AYNALI, Mustafa Aynalı

(d. 1865 / ö. 1964)
Polis, derici
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Aynalı mahlaslı âşığın ismi, Mehmet Yaşin'in Kıbrıslı Türk Şiiri Antolojisi adlı çalışmasında, Mustafa Aynalı olarak verilmiştir (1994: 316). Mustafa Aynalı, 1865 yılında Magosa'ya bağlı İstronculu köyünde dünyaya gelmiştir (Yaşin 1994: 316). Debbağ Hüseyin Efendi'nin oğludur (Duran 2007:73). İlk öğrenemini Şam'da tahsildarlık yapan babasının yanında Lefkoşa'da tamamlayan Aynalı, ünlü hafızlardan Kuran kursu almış, Rüştiye Mektebinden mezun olmuştur. Ayrıca Arapça, Elence, İngilizce öğrendi. Aile mesleği olan tabakçılığı babasının vefatına kadar devam ettiren Mustafa Aynalı, bir süre de Baf'ta polislik yapmış olup hayatının son dönemini tellallıkla geçirmiştir. Ailesi Türkiye, Filistin, İngiltere gibi ülkelere dağılmıştır. Aynalı, 1964 yılında vefat etmiştir (Yaşin 1994: 316).

Aynalı'nın 1905 yılında destan yazmaya başladığı belirtilmiştir. Eski harfler ile basılmış Hasan Bulliler, Halit Arap ve Latin alfabesiyle basılmış Adem ile Havva, Aç Gözlü, Polis Destanları isimli toplamda beş eseri bulunmaktadır (Duran 2007: 73). Anonim destanlara kendi dil ve söylem biçimini kattığı belirtilen âşık, yer yer geleneksel hece ölçüsü dışına çıkmış ve Kıbrıs Türkçesi'ndeki ses sapmalarına göre kurulan ayak düzenini güçlendirmiştir (Yaşin 1994: 316). Mustafa Aynalı, "Destan yazmaya 25-30 yaşlarında başladım. Destanlarım, Hasan Bulliler, Halit Arap, Adem ile Havva, Açgözlü ve Polis destanlarıdır." diyerek anonim sayılan Türkçe destanların bir kısmını kendisinin yazdığını iddia eder. Romans Mapolar'ın, Mustafa Aynalı'yla röportajlarının yer aldığı 7-19 Temmuz 1963 tarihli Devrim gazetelerinde, 1965'de Hasan Şefik Altay'ın cep kitapçığı Kıbrıs Türk Şiiri Antolojisi için yaptığı söyleşilerde bu iddiasında ısrar eden Aynalı, birçok araştırmacıya göre, şairden çok bir icracıdır. Bununla beraber, Mustafa Aynalı'nın anonim ve eski âşıklara ait destanları icra etmekle kalmadığı, bunları icra ederken yeniden yaratıp çoğalttığı belirtilir. Sözgelimi, bu antolojideki "Halid Arab'ın Destanı"nın köşeli parantez içinde yer alan son üç kıtası Mustafa Aynalı'nın doğrudan kendisinden söz ettiği bölümdür. Mustafa Aynalı'nın yanı sıra, Hafız Cemal Lokmanhekim'in de Hasan Bulliler ve Halid Arap destanlarını kaydettiği biliniyor (www.mehmetyashin.com).

Kaynakça

Duran, Hamiye (2007). ''Aynalı''. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi II. Ed. Sadık Tural, Müjgân Cunbur. Ankara: AKM Yay. 73.

http://www.mehmetyashin.com/my13_tr.html [Erişim tarihi: 30. 05. 2019].

Yaşin, Mehmet (1994). Kıbrıslı Türk Şiiri Antolojisi. İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: MAKBULE UYSAL
Yayın Tarihi: 26.06.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Hasan Bulliler- / --Diğer
Halit Arap- / --Diğer
Adem ile Havva- / --Diğer
Aç Gözlü- / --Diğer
Polis Destanları- / --Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sultan Okumuşoğlud. 14 Aralık 1961 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Ahmet Tolgayd. 15 Ekim 1944 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Harid Fedaid. 12 Ekim 1930 - ö. 13 Ekim 2017Doğum YeriGörüntüle
4DEVRÂNÎ, Mirzad. 1865 - ö. 1915Doğum YılıGörüntüle
5MEHMED TEVFÎK, Diyarbakırlıd. 1865 - ö. 1905Doğum YılıGörüntüle
6NÂBÎ, Çörekçi-zâde Mehmed Nabîd. 1865 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Umran Nazif Yiğiterd. 21 Mart 1915 - ö. 28 Aralık 1964Ölüm YılıGörüntüle
8FEYZİ MİRZAOĞLUd. 1896 - ö. 1964Ölüm YılıGörüntüle
9HAKKI YORGANSIZ/YORGANSIZ HAKKI/YORGANSIZ/BAYRAKTAR HAKKI ÇAVUŞ/HAKKI ÇAVUŞ/BAYRAKTAROĞLU/YORGANSIZOĞLU/YORGANSIZ HAKKI ÇAVUŞ/ÇAVUŞ, Hakkı Bayraktard. 1894 - ö. 17.02.1964Ölüm YılıGörüntüle
10GÜLHANÎ/SEFİL GÜLHANÎ/GÜRÜNLÜ GÜLHANÎ, Mehmet Kargıd. 15.05.1940 - ö. 16.03.2014MeslekGörüntüle
11Mehmet Gökkayad. 1922 - ö. 3 Kasım 1981MeslekGörüntüle
12ZAMANÎ, Mehmet Halife Tırpand. 1926 - ö. 2001MeslekGörüntüle
13NEVCİVAN, Nevcivan Özmerihd. 1934 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14KÖR HASAN, Hasan Çıtakd. 1913 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KAYHANÎ, Nizamettin Kayhand. 1957 - ö. 1999Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MUSTAFA, Ramoğlu Mustafad. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17HAYRİYE ALTUNOĞLUd. 1932 - ö. 06.06.1994Madde AdıGörüntüle
18OSMAN, Murgullud. 1840 - ö. 1901Madde AdıGörüntüle