CELAL DEDE, Celal Çamlıca

(d. 1881 / ö. 1945)
?
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl ismi Celal Çamlıca olan âşık, babası Ali Yusuf'un Çamşıhı’nda çıkan bir isyanda Akçadağ ve Arapgir’in köylerine kaçması nedeniyle asıl köyünden uzakta, 1881 yılında Solik (Kınık) köyünde dünyaya gelmiştir. Ailesi ortalık yatıştıktan sonra da tekrar Aliağa mezrasına yerleşmiştir. Celal, Divriği’de okumuş, tahsil hayatı boyunca Divriği’nin yerlisi olan kirvelerinde kalmıştır. Daha sonra kirvelerinin çocukları ile birlikte İstanbul’a okuması için gönderilmiştir. İstanbul’da rüştiyeyi bitirmiştir. Orada İsmet İnönü ile birlikte okumuştur. Tahsili sırasında İstanbul’da “Babalar” diye bir grup kurarak Bektaşi tekkelerinde çalışmalara başlamıştır. Bazı tekkelerde yöneticilik yapmıştır hatta Dede-Babalık makamına kadar yükselmiştir. Kurtuluş Savaşı dönemlerinde Atatürk ile birlikte olmuş, Atatürk’ün Anadolu’ya geçmesinde yardımları olmuştur. Cumhuriyet kurulduktan sonra dedelik yapmasından dolayı birkaç kere tutuklanmış ancak sonra salıverilmiştir. Ömrünü dedelik yapmak ve Aleviliğe hizmet ile geçirmiştir. Celal Ağa iki kere evlenmiştir. 1945 yılında Malatya’nın Çiğnir köyünde dedelik yaparken kalp krizi geçirerek vefat etmiştir. Mezarı Çiğnir köyünde türbe şekline getirilmiştir (Kaya 2009: 519). 

Saz ve keman çalan Celal’in saz çalarken, tezenesini ayağının parmaklarına sıkıştırarak çaldığı söylenir. Pek çok şiirinin olduğu söyleniyorsa da tespit edilebilen bir şiiri bulunmaktadır. “Kalmadı” adlı bu şiirinin bir dörtlüğü şu şekildedir: “Ömrümün içinde çok işler gördüm/ Bilmem ki meskenim nerdedir yurdum/ Feleğin sillesi hep beni vurdu/ Artık gidecek bir yerim kalmadı.” Doğan Kaya, Sivaslı Halk Şairleri adlı eserinde, Celal Dede'yi tutuklamak için köye gelen ancak kısa süre sonra bundan vazgeçtiği belirtilen askerlerle âşığın yaşadığı diyaloğu nakleder (Kaya 2009: 519).

Kaynakça

Kaya, Doğan (2002). Çamşık Ozanları. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.

Kaya, Doğan (2009). Sivaslı Halk Şairleri I. Sivas: Sivas Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÖZDE TEKİN
Yayın Tarihi: 06.03.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ŞAMİL İBRAHİMOĞLUd. 1910 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2KUL BURHAN/ BURHANÎ/BURHAN, Hüseyin Tatard. 1899 - ö. 1957Doğum YeriGörüntüle
3SADIKÎ, Ahmet (Kürdoğlu Molla Ahmet)d. 1892 - ö. 1948Doğum YeriGörüntüle
4NECİPd. 1881? - ö. 1940Doğum YılıGörüntüle
5(BALABANLI) ÖMER, Ömer Torunoğlud. 1881 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6RA'ÛF, Mehmed Ra'ûf Bey, İstanbullud. 1881 - ö. 1918Doğum YılıGörüntüle
7NİSE MÜRSELİ KIZId. 1870 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
8HUBBİ, Hasand. 1880 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
9Halit Ziya Uşaklıgild. 1865 - ö. 27 Mart 1945Ölüm YılıGörüntüle
10AHMET CEVDET, Bergamalıd. 1872 - ö. 1925Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11MUSTAFA FEVZİ BİN NUMANd. 1871 - ö. 02.08.1924Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12HAMDULLAH/KEMTERÎ/BÜRYANÎ, Hamdullah Aykutd. 1926 - ö. 07.11.1990Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13BÂKÎd. 1526 - ö. 1600Madde AdıGörüntüle
14İBRÂHÎM-İ MUHAMMED HALÎL, İbrâhîmd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15NEHCÎ, Nehcî Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle