Cahit Atay

(d. 1925 / ö. 28 Ağustos 2012)
Tiyatro Yazarı, Öğretmen, Memur
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Çorum’da doğdu ve ilköğrenimini bu şehirde tamamladı. Lise öğrenimini ise yarıda bıraktı. Askerlik görevini yerine getirdikten sonra köy öğretmenliği, meteoroloji memurluğu, avukat kâtipliği gibi farklı işlerde çalıştı. Bunun yanında oyun yazarlığı yaptı ve arkadaşlarıyla 1950’de Ankara’da amatör bir tiyatro olan Yurt Tiyatrosu’nu kurdu. 1951’de Ankara’da, Devlet Su İşleri’nde desinatör olarak çalışmaya başladı ve buradaki görevinden emekli oldu.

Atay’ın tiyatro eserlerinden “Sultan Gelin” 1973’te Halit Refiğ yönetmenliğinde ve “Ana Hanım-Kız Hanım”, “Kuma” adıyla 1974’te Atıf Yılmaz yönetmenliğinde sinemaya uyarlandı. “Mangoma Maskeleri” adlı oyunu ile 1984 Enka Sanat Mansiyon Ödülü’nü, “Göğsü Lenin Döğmeli Adam” adlı oyunu ile 1993 Kültür Bakanlığı Oyun Yarışması Ödülü’nü ve 1994’te Edebiyatçılar Derneği Altın Madalya Ödülü’nü kazandı.

Cahit Atay, 28 Ağustos 2012’de vefat etti.

Cahit Atay, Yurt Tiyatrosu’nda oynanmak üzere ilk amatör oyunları olan “Yaşasın Garsonluk” ve “Bu Şapka Kimin?”i yazdı. Fakat onun tiyatro yazarlığının başlangıcını 1959’da yazdığı ve Devlet Tiyatroları’nda sahnelenen “Pervaneler” ve onun ardından 1962’de yayımlanan Pusuda isimli oyunları oluşturur.

“İnsanî ve insanlar arası ilişkileri ele alması bakımından popüler konular seçmiş olan yazar, özellikle toplum sorunlarını işlemeyi amaç edinmiştir. Köy konulu oyunlarında toprak ağalarının köylüyü sömürmesini; kadın-erkek konulu oyunlarında kumalık, aile içi ilişkileri; töre konulu oyunlarında başlık parası, kan davası, din istismarını; toplumsal ve siyasi konulu oyunlarında eşkıyalığı, siyasal yozlaşmayı, sağ-sol çatışmasını, sınıflar arası özentiyi ele almaktadır. Eserlerin ortak özelliği trajikomik olaylarla örülü olmalarıdır. Düşündürücü, ders verici yönleriyle toplumsal sorunlara değinen yazar, gerçekçi yaklaşımıyla dikkati çekmektedir. Eserlerin adları, mekânlarına ve şahıslarına uygun olarak seçilmiştir” (Seçkin 2011: 118).

Kitaplaşmayan oyunları arasında “Kırlangıçlar”, “Palabıyık”, “Gültepe Oyunları”, “Amele Hıdır”, “Sahildeki Kanepe”, “Geristan’da Var Bir Polis”, “ Dalgacı Mahmut Kendine Gel”, “Kulede Bir Kadın”, “Kod Adı İvan”, “Göğsü Lenin Döğmeli Adam”, “Mangoma Maskeleri” ve “Cennet Ana ve Oğulları” yer almaktadır.

Kaynakça

Alpsal, Aysel (1965). “Cahit Atay’la”. Varlık. 33 (654): 10.

Ergül, M. Selim (2009). “Cahit Atay’ın Oyunlarında Tipik ve Deneysel”. Folklor/Edebiyat. 15 (59): 183-190.

Özkan, Seçkin (2011). Cahit Atay’ın Yapıtları. Yüksek Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi.

Şener, Sevda (1972). “Karaların Memetleri Üzerine Bir İnceleme". Ankara.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. NURTAÇ ERGÜN ATBAŞI
Yayın Tarihi: 25.11.2019
Güncelleme Tarihi: 30.10.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
PusudaTürk Kültür Dernekleri Tiyatro Yayınları / Ankara1962Tiyatro
Ana Hanım Kız Hanım/Ormandaİzlem Yayınları / İstanbul1964Tiyatro
Karaların Memetleri, Hamdi Hamdiİzlem Yayınları / İstanbul1964Tiyatro
Sultan GelinBilgi Yayınevi / Ankara1965Tiyatro
Godot’yu BeklemezkenGerçek Sanat Yayınları / İstanbul1994Tiyatro

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1BARIŞCAN, Gazi Barışcand. 1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2DORUKOĞLU, Hüseyin Gündoğard. 1954 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3KEYFÎ, Keyfî Çelebid. ? - ö. III. Mehmed dönemi (1595-1603)Doğum YeriGörüntüle
4HİKMETÎ, Subutay Hikmet Karahasanoğlud. 1925 - ö. 01.03.2006Doğum YılıGörüntüle
5Nermi Uygurd. 15 Ocak 1925 - ö. 21 Şubat 2005Doğum YılıGörüntüle
6HASAN ÖZKANd. 1925 - ö. 17.02.2001Doğum YılıGörüntüle
7Güngör Gençayd. 24 Haziran 1934 - ö. 23 Nisan 2012Ölüm YılıGörüntüle
8Burhan Güneld. 7 Nisan 1947 - ö. 21 Aralık 2012Ölüm YılıGörüntüle
9Ayşe Serhat Kesteld. 1922 - ö. 23 Temmuz 2012Ölüm YılıGörüntüle
10Abdullah Haktankaçmazd. 1944 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Vedat Örfi Bengüd. 21 Aralık 1899 - ö. 25 Mayıs 1953MeslekGörüntüle
12KUL RABİA, Rabia Ceyhand. 1946 - ö. 1994MeslekGörüntüle
13Vedad Fuad Bellid. 1931 - ö. 30 Ağustos 1998Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Mehmet Kurtoğlud. 01 Ocak 1969 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Itır Gündemireld. 28 Temmuz 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Cahit Tanyold. 1914 - ö. 11 Ağustos 2020Madde AdıGörüntüle
17Cahit Koytakd. 29 Ocak 1949 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18CAHİT, Cahit Tuncerd. 1943 - ö. 21.11.2017Madde AdıGörüntüle