

Şahin, Güneş (2017). "Kırşehir Basınından Bir Örnek: Kervansaray Dergisi". Folklor/ Edebiyat. 91: 143- 160.

Velibeyoğlu, Veli Recai (yty). Bütün Türk Şairleri. (Basılmamış).

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ÖZLEM DAĞDELEN
Yayın Tarihi: 06.06.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Izdırap Çocuğu? / İstanbul1947Şiir
Bozkırlının DerdiAydınlık Basımevi / İstanbul1948Makale
YaşamakŞehir Matbaası / Kırşehir1962Şiir
Seçme Atatürk Şiirleri AntolojisiTaş Basımevi / İstanbul1971Şiir
Gülmez SultanNüve Matbaası / Ankara1972Hikâye
KorkusuzlarFiliz Yayınları / Kırşehir?Şiir
Vicdan AzabıFiliz Yayınları / Kırşehir?Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GÜLŞEHRÎd. ? - ö. 1317-18’den sonra ?Doğum YeriGörüntüle
2AYDOĞAN, İbrahim Aydoğand. 14.05.1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3İmdat Avşard. 05 Mayıs 1967 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Celalettin Çetind. 27 Mayıs 1928 - ö. 2006Doğum YılıGörüntüle
5CİHANGİROĞLU, Mehmet Cihangiroğlud. 1928 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Necati Zekeriyad. 11 Kasım 1928 - ö. 10 Haziran 1988Doğum YılıGörüntüle
7Vasilisa Tukand. 1950 - ö. 2005Ölüm YılıGörüntüle
8Göksel Koyuncud. 19 Nisan 1971 - ö. 14 Ağustos 2005Ölüm YılıGörüntüle
9BEYÂNÎ, Halil İbrahim Güleçd. 1938 - ö. 2005Ölüm YılıGörüntüle
10Can Sinanoğlud. 15 Kasım 1970 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Arif Dülgerd. 15 Ağustos 1963 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Safiye Akdoğand. 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Ahmet Lütfi Kazancıd. 1 Ağustos 1936 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Nurettin Kalkandelend. 1902 - ö. 21 Aralık 1974Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ender Emiroğlud. 23 Haziran 1973 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ali Erkan Kavaklıd. 1952 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Nazmî, Seyyid Ali Nazmî Efendid. ? - ö. 1655Madde AdıGörüntüle
18NURETTİN SEYFİ (ALİ BABA), Ali Verimd. 1882 - ö. 1942Madde AdıGörüntüle