Madde Detay
Mehmet Güreli
Babür Polan, Mephisto
(d. 7 Nisan 1949 / ö. -)
Yazar, Öykücü, Müzisyen, Ressam, Yönetmen, Oyuncu
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Memur Şehbal Hanım ile memur Yekta Güreli'nin oğlu olarak İstanbul'da dünyaya geldi. Ressam Talat Güreli ağabeyi, Salâh Birsel dayısıdır. Orta öğrenimine İstanbul Lisesi'nin orta kısmında başladı, Avusturya Lisesi'nde devam etti ve bu okuldan mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nü iki yıl okuduktan sonra eğitimini yarıda bıraktı. 1965-70 arasında Cihangir takımında basketbol oynadı.
1977-88 yıllarında Hürriyet gazetesinde çalıştı. 1984'te Nisan Yayınları'nı kurdu ve 1998'e kadar bu yayınevinde editörlük yaptı. Beyaz dergisinin kurucuları arasında yer aldı; üçüncü sayıdan sonra bu dergiden ayrıldı. Kısa filmler, belgeseller çekti. 1987 yılında "Vapurlar" adlı belgesel tarzında kısa bir film çekti. Bestelerinden oluşan Vapurlar kaseti 1988'de çıktı. Gönül Yarası, Yemekteydik ve Karar Verdim, Gişe Memuru, Av Mevsimi, At gibi filmlerde ve İkinci Bahar televizyon dizisinde oyuncu olarak yer aldı. "Cihangir'de Bir Gece" adlı kaseti 1995 yılında çıktı. Peyami Safa'nın Selma ve Gölgesi kitabından uyarladığı Gölge adlı filmi çekti (2008). 1998'de "Alope'nin Gözünden" adlı resim sergisini açtı. Bestelerinden oluşan beş CD çıkardı. "Gölge" (2008), "Kısa'ca Ramazan"(2009), "Dört Köşeli Üşgen" (2018) adlı filmlerin yönetmenliğini yaptı. "Vapurlar" adlı belgeseli ile I. Ankara Film Festivali'nde üçüncülük ödülü kazandı.
"Kent Ozanı" sıfatıyla öne çıkan Mehmet Güreli, hâlen İstanbul'da yaşamakta, sanat faaliyetlerine devam etmektedir.
Mehmet Güreli, sanatkâr bir aile ortamında yetişti. Kendisi ile yapılan bir söyleşide bu durumun hayatına etkilerini şu cümlelerle açıkladı: "Kendimi bildim bileli böyle bir adamım ben. Hatta on yaşında film yönetmeni olmaya karar verip, on bir yaşında yönetmenler defteri tutmaya başlamıştım. Görenler yazının benim olduğuna inanmazdı. İzlediğim filmleri yazmıştım. Aileden gelen birikimler de var tabii. Babam ve abim ressam, dayım yazardı. Evin içinde hep sanat konuşulurdu. Babam borç para alıp on dokuz yaşındayken Louvre’u ziyaret etmem için beni Paris’e gönderdi. Gitarımı alıp Paris’e gittim ve Louvre’u gezdim. Bir sinema salonuna dalıp Easy Rider’ı izlemiştim. Hiç unutamayacağım bir anıydı, bir sergi kataloğunda da yazmıştım bunu"(Güreli, 2016).
Mehmet Güreli'nin "Cumartesi Günleri" adlı ilk öyküsü, 1978'de Babür Polan imzasıyla Cumhuriyet gazetesinde çıktı. Öykülerini daha sonra Beyaz, Nisan, Gösteri ve Varlık dergilerinde yayımladı. Öykülerini üç kitapta topladı. Öykülerinde müzik, sinema ve resimden yararlanarak geliştirdiği kurgu ve düş gücüyle dikkat çekti (Yalçın, 2010: 484). Çok yönlü sanatçı bir kişiliğe sahip olan Mehmet Güreli, Taraf gazetesinde yayımladığı yazılarını 2015'te Bedrufi'nin Nefesi adlı kitabında bir araya getirdi. Yazar, bu kitabında kimliği ve kökeni meçhul filozof Bedrufi'nin ağzından çağın sorunlarına dair düşüncelerini ifade etmiştir.
Kaynakça
Ankara, Zeynep (1993). "Alope'nin Odası". Cumhuriyet Kitap. S. 2000. 23 Aralık.
Güreli, Mehmet (2016). "Hayat Hüzünle Mizah Arasında Akıp Giden Bir Sal Gibi". https://www.kultursanatharitasi.com/hayat-huzunle-mizah-arasinda-akip-giden-bir-sal-gibi/. (Erişim: 05. 07. 2018).
İmzasız (1988). "Müziğin Kültür ve Gündelik Hayatla Olan İlişkileri Konusunda Bir Söyleşi". Müzik. C.1. 2: 60-63.
Necatigil, Behçet (1999). "Güreli, Mehmet". Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. 18. Baskı. İstanbul: Varlık Yayınları. 179.
Yalçın, Murat (Ed., 2010). "Güreli, Mehmet". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. 3. Baskı. C.1. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 484.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. İSMAİL ALPER KUMSARYayın Tarihi: 03.03.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 03.03.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| Sıcak Bir Göz | Nisan Yay. / İstanbul | 1985 | Hikâye |
| Alope'nin Odası | Can Yay. / İstanbul | 1999 | Hikâye |
| Hayaller ve Sokaklar | Sel Yay. / İstanbul | 2010 | Hikâye |
| Bedrufi'nin Nefesi | Sel Yay. / İstanbul | 2015 | Deneme |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Ayşe Bayramoğlu | d. 1980 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | Server R. İskit | d. 8 Nisan 1894 - ö. 18 Nisan 1975 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | Kadir Aydemir | d. 13 Eylül 1977 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | CEMİLE NARCIOĞLU | d. 1949 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | Üzeyir Lokman Çaycı | d. 22 Ağustos 1949 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | AHMET RAHİMİ | d. 1949 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | Cevdet Kudret Solok | d. 1907 - ö. 10 Temmuz 1992 | Meslek | Görüntüle |
| 8 | Mehmet Önal | d. 02 Aralık 1958 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 9 | Bilal Tırnakçı | d. 20 Eylül 1971 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 10 | Ayşe Şasa | d. 1 Ocak 1941 - ö. 16 Haziran 2014 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 11 | Mehmet Gökkaya | d. 1922 - ö. 3 Kasım 1981 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 12 | Afif Yesari | d. 16 Nisan 1922 - ö. 23 Ağustos 1989 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 13 | Mehmet Ergüven | d. 27 Eylül 1947 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
| 14 | Mehmet İhsan Tatari | d. 25 Temmuz 1980 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
| 15 | Ahmet Sargın | d. 01 Ocak 1954 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |