Mehmet Asaf Borsacı

Muhasib-i Şu’un, Sansar, Sinek, Neşide Asaf, Konsolitçi, Turhan Deli
(d. 20 Ekim 1874 / ö. 1961)
Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehmet Asaf 1874'te İstanbul’da doğdu. Sırasıyla Mahalle Mektebi, Numune-i Terakki, Beyazıt Rüştiyesi ve Vefa İdadisi'nde okudu. 1899'da Galata Borsası'nda konsolit alımına başladıktan sonra Konsolitçi Asaf adıyla anılmaya başladı. 1900'da gazeteciliğe ilk adımını attı (Işık, 2007:731). Hayatı boyunca muhalefeti benimsese de bazı yazılarıyla padişahın ve sadrazamın takdirlerini kazanır. 1908’den sonra Mevlanzâde Rıfat’ın Serbestî gazetesinde İttihat ve Terakki Partisi’ni ilk eleştiren yazıları yazdı. 1910’da bazı gençlerle çıkardığı İnsaniyet gazetesindeki “Caka ve Tahakküm” başlıklı yazısı üzerine öldürülmesine karar verildiğini Ömer Seyfettin’den öğrendiği için bir süre saklandı. Sonrasında yakalanıp mahkemeye sevk edildi ve sürgünleBursa’ya gönderildi. Altı ay sonra İstanbul’a dönebildi. Millî Mücadele aleyhinde de yazılar yazan Mehmet Asaf, gerçeği anlayınca Serbestî gazetesinin adını Vahdet şeklinde değiştirerek siyasi hayatını bitirdi (Cunbur, 2002: 316-317). 1931'de muhalif milletvekili sıfatıyla TBMM'ye girmek için Atatürk’e bir mektup yazdığı konusunda çeşitli rivayetler vardır (İnuğur, 1999: 88).

İlk şiiri 15 Mayıs 1900'deTerakki'de (İhsan Işık dergi, Müjgan Cunbur gazete demiştir. Metne ulaşılamamıştır.) yayımlanan Mehmet Asaf, Tarik, Sabah, İkdam, Saadet, Mâlûmât, Servet, Gayret, Serbestî gazetelerinde, Kadınlar Dünyası, Cingöz, Gıdık, Zümrüt-i Anka ve Ayna dergilerinde yazılar yazdı. 1930’da mizah dergisi Boşboğaz'ı çıkardı (Cunbur, 2002: 316-317; Işık, 2007: 731). Şiir, roman ve hikâye türünde eserler veren Mehmet Asaf’ın şairliği Divan edebiyatı geleneği çerçevesindedir ve Muallim Naci’nin etkisi altındadır. Gazel, nazire, kaside ve tahmis çerçevesinden dışarı çıkamayan sanatçı, Rıza Tevfik’in şiir alanında benimsediği yolu da dener ve âşık tarzı şiirler ve nefesler yazar. Roman yerine küçük hikâye demenin daha uygun olduğu eserlerinde aşk kırgınlıklarını işlemiştir.Folklorik açıdan oldukça güçlü olan metinlerde, millî ve mahalli özelliklere oldukça yer verilir (Çapanoğlu, 1961: 11-12).

Kaynakça

CUNBUR, Müjgan, “Borsacı, Mehmet Asaf”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, 2002, Cilt: 2, s. 316-317.

ÇAPANOĞLU, Münir Süleyman, Seksen Yıllık Gazetecimiz Âsaf Konsilitçi, Sinan Matbaası, İstanbul 1961.

IŞIK, İhsan, Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi 2. Cilt, Elvan Yay., Ankara 2007.

İNUĞUR, M. Nuri, Türk Basınında “İz” Bırakanlar, Der Yayınları, İstanbul 1999.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MEHMET SOĞUKÖMEROĞULLARI
Yayın Tarihi: 28.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
DilaraMatbaa-i Tahir Bey / Malumat Kütüphanesi / İstanbul1320Roman
Begimin Edebiyata MerakıCemiyet Kütüphanesi / Matbaa-i Orhaniye / İstanbul1334Tiyatro
Sinirli BeyCemiyet Kütüphanesi / Matbaa-i Orhaniye / İstanbul1334Tiyatro
Benli LeylaKütüphane-i Sudi / İstanbul1922Roman
Cilveli RanaNecm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1341Hikâye
Fındıkçı NigarNecm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1341Hikâye
İkisi de GebeNecm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1341Hikâye
Kuş Dili GeliniCemiyet Kütüphanesi / Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1341Hikâye
Kaymaca KulübüCemiyet Kütüphanesi / Sühulet Matbaası / İstanbul1927Roman
Üçü Bir YataktaCemiyet Kütüphanesi / Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1927Hikâye
Kocamın KocasıCemiyet Kütüphanesi / Sühulet Matbaası / İstanbul192?Hikâye
Bihterle MuhlisKütüphane-i Sudi / İstanbul?Hikâye
Lamia’nın SergüzeştiKütüphane-i Sudi / İstanbul?Roman
Sinirli HanımKütüphane-i Sudi / İstanbul?Tiyatro
Zavallı BabaKütüphane-i Sudi / İstanbul?Hikâye
Abanoz Kızının DefteriAydınlık Basımevi / İstanbul1938Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MUHTÂRÎ, Emir Hâşim-zâde/Hâşimî-zâde Seyyid Ahmed Muhtar Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2NÂCÎ, Mustafa Nâcî Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3RÛHÎ (Müftî-zâde)d. 1505/06 - ö. 1521/22Doğum YeriGörüntüle
4ÖMER, Ömer Lütfi Velid. 1874 - ö. 1957Doğum YılıGörüntüle
5KÂŞİF, Mehmetd. 1874 - ö. 1929Doğum YılıGörüntüle
6DERDİÇOK, Ömer Lütfi Derdiçokd. 1874 - ö. 1937Doğum YılıGörüntüle
7SADIK SULTANOVd. 1896 - ö. 1961Ölüm YılıGörüntüle
8Hasan Ali Yüceld. 17 Aralık 1897 - ö. 26 Şubat 1961Ölüm YılıGörüntüle
9Naim Şaband. 1935 - ö. 1961Ölüm YılıGörüntüle
10Elif Şafakd. 25 Ekim 1971 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Tuncer Erdemd. 5 Ekim 1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Rahmet Feyzid. 10 Eylül 1918 - ö. 18 Ocak 1988MeslekGörüntüle
13Tevfik Tanyolaçd. 1897 - ö. 1975Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Mehmet Celald. 1867 - ö. 25 Ocak 1912Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Osman Fahrid. 1890 - ö. 1920Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Mehmet Yaşar Bilend. 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ERDEMOĞLU, Mehmet Ertemd. 10.03.1953 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Mehmet Akif Alacaoğullarıd. 1961 - ö. ?Madde AdıGörüntüle