Madde Detay
Ali Baytok
(d. 1928 / ö. 16 Temmuz 2005)
Şair, yazar, kırtasiyeci, yayıncı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Ali Baytok, 1928 yılında Kırşehir'de dünyaya gelmiştir. Babası, Kırşehir esnaflarından bir dönem belediye başkanlığı da yapmış olan Hacı Ahmet Baytok'tur. Ali Baytok, ilkokul ve ortaokulu Kırşehir'de tamamlamıştır. Bir süre İstanbul'da Haydarpaşa Lisesine devam ettikten sonra okulu bırakarak Kırşehir'e dönmüştür. Burada ticaretle uğraşmaya başlamış, baba mesleğine devam etmiştir. Hayat Hanım'la evlidir. Kırşehir'in ilk kırtasiyesini işletmiştir. Kardeşiyle birlikte Kırşehir'de ilk gazete bayisini devralmıştır. İşlettiği kırtasiyenin yerine bir yayınevi kurarak edebiyat alanında pek çok eserin yayımlanmasını sağlamış, Kırşehir kültürüne katkıda bulunmuştur (Çiğdem Gazetesi 2018: 1). Burada Filiz adlı küçük ama kapsamlı şiir dergisi çıkararak pek çok genç şairin tanınmasına yardımcı olmuştur (Şahin 2017: 147).
Ali Baytok, hayatı boyunca kültürel faaliyetlerde bulunmuş, gerek kendi şiirleri ve hikâyeleri ile gerekse sahibi olduğu yayınevinde basılmasına vesile olduğu eserlerle Türk edebiyatına değerli eserler kazandırmıştır. Ali Baytok'un şiirleri Izdırap Çocuğu (1947) ve Yaşamak (1962) adlı eserlerinde yayımlanmıştır. Yerel gazetelerde yayımlanan çok sayıda şiiri de vardır (Velibeyoğlu yty: 1228). Baytok, şiirlerinde duru bir dil kullanmış, duygularını içtenlikle dile getirmiştir. Şiirlerinde vatanına ve milletine duyduğu bağlılığa, doğa ve memleket sevgisine, sevgiliye duyduğu hayranlığa yer vermiştir (Bulut 1983: 217). Ulaşılabilen şiirlerinde Kırşehir'e ve Kırşehir'in tabiatına övgülerde bulunduğu, burayı cennete benzettiği dikkat çekmektedir. Sevgili için yazdığı şiirlerde ona duyduğu aşkın ve özlemin büyüklüğünü ve sevgilisinin güzelliğini dile getirmiştir. Dünyanın geçici olduğunun farkında olan şair, insanların içinde bulunduğu maddi ve manevi zor koşullardan yakınmış, onların bu durumlarına şahit olduğu için talihinden şikâyet etmiştir (Bulut 1983: 218-219; Velibeyoğlu yty: 1223- 1228). Şair bu şiirlerinde 11'li hece ölçüsü kullanmış, söz sanatlarından yararlanmıştır. Söz konusu şiirlerinden yalnızca birinde adını mahlas olarak kullanmış diğerlerinde ise mahlas kullanmamıştır. Ali Baytok, Atatürk'e ve onun kurduğu Cumhuriyet'e gönülden bağlıdır. 1971'de basılan Seçme Atatürk Şiirleri Antolojisi adlı eserinde Atatürk hakkında söylenmiş şiirleri derleyerek yayımlamıştır.
Ali Baytok'un şiir dışındaki türlerde hazırladığı eserleri de vardır. 1972 yılında yayımlanan Gülmez Sultan adlı eserinde çocuklar için hazırladığı farklı hikâyelere yer vermiştir. Çeşitli konularda hazırladığı makalelerinin yer aldığı Bozkırlının Derdi adlı küçük kitabı ise 1948 yılında yayımlanmıştır. Ali Baytok'un Filiz Yayınları tarafından basılan Korkusuzlar ve Vicdan Azabı adlı iki kitabı daha olduğu bilinmekle birlikte bu kitaplara ulaşılamamıştır.
Kaynakça
Bulut, H. Vahit (1983). Kırşehir Halk Ozanları. Kırşehir: Filiz Yay.
Güner, Şevket (2018). "Kırşehir'in ilk ve En Eski Kırtasiyecisi Ali Baytok". Kırşehir Çiğdem Gazetesi, 1, 16 Ocak 2018.
Şahin, Güneş (2017). "Kırşehir Basınından Bir Örnek: Kervansaray Dergisi". Folklor/ Edebiyat. 91: 143- 160.
Velibeyoğlu, Veli Recai (yty). Bütün Türk Şairleri. (Basılmamış).
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ÖZLEM DAĞDELENYayın Tarihi: 06.06.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 06.06.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Izdırap Çocuğu | ? / İstanbul | 1947 | Şiir |
Bozkırlının Derdi | Aydınlık Basımevi / İstanbul | 1948 | Makale |
Yaşamak | Şehir Matbaası / Kırşehir | 1962 | Şiir |
Seçme Atatürk Şiirleri Antolojisi | Taş Basımevi / İstanbul | 1971 | Şiir |
Gülmez Sultan | Nüve Matbaası / Ankara | 1972 | Hikâye |
Korkusuzlar | Filiz Yayınları / Kırşehir | ? | Şiir |
Vicdan Azabı | Filiz Yayınları / Kırşehir | ? | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Sebahattin Yaşar | d. 02 Ocak 1961 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ÜMMET VELİ, Abdullah | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | İmdat Avşar | d. 05 Mayıs 1967 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Cemalettin Aykın | d. 2 Şubat 1928 - ö. 18 Ocak 2012 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ZEHRA KAYACIK | d. 1928 - ö. 13.11.2017 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Refik Özdek | d. 1 Eylül 1928 - ö. 28 Ağustos 1995 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Hilmi Nalbantoğlu | d. 1921 - ö. 13 Mart 2005 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Hatice Müberra Kıran | d. 16 Aralık 1923 - ö. 10 Haziran 2005 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Raif Aybar | d. 1915 - ö. 8 Ocak 2005 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | İhsan Devrim | d. 7 Ocak 1914 - ö. 6 Ocak 2010 | Meslek | Görüntüle |
11 | Muhsin İlyas Subaşı | d. 25 Temmuz 1942 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | İbrahim Tezölmez | d. 14 Nisan 1960 - ö. - | Meslek | Görüntüle |
13 | Cenk Çalışır | d. 1967 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Orçun Türkay | d. 1976 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Nadir Gezer | d. 19 Mayıs 1930 - ö. 10 Şubat 2020 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | ALİ URFÎ EFENDİ | d. ? - ö. 1888 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | KUL SALİH/SALİH/SALİHOĞLU, Ali Gök | d. 1938 - ö. 12.08.2012 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Nurullah Ataç | d. 9 Ağustos 1898 - ö. 17 Mayıs 1957 | Madde Adı | Görüntüle |