Esma Ocak

(d. 5 Haziran 1928 / ö. 25 Mayıs 2011)
Yazar, Çiftçi
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Diyarbakır'da doğdu. İlkokulu mahalle mektebinde okuyan Esma Ocak, babası Şahap Yıldırım'ın tayini sebebiyle Mardin'de eğitimine devam etti ve ortaokulu burada tamamladı. Lise öğrenimine Diyarbakır Ziya Gökalp Lisesi'nde başladı. Lise ikinci sınıfta dayısının oğlu ile evlendi ve eşinin müsaade etmemesi sebebiyle öğrenimini yarıda bıraktı.Eşinin vefatının ardından bir süre çiftçilik işlerini yaptı. Bölgedeki karışıklıklar ve olaylar sebebiyle arazilerini satarak Diyarbakır'a yerleşen ve kızıyla birlikte yaşayan Ocak, yazın çalışmalarını burada sürdürdü. Ocak, Diyarbakır’ı Tanıtma Kültür ve Dayanışma Vakfı’nın başkanlığını da yaptı. Güneydoğu ve Güneydoğu insanının merkezde olduğu eserleriyle tanınan Ocak'ın "Berdel" adlı öyküsü, onun geniş kitlelerce tanınmasına vesile oldu. "Berdel", 1990 yılında Atıf Yılmaz tarafından sinemaya uyarlandı.

Erken yaştaki evliliği sebebiyle öğrenimini tamamlayamayan Esma Ocak,yazmaya başladığı ilk yıllarda bir vesileyle öykülerini gönderdiği Şair Ahmet Arif'ten, Çehov'a da yaklaşan bir yeteneğinin olduğunu belirten ve kendisini yazmaya teşvik eden övgü dolu bir mektup alır. (Timur 2012: 20) Bu mektup Ocak'a eserlerini yayımlama konusunda büyük destek olur. Güneydoğu coğrafyasını ve burada geçen yaşamındaki gözlemlerini estetize ederek gerçekçi bir anlayışla eserlerine aktaran yazar; "Olaylara karşı duyarlılığı ve gözlem yeteneğiyle yöre insanının duygularını eserlerine yansıtmış, ideolojik ve kültürel farklılıkları gözetmeden objektif bir biçimde eserlerini kaleme almıştır. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki köy ve kırsal hayatla ilgili konuları büyük bir titizlikle kaleme alarak okura aktarmıştır." (Sancak 2014: 12) Esma Ocak öykülerini ve romanlarını realist bir tarzda kaleme alır. "Berdel" adlı öyküsüyle Güneydoğu Anadolu'da takas yoluyla yapılan evliliği işleyen Ocak, eserinin adıyla anılır ve "Berdel Yazarı" olarak ünlenir. Yazarın yayımlanmış 13 eseri vardır.

Kaynakça

Sancak, Fatih (2014). Esma Ocak'ın Romanları Üzerine Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Orta Öğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bilim Dalı.

Timur, Kemal (2012). Berdel Yazarı Esma Ocak Hayatı ve Eserleri. İstanbul: Akademik Kitaplar Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÜRHAN ÇOPUR
Yayın Tarihi: 07.06.2018
Güncelleme Tarihi: 25.10.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
BerdelTekin Yayınevi / Ankara1982Hikâye
Kırklar Dağının DüzüMemleket Yayınları / Ankara1982Hikâye
Kervan ServanDayanışma Yayınları / Ankara1983Roman
Sara Sara!Memleket Yayınları / Ankara1987Hikâye
Kuyudaki SesAjans 21 Yayınları / İstanbul1990Roman
Muş Gürcüsü DestanıSan Matbaası / ?1991Roman
Surlu Kentin Sır Suyu? / ?1994Hikâye
Kadınlar MektebiAkşam Ofset ve Tipo Matbaacılık / Diyarbakır1995Roman
Duvar İçindeki Diyar/Diyar–Be–KirDiyarbakır Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları / İstanbul1998Roman
Hasırcı KuşuGüneydoğu Ofset Matbaacılık / Diyarbakır2000Hikâye
MünireBirharf Yayınları / İstanbul2005Roman
Bir Filozofun Özel Yaşamı Ziya GökalpBirharf Yayınları / İstanbul2006Biyografi
İçerdeki AvcıDiclem Sahaf Yayıncılık / İstanbul2008Hikâye

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SÎRET, Seyyid Mehmed Sîret Efendid. ? - ö. 1844Doğum YeriGörüntüle
2İSMAİL, İsmail Çelebid. 1611 - ö. 1679Doğum YeriGörüntüle
3KÂMÎ, Şa'ban Kâmî Efendid. 1805 - ö. 1884Doğum YeriGörüntüle
4ELİ KÖLEd. 1928 - ö. 1991Doğum YılıGörüntüle
5Selahattin Şimşekd. 1928 - ö. 3 Mayıs 1960Doğum YılıGörüntüle
6HALİL, Halil İbrahim Kılıçd. 1928 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7CEVAT VURALd. 06.02.1939 - ö. 13.10.2011Ölüm YılıGörüntüle
8Özker Yaşind. 4 Ekim 1932 - ö. 6 Şubat 2011Ölüm YılıGörüntüle
9Hasan Barışcand. 01 Ocak 1952 - ö. 09 Nisan 2011Ölüm YılıGörüntüle
10NURMUHAMMET ANDALIPd. 1710 - ö. 1770MeslekGörüntüle
11Nebi Hezri Elekberoğlu Babayevd. 1924 - ö. 15 Ocak 2007MeslekGörüntüle
12Derviş Şentekind. 1966 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Sacit Karaibrahimoğlud. 1927 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Umut Dağıstand. 11 Eylül 1978 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Edeb Mahir Yalnızd. 1906 - ö. 3 Ekim 2000Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Mustafa Ocakd. 04 Ağustos 1972 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17PENÂHİ, Mustafa Müslim Ocakd. 1847 - ö. 1942Madde AdıGörüntüle
18Osman Ocak Nakiboğlud. 1901 - ö. 23 Haziran 1984Madde AdıGörüntüle