Ali Baytok

(d. 1928 / ö. 16 Temmuz 2005)
Şair, yazar, kırtasiyeci, yayıncı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ali Baytok, 1928 yılında Kırşehir'de dünyaya gelmiştir. Babası, Kırşehir esnaflarından bir dönem belediye başkanlığı da yapmış olan Hacı Ahmet Baytok'tur. Ali Baytok, ilkokul ve ortaokulu Kırşehir'de tamamlamıştır. Bir süre İstanbul'da Haydarpaşa Lisesine devam ettikten sonra okulu bırakarak Kırşehir'e dönmüştür. Burada ticaretle uğraşmaya başlamış, baba mesleğine devam etmiştir. Hayat Hanım'la evlidir. Kırşehir'in ilk kırtasiyesini işletmiştir. Kardeşiyle birlikte Kırşehir'de ilk gazete bayisini devralmıştır. İşlettiği kırtasiyenin yerine bir yayınevi kurarak edebiyat alanında pek çok eserin yayımlanmasını sağlamış, Kırşehir kültürüne katkıda bulunmuştur (Çiğdem Gazetesi 2018: 1). Burada Filiz adlı küçük ama kapsamlı şiir dergisi çıkararak pek çok genç şairin tanınmasına yardımcı olmuştur (Şahin 2017: 147). 

Ali Baytok, hayatı boyunca kültürel faaliyetlerde bulunmuş, gerek kendi şiirleri ve hikâyeleri ile gerekse sahibi olduğu yayınevinde basılmasına vesile olduğu eserlerle Türk edebiyatına değerli eserler kazandırmıştır. Ali Baytok'un şiirleri Izdırap Çocuğu (1947) ve Yaşamak (1962) adlı eserlerinde yayımlanmıştır. Yerel gazetelerde yayımlanan çok sayıda şiiri de vardır (Velibeyoğlu yty: 1228). Baytok, şiirlerinde duru bir dil kullanmış, duygularını içtenlikle dile getirmiştir. Şiirlerinde vatanına ve milletine duyduğu bağlılığa, doğa ve memleket sevgisine, sevgiliye duyduğu hayranlığa yer vermiştir (Bulut 1983: 217). Ulaşılabilen şiirlerinde Kırşehir'e ve Kırşehir'in tabiatına övgülerde bulunduğu, burayı cennete benzettiği dikkat çekmektedir. Sevgili için yazdığı şiirlerde ona duyduğu aşkın ve özlemin büyüklüğünü ve sevgilisinin güzelliğini dile getirmiştir. Dünyanın geçici olduğunun farkında olan şair, insanların içinde bulunduğu maddi ve manevi zor koşullardan yakınmış, onların bu durumlarına şahit olduğu için talihinden şikâyet etmiştir (Bulut 1983: 218-219; Velibeyoğlu yty: 1223- 1228). Şair bu şiirlerinde 11'li hece ölçüsü kullanmış, söz sanatlarından yararlanmıştır. Söz konusu şiirlerinden yalnızca birinde adını mahlas olarak kullanmış diğerlerinde ise mahlas kullanmamıştır. Ali Baytok, Atatürk'e ve onun kurduğu Cumhuriyet'e gönülden bağlıdır. 1971'de basılan Seçme Atatürk Şiirleri Antolojisi adlı eserinde Atatürk hakkında söylenmiş şiirleri derleyerek yayımlamıştır.

Ali Baytok'un şiir dışındaki türlerde hazırladığı eserleri de vardır. 1972 yılında yayımlanan Gülmez Sultan adlı eserinde çocuklar için hazırladığı farklı hikâyelere yer vermiştir. Çeşitli konularda hazırladığı makalelerinin yer aldığı Bozkırlının Derdi adlı küçük kitabı ise 1948 yılında yayımlanmıştır. Ali Baytok'un Filiz Yayınları tarafından basılan Korkusuzlar ve Vicdan Azabı adlı iki kitabı daha olduğu bilinmekle birlikte bu kitaplara ulaşılamamıştır.

Kaynakça

Bulut, H. Vahit (1983). Kırşehir Halk Ozanları. Kırşehir: Filiz Yay.

Güner, Şevket (2018). "Kırşehir'in ilk ve En Eski Kırtasiyecisi Ali Baytok". Kırşehir Çiğdem Gazetesi, 1, 16 Ocak 2018.

Şahin, Güneş (2017). "Kırşehir Basınından Bir Örnek: Kervansaray Dergisi". Folklor/ Edebiyat. 91: 143- 160.

Velibeyoğlu, Veli Recai (yty). Bütün Türk Şairleri. (Basılmamış).

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ÖZLEM DAĞDELEN
Yayın Tarihi: 06.06.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Izdırap Çocuğu? / İstanbul1947Şiir
Bozkırlının DerdiAydınlık Basımevi / İstanbul1948Makale
YaşamakŞehir Matbaası / Kırşehir1962Şiir
Seçme Atatürk Şiirleri AntolojisiTaş Basımevi / İstanbul1971Şiir
Gülmez SultanNüve Matbaası / Ankara1972Hikâye
KorkusuzlarFiliz Yayınları / Kırşehir?Şiir
Vicdan AzabıFiliz Yayınları / Kırşehir?Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sebahattin Yaşard. 02 Ocak 1961 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ÜMMET VELİ, Abdullahd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3İmdat Avşard. 05 Mayıs 1967 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Cemalettin Aykınd. 2 Şubat 1928 - ö. 18 Ocak 2012Doğum YılıGörüntüle
5ZEHRA KAYACIKd. 1928 - ö. 13.11.2017Doğum YılıGörüntüle
6Refik Özdekd. 1 Eylül 1928 - ö. 28 Ağustos 1995Doğum YılıGörüntüle
7Hilmi Nalbantoğlud. 1921 - ö. 13 Mart 2005Ölüm YılıGörüntüle
8Hatice Müberra Kırand. 16 Aralık 1923 - ö. 10 Haziran 2005Ölüm YılıGörüntüle
9Raif Aybard. 1915 - ö. 8 Ocak 2005Ölüm YılıGörüntüle
10İhsan Devrimd. 7 Ocak 1914 - ö. 6 Ocak 2010MeslekGörüntüle
11Muhsin İlyas Subaşıd. 25 Temmuz 1942 - ö. ?MeslekGörüntüle
12İbrahim Tezölmezd. 14 Nisan 1960 - ö. -MeslekGörüntüle
13Cenk Çalışırd. 1967 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Orçun Türkayd. 1976 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Nadir Gezerd. 19 Mayıs 1930 - ö. 10 Şubat 2020Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ALİ URFÎ EFENDİd. ? - ö. 1888Madde AdıGörüntüle
17KUL SALİH/SALİH/SALİHOĞLU, Ali Gökd. 1938 - ö. 12.08.2012Madde AdıGörüntüle
18Nurullah Ataçd. 9 Ağustos 1898 - ö. 17 Mayıs 1957Madde AdıGörüntüle