CELAL DEDE, Celal Çamlıca

(d. 1881 / ö. 1945)
?
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl ismi Celal Çamlıca olan âşık, babası Ali Yusuf'un Çamşıhı’nda çıkan bir isyanda Akçadağ ve Arapgir’in köylerine kaçması nedeniyle asıl köyünden uzakta, 1881 yılında Solik (Kınık) köyünde dünyaya gelmiştir. Ailesi ortalık yatıştıktan sonra da tekrar Aliağa mezrasına yerleşmiştir. Celal, Divriği’de okumuş, tahsil hayatı boyunca Divriği’nin yerlisi olan kirvelerinde kalmıştır. Daha sonra kirvelerinin çocukları ile birlikte İstanbul’a okuması için gönderilmiştir. İstanbul’da rüştiyeyi bitirmiştir. Orada İsmet İnönü ile birlikte okumuştur. Tahsili sırasında İstanbul’da “Babalar” diye bir grup kurarak Bektaşi tekkelerinde çalışmalara başlamıştır. Bazı tekkelerde yöneticilik yapmıştır hatta Dede-Babalık makamına kadar yükselmiştir. Kurtuluş Savaşı dönemlerinde Atatürk ile birlikte olmuş, Atatürk’ün Anadolu’ya geçmesinde yardımları olmuştur. Cumhuriyet kurulduktan sonra dedelik yapmasından dolayı birkaç kere tutuklanmış ancak sonra salıverilmiştir. Ömrünü dedelik yapmak ve Aleviliğe hizmet ile geçirmiştir. Celal Ağa iki kere evlenmiştir. 1945 yılında Malatya’nın Çiğnir köyünde dedelik yaparken kalp krizi geçirerek vefat etmiştir. Mezarı Çiğnir köyünde türbe şekline getirilmiştir (Kaya 2009: 519). 

Saz ve keman çalan Celal’in saz çalarken, tezenesini ayağının parmaklarına sıkıştırarak çaldığı söylenir. Pek çok şiirinin olduğu söyleniyorsa da tespit edilebilen bir şiiri bulunmaktadır. “Kalmadı” adlı bu şiirinin bir dörtlüğü şu şekildedir: “Ömrümün içinde çok işler gördüm/ Bilmem ki meskenim nerdedir yurdum/ Feleğin sillesi hep beni vurdu/ Artık gidecek bir yerim kalmadı.” Doğan Kaya, Sivaslı Halk Şairleri adlı eserinde, Celal Dede'yi tutuklamak için köye gelen ancak kısa süre sonra bundan vazgeçtiği belirtilen askerlerle âşığın yaşadığı diyaloğu nakleder (Kaya 2009: 519).

Kaynakça

Kaya, Doğan (2002). Çamşık Ozanları. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.

Kaya, Doğan (2009). Sivaslı Halk Şairleri I. Sivas: Sivas Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÖZDE TEKİN
Yayın Tarihi: 06.03.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MUSTAFA BAL/MUSTAFA, Mustafa Bald. 1931 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2KAZIM UYSALd. 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3DERTLİ AYŞE, Ayşe Gülmezd. 1943 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ŞEYH ALAUDDİNd. 1881 - ö. 1949Doğum YılıGörüntüle
5MUSA KARAÇÖPd. 1881 - ö. 1965Doğum YılıGörüntüle
6HASAN HİLMÎd. 1881? - ö. 1896 dsDoğum YılıGörüntüle
7Selim Nüzhet Gerçekd. 1891 - ö. 12 Aralık 1945Ölüm YılıGörüntüle
8GÜLBAHAR ATAKANd. 1878 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
9Hayrettin Ziya Taluyd. 16 Nisan 1905 - ö. 17 Haziran 1945Ölüm YılıGörüntüle
10HALİL, Halil Aydoğard. 1894 - ö. 2001Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11BALI, Hakan Güleçd. 1980 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12AHMED/FEHMİ, Ahmed Fehmi Erturhand. 1884 - ö. 1966Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13SÜLEYMAN BEY, Sûfî Mehmed Paşa-zâded. ? - ö. 1688Madde AdıGörüntüle
14SAFÎ, Safiyyüddîn Mustafad. ? - ö. 1895Madde AdıGörüntüle
15CÂZİB, Surreemîni-zâde Halîl Câzibd. 1834 - ö. ?Madde AdıGörüntüle