CELAL DEDE, Celal Çamlıca

(d. 1881 / ö. 1945)
?
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl ismi Celal Çamlıca olan âşık, babası Ali Yusuf'un Çamşıhı’nda çıkan bir isyanda Akçadağ ve Arapgir’in köylerine kaçması nedeniyle asıl köyünden uzakta, 1881 yılında Solik (Kınık) köyünde dünyaya gelmiştir. Ailesi ortalık yatıştıktan sonra da tekrar Aliağa mezrasına yerleşmiştir. Celal, Divriği’de okumuş, tahsil hayatı boyunca Divriği’nin yerlisi olan kirvelerinde kalmıştır. Daha sonra kirvelerinin çocukları ile birlikte İstanbul’a okuması için gönderilmiştir. İstanbul’da rüştiyeyi bitirmiştir. Orada İsmet İnönü ile birlikte okumuştur. Tahsili sırasında İstanbul’da “Babalar” diye bir grup kurarak Bektaşi tekkelerinde çalışmalara başlamıştır. Bazı tekkelerde yöneticilik yapmıştır hatta Dede-Babalık makamına kadar yükselmiştir. Kurtuluş Savaşı dönemlerinde Atatürk ile birlikte olmuş, Atatürk’ün Anadolu’ya geçmesinde yardımları olmuştur. Cumhuriyet kurulduktan sonra dedelik yapmasından dolayı birkaç kere tutuklanmış ancak sonra salıverilmiştir. Ömrünü dedelik yapmak ve Aleviliğe hizmet ile geçirmiştir. Celal Ağa iki kere evlenmiştir. 1945 yılında Malatya’nın Çiğnir köyünde dedelik yaparken kalp krizi geçirerek vefat etmiştir. Mezarı Çiğnir köyünde türbe şekline getirilmiştir (Kaya 2009: 519). 

Saz ve keman çalan Celal’in saz çalarken, tezenesini ayağının parmaklarına sıkıştırarak çaldığı söylenir. Pek çok şiirinin olduğu söyleniyorsa da tespit edilebilen bir şiiri bulunmaktadır. “Kalmadı” adlı bu şiirinin bir dörtlüğü şu şekildedir: “Ömrümün içinde çok işler gördüm/ Bilmem ki meskenim nerdedir yurdum/ Feleğin sillesi hep beni vurdu/ Artık gidecek bir yerim kalmadı.” Doğan Kaya, Sivaslı Halk Şairleri adlı eserinde, Celal Dede'yi tutuklamak için köye gelen ancak kısa süre sonra bundan vazgeçtiği belirtilen askerlerle âşığın yaşadığı diyaloğu nakleder (Kaya 2009: 519).

Kaynakça

Kaya, Doğan (2002). Çamşık Ozanları. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.

Kaya, Doğan (2009). Sivaslı Halk Şairleri I. Sivas: Sivas Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÖZDE TEKİN
Yayın Tarihi: 06.03.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ERCAN ÇİÇEKd. 21.05.1970 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SÜLEYMAN, Süleyman Yıldırımd. 1924 - ö. 1999Doğum YeriGörüntüle
3DOĞANÎ, Şükrü Doğand. 1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Ali Ulvi Elöved. 05 Mart 1881 - ö. 15 Ağustos 1975Doğum YılıGörüntüle
5Raif Necdet Kestellid. 1881 - ö. 18 Ağustos 1937Doğum YılıGörüntüle
6(BALABANLI) ÖMER, Ömer Torunoğlud. 1881 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Ali Kâmi Akyüzd. 1873 - ö. 11 Mart 1945Ölüm YılıGörüntüle
8GÜLBAHAR ATAKANd. 1878 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
9CAHANSUZ, Zernişan Hidayet Bey kızı Seyid-zâded. 1898 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
10SEYİT MEFTUNİ/MEFTUNİ, İbrahim Memo Temizd. 1920 - ö. 28.05.1982Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11OZAN LEŞGERİ, Hüsnü İyidoğand. 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12SEYİT ALİ, Seyit Ali Atmacad. 1933 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13FITNAT HANIM, Zübeyded. ? - ö. Aralık 1780Madde AdıGörüntüle
14MECDÎ, Bolulud. ? - ö. 19. yyMadde AdıGörüntüle
15HÂTEMÎ, Salih Hâtemi Efendid. ? - ö. 1562-63Madde AdıGörüntüle