Madde Detay
AYNALI, Mustafa Aynalı
(d. 1865 / ö. 1964)
Polis, derici
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Aynalı mahlaslı âşığın ismi, Mehmet Yaşin'in Kıbrıslı Türk Şiiri Antolojisi adlı çalışmasında, Mustafa Aynalı olarak verilmiştir (1994: 316). Mustafa Aynalı, 1865 yılında Magosa'ya bağlı İstronculu köyünde dünyaya gelmiştir (Yaşin 1994: 316). Debbağ Hüseyin Efendi'nin oğludur (Duran 2007:73). İlk öğrenemini Şam'da tahsildarlık yapan babasının yanında Lefkoşa'da tamamlayan Aynalı, ünlü hafızlardan Kuran kursu almış, Rüştiye Mektebinden mezun olmuştur. Ayrıca Arapça, Elence, İngilizce öğrendi. Aile mesleği olan tabakçılığı babasının vefatına kadar devam ettiren Mustafa Aynalı, bir süre de Baf'ta polislik yapmış olup hayatının son dönemini tellallıkla geçirmiştir. Ailesi Türkiye, Filistin, İngiltere gibi ülkelere dağılmıştır. Aynalı, 1964 yılında vefat etmiştir (Yaşin 1994: 316).
Aynalı'nın 1905 yılında destan yazmaya başladığı belirtilmiştir. Eski harfler ile basılmış Hasan Bulliler, Halit Arap ve Latin alfabesiyle basılmış Adem ile Havva, Aç Gözlü, Polis Destanları isimli toplamda beş eseri bulunmaktadır (Duran 2007: 73). Anonim destanlara kendi dil ve söylem biçimini kattığı belirtilen âşık, yer yer geleneksel hece ölçüsü dışına çıkmış ve Kıbrıs Türkçesi'ndeki ses sapmalarına göre kurulan ayak düzenini güçlendirmiştir (Yaşin 1994: 316). Mustafa Aynalı, "Destan yazmaya 25-30 yaşlarında başladım. Destanlarım, Hasan Bulliler, Halit Arap, Adem ile Havva, Açgözlü ve Polis destanlarıdır." diyerek anonim sayılan Türkçe destanların bir kısmını kendisinin yazdığını iddia eder. Romans Mapolar'ın, Mustafa Aynalı'yla röportajlarının yer aldığı 7-19 Temmuz 1963 tarihli Devrim gazetelerinde, 1965'de Hasan Şefik Altay'ın cep kitapçığı Kıbrıs Türk Şiiri Antolojisi için yaptığı söyleşilerde bu iddiasında ısrar eden Aynalı, birçok araştırmacıya göre, şairden çok bir icracıdır. Bununla beraber, Mustafa Aynalı'nın anonim ve eski âşıklara ait destanları icra etmekle kalmadığı, bunları icra ederken yeniden yaratıp çoğalttığı belirtilir. Sözgelimi, bu antolojideki "Halid Arab'ın Destanı"nın köşeli parantez içinde yer alan son üç kıtası Mustafa Aynalı'nın doğrudan kendisinden söz ettiği bölümdür. Mustafa Aynalı'nın yanı sıra, Hafız Cemal Lokmanhekim'in de Hasan Bulliler ve Halid Arap destanlarını kaydettiği biliniyor (www.mehmetyashin.com).
Kaynakça
Duran, Hamiye (2007). ''Aynalı''. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi II. Ed. Sadık Tural, Müjgân Cunbur. Ankara: AKM Yay. 73.
http://www.mehmetyashin.com/my13_tr.html [Erişim tarihi: 30. 05. 2019].
Yaşin, Mehmet (1994). Kıbrıslı Türk Şiiri Antolojisi. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: MAKBULE UYSALYayın Tarihi: 26.06.2019Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
Yayın Tarihi: 26.06.2019Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Hasan Bulliler | - / - | - | Diğer |
Halit Arap | - / - | - | Diğer |
Adem ile Havva | - / - | - | Diğer |
Aç Gözlü | - / - | - | Diğer |
Polis Destanları | - / - | - | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | SİYÂHÎ, Mustafa Siyâhî Dede | d. ? - ö. 1710-11 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Fikret Demirağ | d. 10 Ocak 1940 - ö. 28 Kasım 2010 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | KÂMİL PAŞA, Kıbrıslı Mehmed Kâmil Paşa | d. 1832 - ö. 1913 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | GİRYÂNÎ, Seyit | d. 1865 - ö. 1929 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Halit Ziya Uşaklıgil | d. 1865 - ö. 27 Mart 1945 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HASAN | d. 1865 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Orhan Midhat Barbaros | d. 1894 - ö. 27 Temmuz 1964 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Safiye Erol | d. 2 Ocak 1902 - ö. 1 Ekim 1964 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Rıfkı Melûl Meriç | d. 1901 - ö. 22 Ocak 1964 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | RİF'AT, Zileli | d. 1870 - ö. 1915 | Meslek | Görüntüle |
11 | Mustafa Yeşilova | d. 1928 - ö. 4 Ekim 1985 | Meslek | Görüntüle |
12 | EBEDÎ, Şaban Şavin | d. 1965 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | DERDİVAR, İdris Gümüş | d. 28.06.1951 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | HASAN İRİS | d. 1887 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | DİVANÎ/ZÜLFİKAR DİVANÎ, Zülfikar Akgün | d. 1928 - ö. 31.12.2009 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | CERRAHÎ, Behzat Tokdemir | d. 1919/1925? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | CEFAÎ (Çorumlu), Müslüm Koygun | d. 1956 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | GÜRCÜ, Gürcü Doğan | d. 1972 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |