Madde Detay
Mehmet Ziya Bey
(d. 1866 / ö. 27 Mart 1930)
Öğretmen, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Mehmed Ziya Bey Türk tarihindeki önemli şahsiyetlerin ölüm yıldönümünde ihtifaller düzenlediği için İhtifalci Mehmed Ziya ismiyle anıldı. 1866-67 (h. 1283) tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Osman Vasfi Efendi’dir. Hamidiye Sıbyan Mektebi, Galatasaray Mekteb-i Sultânîsi, Sanâyi-i Nefise okullarında öğrenim gördü. Çeşitli şehirlerde memurluk, müdürlük, müfettişlik ve öğretmenlik yaptı. İstanbul’un tarihini korumak amacıyla kurulmuş İstanbul Muhibleri Cemiyeti üyesi oldu. Birçok vakıf, heyet ve komisyonda bu amaç için bulundu. 27 Mart 1930’da vefat ederek İstanbul Eyüp Dedeler Mezarlığı’na defnedildi. (Eyice 2000: 559-560; Eyice 1993: 122-126)
Mehmed Ziya ders kitaplarından tiyatroya, gezi yazılarından şehir ve sanat tarihine, tarımdan biyografiye, tercüme usûlünden sosyal ve iktisadî tarihe kadar birçok farklı konuda kalem oynatmasıyla birlikte en önemli eserlerini İstanbul'un kent ve estetik tarihi üzerine yazmıştır.Târîh-i Sanâyi’ adlı eserini II. Abdulhamid’e sunmuştur ve eser, eski medeniyetlerden kendi dönemine değin sanayinin seyrini anlatmaktadır. Vesâik-i Kadîme-i Edebiyye adlı eserini kendisi “şark u garbın mahsûlât-ı fikriyyesinin bir lügatçesi” olarak tanımlamıştır. Rehber-i Usûl-i Tercüme'de tercümenin zorlukları, önemi ve çeşitlerine dair kısa bir girişten sonra Fransızca-Türkçe tercüme örnekleri vermiştir. Yenikapı Mevlevihanesi adlı eseri tezkire geleneğinin bir devamı olması açısından ve Mehmed Ziya'nın bizzat kabirler üzerinden yaptığı tespitleri ihtiva etmesi açısından önemlidir. Başta İstanbul olmak üzere Konya ve Bursa hakkındaki şehir tarihi, mimari, gezi, sanat ve estetik yazıları hem dönemine kaynaklık etmesi açısından hem de geçmişe ışık tutması bakımından önemlidir.
Kaynakça
Eyice, Semavi (2000). “İhtifalci Mehmed Ziya”. C. 21. İstanbul: TDV. s. 559-560.
Eyice, Semavi (1993). “Bir İstanbul Tarihçisi İhtifalci Mehmed Ziya Bey”. İstanbul 6. s. 121-126.
Eyice, Semavi (2003). “İhtifalci Mehmed Ziya Hayatı, Mezarı, Eserleri”. Eyüp Sultan Sempozyumu VI. s. 172-181.
Karavelioğlu, Murat A. (2010). İmparatorluk Başkentinden Kültü Başkentine. içinde “İhtifalci Mehmed Ziya Bey ve Boğaziçi ve İstanbul Adlı Eseri”. Ed. Feridun Emecen. İstanbul: Kitabevi.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. MEHMET YUNUS YAZICIYayın Tarihi: 24.10.2018Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Yayın Tarihi: 24.10.2018Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Bereketzâde Çeşmesi | Agop Matyosyan Matbaası / İstanbul | t.y. | Makale |
Eden Bulur Yahud Merhametsiz Valide | Tercüman-ı Hakikat Matbaası / İstanbul | 1298 | Tiyatro |
Duvardaki Gölge Yahud Tecrübe | Matbbaa-i Aramyan / İstanbul | 1299 | Tiyatro |
Vesâik-i Kadîme-i Edebiyye | Hükümet Caddesi 109 Numara Mat / Bursa | 1313 | İnceleme |
İlm-i Nebâtat | Karabat Matbaası / İstanbul | 1314 | İnceleme |
Âlem-i İslamiyyet: Açe Tarihi | Tahir Begin 40 Numaralı Matbaası / İstanbul | 1316 | İnceleme |
Kariye Câmi-i Şerifi | Şems Matbaası / İstanbul | 1326 | İnceleme |
Konya Seyahati Hatıratından | Araks Matbaası / İstanbul | 1328 | Hatıra |
Bursa’dan Konya’ya Seyahat | Vatan Matbaası / İstanbul | 1328 | Gezi Yazısı |
Yenikapı Mevlevihanesi | Araks Matbaası / İstanbul | 1329 | Biyografi |
Rehber-i Usûl-i Tercüme | Kasar Matbaası / İstanbul | 1335 | İnceleme |
İstanbul ve Boğaziçi: Bizans ve Osmanlı Medeniyetinin Âsâr-ı Bâkiyesi | Maarif-i Umûmiye Nezâreti / İstanbul | 1336(I.C) 1338(II.C) | İnceleme |
İstanbul’daki Asar-ı Atika Hakkında Muhtasar Malumat | Ahmed İhsan ve Şürekası Matbaacılık / İstanbul | 1338 | İnceleme |
Siyer-i Nebî | Kitâbhâne-i Hilmî / İstanbul | 1340 | Biyografi |
Hasenat | Kitâbhâne-i Hilmî / İstanbul | 1342 | İnceleme |
İncir | Bilgi Matbaacılık / İzmir | 1928 | İnceleme |
Sanayi Tarihi | Atlas Akademi / İstanbul | 2018 | İnceleme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Abdülhak Bilsel | d. 1923 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | KÂMİL, Cerrâh Kâmil Efendi | d. 1819 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Ali Rıza Seyfi | d. 1880 - ö. 14 Temmuz 1958 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | CENNET TAŞPINAR | d. 1866 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | FERŞAD/FERŞADZADE, Ferşad İbrahim Hakkı | d. 1866 - ö. 03.09.1929 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | AVNİ NURETTİN | d. 1866 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Hikmet Şevki | d. ? - ö. 28 Nisan 1930 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Sait Hikmet | d. 1883 - ö. 1930 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | KÂŞİF, Mehmet | d. 1865? - ö. 1930? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Onur Akyıl | d. 23 Ağustos 1980 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Üstün Akmen | d. 2 Temmuz 1943 - ö. 30 Ekim 2015 | Meslek | Görüntüle |
12 | Osman Karataş | d. 13 Mart 1952 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Celal Sahir Erozan | d. 29 Eylül 1883 - ö. 16 Kasım 1935 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Sedat Simavi | d. 1898 - ö. 11 Aralık 1953 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ahmet Hikmet Müftüoğlu | d. 3 Haziran 1870 - ö. 19 Mayıs 1927 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Vecihi Timuroğlu | d. 29 Ekim 1927 - ö. 23 Ekim 2014 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ZİYA ÖZDAĞ | d. 06.01.1944 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | SAFVET BEY, Çanakkaleli | d. 1869 - ö. 1914 | Madde Adı | Görüntüle |