Madde Detay
AYNALI, Mustafa Aynalı
(d. 1865 / ö. 1964)
Polis, derici
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Aynalı mahlaslı âşığın ismi, Mehmet Yaşin'in Kıbrıslı Türk Şiiri Antolojisi adlı çalışmasında, Mustafa Aynalı olarak verilmiştir (1994: 316). Mustafa Aynalı, 1865 yılında Magosa'ya bağlı İstronculu köyünde dünyaya gelmiştir (Yaşin 1994: 316). Debbağ Hüseyin Efendi'nin oğludur (Duran 2007:73). İlk öğrenemini Şam'da tahsildarlık yapan babasının yanında Lefkoşa'da tamamlayan Aynalı, ünlü hafızlardan Kuran kursu almış, Rüştiye Mektebinden mezun olmuştur. Ayrıca Arapça, Elence, İngilizce öğrendi. Aile mesleği olan tabakçılığı babasının vefatına kadar devam ettiren Mustafa Aynalı, bir süre de Baf'ta polislik yapmış olup hayatının son dönemini tellallıkla geçirmiştir. Ailesi Türkiye, Filistin, İngiltere gibi ülkelere dağılmıştır. Aynalı, 1964 yılında vefat etmiştir (Yaşin 1994: 316).
Aynalı'nın 1905 yılında destan yazmaya başladığı belirtilmiştir. Eski harfler ile basılmış Hasan Bulliler, Halit Arap ve Latin alfabesiyle basılmış Adem ile Havva, Aç Gözlü, Polis Destanları isimli toplamda beş eseri bulunmaktadır (Duran 2007: 73). Anonim destanlara kendi dil ve söylem biçimini kattığı belirtilen âşık, yer yer geleneksel hece ölçüsü dışına çıkmış ve Kıbrıs Türkçesi'ndeki ses sapmalarına göre kurulan ayak düzenini güçlendirmiştir (Yaşin 1994: 316). Mustafa Aynalı, "Destan yazmaya 25-30 yaşlarında başladım. Destanlarım, Hasan Bulliler, Halit Arap, Adem ile Havva, Açgözlü ve Polis destanlarıdır." diyerek anonim sayılan Türkçe destanların bir kısmını kendisinin yazdığını iddia eder. Romans Mapolar'ın, Mustafa Aynalı'yla röportajlarının yer aldığı 7-19 Temmuz 1963 tarihli Devrim gazetelerinde, 1965'de Hasan Şefik Altay'ın cep kitapçığı Kıbrıs Türk Şiiri Antolojisi için yaptığı söyleşilerde bu iddiasında ısrar eden Aynalı, birçok araştırmacıya göre, şairden çok bir icracıdır. Bununla beraber, Mustafa Aynalı'nın anonim ve eski âşıklara ait destanları icra etmekle kalmadığı, bunları icra ederken yeniden yaratıp çoğalttığı belirtilir. Sözgelimi, bu antolojideki "Halid Arab'ın Destanı"nın köşeli parantez içinde yer alan son üç kıtası Mustafa Aynalı'nın doğrudan kendisinden söz ettiği bölümdür. Mustafa Aynalı'nın yanı sıra, Hafız Cemal Lokmanhekim'in de Hasan Bulliler ve Halid Arap destanlarını kaydettiği biliniyor (www.mehmetyashin.com).
Kaynakça
Duran, Hamiye (2007). ''Aynalı''. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi II. Ed. Sadık Tural, Müjgân Cunbur. Ankara: AKM Yay. 73.
http://www.mehmetyashin.com/my13_tr.html [Erişim tarihi: 30. 05. 2019].
Yaşin, Mehmet (1994). Kıbrıslı Türk Şiiri Antolojisi. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: MAKBULE UYSALYayın Tarihi: 26.06.2019Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
Yayın Tarihi: 26.06.2019Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Hasan Bulliler | - / - | - | Diğer |
Halit Arap | - / - | - | Diğer |
Adem ile Havva | - / - | - | Diğer |
Aç Gözlü | - / - | - | Diğer |
Polis Destanları | - / - | - | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Mehmet Yaşın | d. 1958 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Ahmet Tolgay | d. 15 Ekim 1944 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | İlkay Adalı | d. 14 Ocak 1944 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | NÂBÎ, Çörekçi-zâde Mehmed Nabî | d. 1865 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | GİRYÂNÎ, Seyit | d. 1865 - ö. 1929 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HEYYAT MİRZE | d. 1865 - ö. 1992 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Halide Edip Adıvar | d. 1882 - ö. 9 Ocak 1964 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Faik Reşat Unat | d. 3 Nisan 1899 - ö. 8 Nisan 1964 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | SIRRÎ, Muharrem Hilmi Kösetürkmen | d. 1878 - ö. 1964 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | ŞEVKİ DİNÇAL | d. 03.05.1952 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Tufan Hikmet Daye | d. 02 Ocak 1943 - ö. 01 Nisan 1982 | Meslek | Görüntüle |
12 | GÜLHANÎ/SEFİL GÜLHANÎ/GÜRÜNLÜ GÜLHANÎ, Mehmet Kargı | d. 15.05.1940 - ö. 16.03.2014 | Meslek | Görüntüle |
13 | FİRGANÎ, Sefer Taşkıran | d. 1942 - ö. 2008 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | İMAMOĞLU, İsmail Alptekin | d. 1940 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | KARKAMER, Mustafa Durmuş | d. 1948 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | İĞZARÎ, Kasım Ocak | d. 1877 - ö. 1967 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ARAPOĞLU, Mustafa Öztürk | d. 1901 - ö. 1966 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | DİLDARÎ, Hasan | d. 1858 - ö. 1917 | Madde Adı | Görüntüle |