CELAL DEDE, Celal Çamlıca

(d. 1881 / ö. 1945)
?
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl ismi Celal Çamlıca olan âşık, babası Ali Yusuf'un Çamşıhı’nda çıkan bir isyanda Akçadağ ve Arapgir’in köylerine kaçması nedeniyle asıl köyünden uzakta, 1881 yılında Solik (Kınık) köyünde dünyaya gelmiştir. Ailesi ortalık yatıştıktan sonra da tekrar Aliağa mezrasına yerleşmiştir. Celal, Divriği’de okumuş, tahsil hayatı boyunca Divriği’nin yerlisi olan kirvelerinde kalmıştır. Daha sonra kirvelerinin çocukları ile birlikte İstanbul’a okuması için gönderilmiştir. İstanbul’da rüştiyeyi bitirmiştir. Orada İsmet İnönü ile birlikte okumuştur. Tahsili sırasında İstanbul’da “Babalar” diye bir grup kurarak Bektaşi tekkelerinde çalışmalara başlamıştır. Bazı tekkelerde yöneticilik yapmıştır hatta Dede-Babalık makamına kadar yükselmiştir. Kurtuluş Savaşı dönemlerinde Atatürk ile birlikte olmuş, Atatürk’ün Anadolu’ya geçmesinde yardımları olmuştur. Cumhuriyet kurulduktan sonra dedelik yapmasından dolayı birkaç kere tutuklanmış ancak sonra salıverilmiştir. Ömrünü dedelik yapmak ve Aleviliğe hizmet ile geçirmiştir. Celal Ağa iki kere evlenmiştir. 1945 yılında Malatya’nın Çiğnir köyünde dedelik yaparken kalp krizi geçirerek vefat etmiştir. Mezarı Çiğnir köyünde türbe şekline getirilmiştir (Kaya 2009: 519). 

Saz ve keman çalan Celal’in saz çalarken, tezenesini ayağının parmaklarına sıkıştırarak çaldığı söylenir. Pek çok şiirinin olduğu söyleniyorsa da tespit edilebilen bir şiiri bulunmaktadır. “Kalmadı” adlı bu şiirinin bir dörtlüğü şu şekildedir: “Ömrümün içinde çok işler gördüm/ Bilmem ki meskenim nerdedir yurdum/ Feleğin sillesi hep beni vurdu/ Artık gidecek bir yerim kalmadı.” Doğan Kaya, Sivaslı Halk Şairleri adlı eserinde, Celal Dede'yi tutuklamak için köye gelen ancak kısa süre sonra bundan vazgeçtiği belirtilen askerlerle âşığın yaşadığı diyaloğu nakleder (Kaya 2009: 519).

Kaynakça

Kaya, Doğan (2002). Çamşık Ozanları. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.

Kaya, Doğan (2009). Sivaslı Halk Şairleri I. Sivas: Sivas Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÖZDE TEKİN
Yayın Tarihi: 06.03.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1EKBER ZERBALIOĞLU CAFEROVd. 1933 - ö. 1990Doğum YeriGörüntüle
2SADAHLI/MEHEMMED SADAHLI/MEHEMMED, Mehemmed Tanrıverdioğlu Memmedovd. 1930 - ö. 26.03.2016Doğum YeriGörüntüle
3KAZIM UYSALd. 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Raif Necdet Kestellid. 1881 - ö. 18 Ağustos 1937Doğum YılıGörüntüle
5MİSKİN ELİd. 1881 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6NECİPd. 1881? - ö. 1940Doğum YılıGörüntüle
7NİSE MÜRSELİ KIZId. 1870 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
8HEDİYE ABLA (DELLÂL KERİMİN HEDİYE)d. ? - ö. 1945?Ölüm YılıGörüntüle
9SUZÂNÎ, Abdülvahap Bozkurtd. 1892 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
10DOKSANDAON, İsmail Kondud. 03.05.1938 - ö. 02.06.2012Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11HAMDULLAH/KEMTERÎ/BÜRYANÎ, Hamdullah Aykutd. 1926 - ö. 07.11.1990Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12DELİ CEMAL, Cemal Çelebid. 01.07.1942 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13RAHMÎ, Hekimbaşı-zâde Abdurrahîm Rahmî Efendid. ? - ö. 1715’ten sonraMadde AdıGörüntüle
14HABÎB, Mirza Habîb Efendi, Isfahanlıd. 1835 - ö. 1894Madde AdıGörüntüle
15FASÎHÎ,Mustafâd. ? - ö. 1694Madde AdıGörüntüle