FAKI, Fakı Edeer

(d. 1954 / ö. -)
restoran işletmecisi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Fakı Edeer 1954 yılında Afyon'un Emirdağ ilçesinde doğmuştur. İlkokulu Emirdağ’da bitirdikten ortaokul üçüncü sınıfa kadar okumuştur. 1961’de annesinin vefatı üzerine ikisi kız dört kardeş yetim kalmışlardır. Babasının tekrar evlenmesi üzerine dört kardeşe babaanneleri bakmıştır (Nasrattınoğlu 2006: 47). Edeer, hayatını ve sanatını etkileyen ailesine sevgisini bazı şiirlerinde dile getirmiştir: "Dünyamı gösteren anamdır bana/ Yetiren, büyüten hürmet babama/ Evmeyinen eremedim sevdama/ Anama, babama, yâre âşığım" (Nasrattınoğlu 2006: 51).

Edeer, 1974’te askere gitmiş ve 1977’de evlenmiştir. Bu evlilikten üç çocuğu olmuştur. 1979 yılının sonuna kadar kamyon şoförlüğü yapmıştır. Daha sonra fırın açan Edeer, 1985 yılına kadar burayı işletmiştir (Nasrattınoğlu 2006: 47). 1985’te Belçika’ya yerleşen Edeer, Gent şehrinde kendi işini kurmuştur (Nasrattınoğlu 2006: 47). Edeer, Belçika'da Özdil, Mızrap ve Tını gibi birçok derneğin kurucusudur. Bu derneklerde birçok kişiye saz eğitimi vermiş ve türküler öğretmiştir (Turan vd. 2010: 63). Belçika’da restoran işletmeciliği yapmakta ve ailesiyle Gent şehrinde yaşamaktadır (Uysal 2010: 192).

Edeer, ilk şiirini ilkokuldayken anneler gününde yazmıştır. Şiire olan ilgisi, dere kenarında top oynarken su içinde 100 Türk Şairi isimli kitabı bulması ve bunu okumasıyla başlamıştır. Ağıtçı olan büyük ninesi ve Âşık Yoksul Derviş’ten etkilenmiştir. Ustası yoktur ve badeli âşık değildir (Uysal 2010: 191). Ancak Dadaloğlu, Karacaoğlan, Pir Sultan Abdal ve Âşık Veysel'i ustası olarak görmektedir (Uysal 2010: 191). Edeer, kaval ve saz çalmada ustadır.

1985 yılına kadar Emirdağ yöresinde kaybolmaya yüz tutmuş ağıt ve atasözlerini derleyen âşık, türkülerinde hâlâ bu malzemeleri kullanmaktadır (http://www.wikizero.biz). Üslubu yalın, duru ve akıcıdır. Fakı Edeer'in seslendirdiği Emirdağ'a ait olan "Asker Abdullah’ım" ağıtı (www.youtube.com) ve "Emirdağ’ına Vardım Sabaha Karşı" türküsü (www.turkudostlari.net) internette mevcuttur. Ayrıca, âşığın yazıları Bin Fikir adlı internet sitesinde yayınlamaktadır (www.binfikir.be). Edeer, Belçika’nın çeşitli şehirlerinde toplantılarda şiirlerini icra etmektedir (Turan vd. 2010: 65).

Afyonkarahisar Belediyesi ile Afyon Kocatepe Üniversitesi, Emirdağlı Gurbetçi Bir Ozan Fakı Edeer adlı, kitap ve CD'den oluşan bir çalışma hazırlayarak âşığın hayatına ve eserlerine yer vermiştir (www.afyonyerelbasin.com).

Kaynakça

https://www.afyonyerelbasin.com/halk-ozani-faki-edeerin-eserleri-toplandi-30186.html[erişimtarihi:06.03.2019].

https://www.binfikir.be/yazar-ve-cizerler/yazarlar/faki-edeer/ [erişim tarihi: 06.03.2019].

http://www.emirdag.gen.tr/haber/aralik-ayi-portresi-faki-edeer-1353 [erişim tarihi: 06.03.2019].

https://www.turkudostlari.net/sor.asp?a=18712) [erişim tarihi: 06.03.2019].

http://www.wikizero.biz/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvRmFrxLFfRWRlZXI [erişim tarihi: 06.03.2019].

https://www.youtube.com/watch?v=iSjqGr4qBYk [erişim tarihi: 06.03.2019].

Nasrattınoğlu, İrfan Ünver (2006). Afyonkarahisarlı Halk Ozanları. Ankara: Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu Yay.

Turan, Fatma Ahsen, Ezgi Bolçay (2010). Sazın ve Sözün Sultanları Belçika’da Yaşayan Halk Şairleri. Ankara: Gazi Kitabevi.

Uysal, Başak (2010). "Fakı Edeer (Fakı)". Sazın ve Sözün Sultanları Yaşayan Halk Şairleri-II. Ed. Fatma Ahsen Turan, Başak Uysal, Kadir Gökhan Uğur, Ayfer Sarıyıldız. Ankara: Gazi Kitabevi. 190-192.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: HATİCE KARINLI
Yayın Tarihi: 08.04.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mehmet Ali Taşçıd. 1952 - ö. 10 Haziran 1985Doğum YeriGörüntüle
2DEHŞETÎ, Salihd. 1802/1813? - ö. 1866/1875?Doğum YeriGörüntüle
3Süleyman Çobanoğlud. 1967 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Ümran Dağaşan Özlükd. 23 Mayıs 1954 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Hızır Ovacıkd. 20 Mayıs 1954 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6MURTAZA YALÇINd. 03.01.1954 - ö. 12.03.1999Doğum YılıGörüntüle
7EMİRCAN, Ömer Karataşd. 08.02.1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
8GEDÂÎ, Ahmed Beşiktaşlı (Tokatlı)d. 1826 - ö. 1899MeslekGörüntüle
9KANBAYOĞLU, Cemal Kanbayd. 1964 - ö. ?MeslekGörüntüle
10ALİ SEYDİ ŞAHİNd. 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11FEVZİ, Hüseyin Fevzi Ersoyd. 1901 - ö. 1990Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12BAĞRIYANIK, Halil Alınmazd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ZELİMHAN YAKUP, Selimhand. 21.01.1950 - ö. 10.01.2016Madde AdıGörüntüle
14GAMLI, Bekir Durak Gürsoyd. 1883 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15CEVAT VURALd. 06.02.1939 - ö. 13.10.2011Madde AdıGörüntüle