Hasan Cemil Çambel

(d. 1879 / ö. Aralık 1967)
Asker, Siyaset Adamı, Yazar, Mütercim
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Hasan Cemil Çambel, İsmail Hakkı Baltacıoğlu'nun kendisi ile yaptığı mülakatta 1295/1879 yılında Çanakkale'de dünyaya geldiğini ifade etmiştir. Mülakatta babasının adının Şükrü, annesinin adının Behiye olduğunu söylemiştir (1943: 11). Soyadlarının "Penbe-zâde" olmasına rağmen Atatürk tarafından kendisine verilen "Çambel" soyadını kullanmıştır.

1896 yılında Kuleli Askeri İdadisini tamamladıktan sonra Harp Akademisi'nden Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. 1902 yılında öğrenimini Prusya Harp Akademisi'nde tamamladı. 1913'te Büyükelçi İbrahim Hakkı Paşa'nın kızı Remziye Hanım ile evlendi ve dört çocuğu oldu (Pars 1989'dan Aktaran Aliy 2015: 201). Mondros Mütarekesi'nden sonra Kurmay Albay rütbesiyle emekli oldu. 1935 yılında Yusuf Akçura'nın ölümü üzerine Türk Tarih Kurumu başkanlığına getirildi (Türk Ansiklopedisi 1963'ten aktaran Kopaçlı 1998: 331). 1939'da Alman Arkeoloji Enstitüsü'nün onur üyeliğine seçildi. Çeşitli dergi ve gazetelerde yazıları neşredildi. Seksen sekiz yaşında vefat etti. Mezarı, Karacaahmet Mezarlığındadır.

Hasan Cemil Çambel; Almanya'nın tarihinden, felsefesinden, edebiyatından ve Friedrich Gundolf, Wilhelm Dilthey, Rudolf Mentz, Dostoyevski, Goethe, Shakespeare, Dante, Leibniz, Nietzsche, İskender, Sezar, Napoleon, Jacques Bainville, Schlieffen ve Fichte gibi büyük şahsiyetlerden etkilenmiş, bu isimler kendisinin hayat gayesini şekillendirmesinde rol oynamıştır. Çambel'in eserlerinde sıklıkla kullandığı "gençleşme, umumi kültür ve vazife, müşterek mücadele, yeni ruh, ortak canlı dil, öz dil, Yeni Türkiye, hür ve derunî ruh ve fikir, samimiyet” gibi kavramlar onun zihin dünyasını ve Türkiye için gerekli olduğunu düşündüğü temel prensipleri temsil eder.

Hasan Cemil Çambel; dil konusuna önem vermiş, Öz Türkçe ile alakalı yazılar neşretmiştir. Milletin istikbalini gençlikte görmüş, eserlerinde gençlik terbiyesi üzerinde durmuştur. Aynı zamanda birçok yabancı düşünürün eserlerini dilimize aktararak istikbalimizi sağlam temeller üzerinde kurmaya çalışmıştır.

Kaynakça

Aliy, Abdurrahman (2015). "Türk Düşüncesinde Batı Felsefesinin Alımlanışına Bir Örnek: Hasan Cemil Çambel'in Fichte ve Fichte'nin Hitâpları Çalışması". Kutadgubilig. S. 28. İstanbul. 197-212.

Baltacıoğlu, İsmail Hakkı (1943). "Hasan Cemil Çambel ile Görüştüm". Yeni Adam. S. 444. İstanbul. 6-7,11.

Kopaçlı, Zekiye (1998). "Atatürk Araştırma Merkezi Kütüphane ve Arşivi’ni Zenginleştirme Çalışmaları ve Hasan Cemil". Atam Dergisi. C 14(40): 329*332.

Tuğlacı, Pars (1989). "Hasan Cemil Çambel". Çağdaş Türkiye. C. II. İstanbul: Cem Yay. 920.

(1963). "Hasan Cemil Çambel". Türk Ansiklopedisi. C. II. Ankara: Milli Eğitim Basımevi. 346.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: KÜBRA KURUHALİLO
Yayın Tarihi: 15.05.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Cannae'den CanErkân-ı Harbiyye-i Umûmiyye Talîm ve Terbiyye Dâiresi Matbaa-yı Askeriye / İstanbul1327 (1911)Çeviri
Fichte ve Fichte'nin HitabeleriTürk Ocakları Merkez-i Heyet Matbaası / İstanbul1927İnceleme
Milli Terbiyemizin Hedefleri- / İstanbul1927Diğer
JupiterHamit Matbaası / İstanbul1929Diğer
Friedrich Gundolf'un Görüşü ile Napoleon BonaparteHamit Matbaası / İstanbul1929İnceleme
Yeni Ruh: Fikri Bir EserHamit Matbaası / İstanbul1929Diğer
Türk Gençliği Nasıl Yetiştirilmeli? / İstanbul1932Deneme
Alman Ruh Tarihine Dair TetkiklerKader Matbaası / İstanbul1932Çeviri
Ege MedeniyetiBaşvekalet Mudevvanat Matbaası / ?1933İnceleme
Gençlik Ruhu ve GençleşmeKader Matbaası / İstanbul1934Diğer
Şairler ve KahramanlarHakimiyeti Milliye Matbaası / Ankara1934Çeviri
Atatürk ve TarihMaarif Matbaası / İstanbul1939Makale
Nietzsche: Demonla MuharebeKanaat Kitabevi / İstanbul1940Çeviri
Bakacak KahvesiTürk Tarih Kurumu Basımevi / Ankara1947Deneme
İstanbul'un FethiVaroğlu Yayınevi (Sinan Matbaası) / İstanbul1947İnceleme
Atilla'dan Atatürk'eVaroğlu Yayınevi / İstanbul1948İnceleme
Türkler Dilleri ve KaderleriTürk Tarih Kurumu ve Basımevi / Ankara1949Makale
Makaleler HatıralarTürk Tarih Kurumu Basımevi / Ankara1987Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ali Murtaza Gürkaynakd. 1910 - ö. 21 Mayıs 1966Doğum YeriGörüntüle
2RECÂÎ, Recâî Babad. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Şevket Arıd. 1888 - ö. 9 Ekim 1979Doğum YeriGörüntüle
4Neyzen Tevfikd. 24 Mart 1879 - ö. 28 Ocak 1953Doğum YılıGörüntüle
5SÂMÎ/NİYAZÎ, Abdurrahman Sami Efendid. 06.03.1879 - ö. 31.07.1934Doğum YılıGörüntüle
6ŞAHİSTANOĞLU BAHRİd. 1879 - ö. 1922Doğum YılıGörüntüle
7ORHAN BABAOLUd. 1910 - ö. 1967Ölüm YılıGörüntüle
8Fazıl Ahmet Aykaçd. 1884 - ö. 5 Aralık 1967Ölüm YılıGörüntüle
9CAVAD HÜSEYNOVd. 1879 - ö. 1967Ölüm YılıGörüntüle
10Selâhattin Batud. 25 Aralık 1905 - ö. 24 Mayıs 1973MeslekGörüntüle
11Samet Ağaoğlud. 1909 - ö. 6 Ağustos 1982MeslekGörüntüle
12Şevket Süreyya Aydemird. 1897 - ö. 25 Mart 1976MeslekGörüntüle
13Ali Süha Delilbaşıd. 24 Nisan 1887 - ö. 12 Şubat 1960Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Eşrefd. 1847 - ö. 22 Mayıs 1912Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Kemalettin Şükrü Orbayd. 1878 - ö. 27 Nisan 1940Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16KÂMÎ, Hasan Çelebid. ? - ö. 1544Madde AdıGörüntüle
17Oyhan Hasan Bıldırkid. 10 Haziran 1947 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HASAN ÖZKANd. 1925 - ö. 17.02.2001Madde AdıGörüntüle