Madde Detay
Mehmet Ziya Bey
(d. 1866 / ö. 27 Mart 1930)
Öğretmen, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Mehmed Ziya Bey Türk tarihindeki önemli şahsiyetlerin ölüm yıldönümünde ihtifaller düzenlediği için İhtifalci Mehmed Ziya ismiyle anıldı. 1866-67 (h. 1283) tarihinde İstanbul’da doğdu. Babası Osman Vasfi Efendi’dir. Hamidiye Sıbyan Mektebi, Galatasaray Mekteb-i Sultânîsi, Sanâyi-i Nefise okullarında öğrenim gördü. Çeşitli şehirlerde memurluk, müdürlük, müfettişlik ve öğretmenlik yaptı. İstanbul’un tarihini korumak amacıyla kurulmuş İstanbul Muhibleri Cemiyeti üyesi oldu. Birçok vakıf, heyet ve komisyonda bu amaç için bulundu. 27 Mart 1930’da vefat ederek İstanbul Eyüp Dedeler Mezarlığı’na defnedildi. (Eyice 2000: 559-560; Eyice 1993: 122-126)
Mehmed Ziya ders kitaplarından tiyatroya, gezi yazılarından şehir ve sanat tarihine, tarımdan biyografiye, tercüme usûlünden sosyal ve iktisadî tarihe kadar birçok farklı konuda kalem oynatmasıyla birlikte en önemli eserlerini İstanbul'un kent ve estetik tarihi üzerine yazmıştır.Târîh-i Sanâyi’ adlı eserini II. Abdulhamid’e sunmuştur ve eser, eski medeniyetlerden kendi dönemine değin sanayinin seyrini anlatmaktadır. Vesâik-i Kadîme-i Edebiyye adlı eserini kendisi “şark u garbın mahsûlât-ı fikriyyesinin bir lügatçesi” olarak tanımlamıştır. Rehber-i Usûl-i Tercüme'de tercümenin zorlukları, önemi ve çeşitlerine dair kısa bir girişten sonra Fransızca-Türkçe tercüme örnekleri vermiştir. Yenikapı Mevlevihanesi adlı eseri tezkire geleneğinin bir devamı olması açısından ve Mehmed Ziya'nın bizzat kabirler üzerinden yaptığı tespitleri ihtiva etmesi açısından önemlidir. Başta İstanbul olmak üzere Konya ve Bursa hakkındaki şehir tarihi, mimari, gezi, sanat ve estetik yazıları hem dönemine kaynaklık etmesi açısından hem de geçmişe ışık tutması bakımından önemlidir.
Kaynakça
Eyice, Semavi (2000). “İhtifalci Mehmed Ziya”. C. 21. İstanbul: TDV. s. 559-560.
Eyice, Semavi (1993). “Bir İstanbul Tarihçisi İhtifalci Mehmed Ziya Bey”. İstanbul 6. s. 121-126.
Eyice, Semavi (2003). “İhtifalci Mehmed Ziya Hayatı, Mezarı, Eserleri”. Eyüp Sultan Sempozyumu VI. s. 172-181.
Karavelioğlu, Murat A. (2010). İmparatorluk Başkentinden Kültü Başkentine. içinde “İhtifalci Mehmed Ziya Bey ve Boğaziçi ve İstanbul Adlı Eseri”. Ed. Feridun Emecen. İstanbul: Kitabevi.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. MEHMET YUNUS YAZICIYayın Tarihi: 24.10.2018Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Yayın Tarihi: 24.10.2018Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Bereketzâde Çeşmesi | Agop Matyosyan Matbaası / İstanbul | t.y. | Makale |
Eden Bulur Yahud Merhametsiz Valide | Tercüman-ı Hakikat Matbaası / İstanbul | 1298 | Tiyatro |
Duvardaki Gölge Yahud Tecrübe | Matbbaa-i Aramyan / İstanbul | 1299 | Tiyatro |
Vesâik-i Kadîme-i Edebiyye | Hükümet Caddesi 109 Numara Mat / Bursa | 1313 | İnceleme |
İlm-i Nebâtat | Karabat Matbaası / İstanbul | 1314 | İnceleme |
Âlem-i İslamiyyet: Açe Tarihi | Tahir Begin 40 Numaralı Matbaası / İstanbul | 1316 | İnceleme |
Kariye Câmi-i Şerifi | Şems Matbaası / İstanbul | 1326 | İnceleme |
Konya Seyahati Hatıratından | Araks Matbaası / İstanbul | 1328 | Hatıra |
Bursa’dan Konya’ya Seyahat | Vatan Matbaası / İstanbul | 1328 | Gezi Yazısı |
Yenikapı Mevlevihanesi | Araks Matbaası / İstanbul | 1329 | Biyografi |
Rehber-i Usûl-i Tercüme | Kasar Matbaası / İstanbul | 1335 | İnceleme |
İstanbul ve Boğaziçi: Bizans ve Osmanlı Medeniyetinin Âsâr-ı Bâkiyesi | Maarif-i Umûmiye Nezâreti / İstanbul | 1336(I.C) 1338(II.C) | İnceleme |
İstanbul’daki Asar-ı Atika Hakkında Muhtasar Malumat | Ahmed İhsan ve Şürekası Matbaacılık / İstanbul | 1338 | İnceleme |
Siyer-i Nebî | Kitâbhâne-i Hilmî / İstanbul | 1340 | Biyografi |
Hasenat | Kitâbhâne-i Hilmî / İstanbul | 1342 | İnceleme |
İncir | Bilgi Matbaacılık / İzmir | 1928 | İnceleme |
Sanayi Tarihi | Atlas Akademi / İstanbul | 2018 | İnceleme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | RUHULLAH/RUHÎ, Ahmet Rıfkı | d. 1884 - ö. 1935 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Caner Bilginer | d. 01 Haziran 1967 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Muhtar Tevfikoğlu | d. 1924 - ö. 19 Eylül 2006 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | PERVANE, Sinan Pervane | d. 1866 - ö. 1941 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | HAYDERÎ, Haydar | d. 1866 - ö. 1923 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Süleyman Nesip | d. 1866 - ö. 28 Eylül 1917 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Sait Hikmet | d. 1883 - ö. 1930 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | LAHICLI LEYLİCAN | d. ? - ö. 1930\'lar | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Hikmet Şevki | d. ? - ö. 28 Nisan 1930 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Umur Bugay | d. 17 Ocak 1941 - ö. 06 Ağustos 2019 | Meslek | Görüntüle |
11 | Turgut Erbek | d. 20 Ağustos 1959 - ö. 24 Ocak 2011 | Meslek | Görüntüle |
12 | Selahattin Savcı | d. 1913 - ö. 1992 | Meslek | Görüntüle |
13 | Ali Kemal Balkanlı | d. 1900 - ö. 1992 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ahmet Rasim | d. 1865 - ö. 21 Eylül 1932 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Mehmet Asım Us | d. 1884 - ö. 11 Aralık 1967 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Tevfik Fikret | d. 24 Aralık 1867 - ö. 19 Ağustos 1915 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | MEHMET ALİ | d. 1908 - ö. 13.05.1993 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Ziya Osman Saba | d. Mart 1910 - ö. 29 Ocak 1957 | Madde Adı | Görüntüle |