Örikağasızade Hasan Sırrı

H. Y.
(d. 9 Ocak 1861 / ö. 1933)
Çevirmen, Hukukçu, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Babası, 19. asrın tanınmış şairlerinden Ahmet Nafiz Paşa, annesi Hasibe Hanım’dır. Türk edebiyatının önemli isimlerinden Nahit Sırrı Örik’in babasıdır. İlköğrenimini İzmir ve Rusçuk Rüşdiyeleri ile Sultan Bâyezîd Rüşdiyesi’nde tamamladı. Ardından Erzurum İdadisi ve 1882’de Mülkiye’nin Yüksek kısmını bitirdi (Çankaya 1968-1969: 129). Mezun olduktan sonra 1882 yılında Hariciye Nezareti’nde çalışmaya ve Darülmuallimin’de Coğrafya öğretmenliğine başldı. 1884 yılında Yıldız Sarayı’nda mütercim olarak görev aldı. 1887 yılında İstanbul Mekteb-i Hukuk’ta Tarih-i Umûmî derslerine girdi. 1891 yılında Maarif Nezareti Mektubçuluğu’na ve Sicill-i Ahval Reisliği’ne getirildi. 1893’te Hukuk Mektebi’ndeki görevine “Hukuk-ı Düvel Müderrisliği” eklendi. Ülkemizde ilk devletler hukuku öğretmeni olarak bilinmektedir. Uzun süre Gümrükler Genel Müdürlüğü’nde çeşitli görevlerde bulundu. 1920 yılında emekli oldu. 1933’te İstanbul’da vefat etti.

Hasan Sırrı, hukukçu kimliği ile öne çıksa da Shakespeare'den yaptığı tercümeler ile Türk edebiyatının ilkleri arasında yer aldı. 1884 yılında İngilizce'den Venedik Taciri tercümesini H. Y. imzasıyla yayımladı. (TDEA 1981: 133) Bu tercüme edebiyatımızda Shakespeare'den yapılan ilk tam oyun çevirisi olarak bilinmektedir. (Şengel 2008: 1) İkinci çevirisini Sehv-i Mudhik adıyla Yanlışlıklar Komedyası'yla yaptı. Bu iki tercümede de Shakespeare'in fazla şiddetli bulduğu bazı ifadelerini Türkler, İslamiyet ve Yahudilikle ilgili hakaret tonu taşıyan cümle ve kelimeleri hafifletmiş veya metinden çıkarmıştır. (TDEA 2004) Ayrıca Vakit gazetesinde tefrika edilen hatıraları II. Abdülhamit devrine ışık tutması açısından önemlidir.

Kaynakça

Mücellidoğlu, Ali Çankaya(1968-1969). "Hasan Sırrı". Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler. Ankara. Mülkiye Şeref Kitabı Hazırlama Bürosu Başkanlığı. c.3. Ankara. s.129.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi Devirler/İsimler/Eserler/Terimler(1981). "Hasan Sırrı". Dergah Yayınları. c.4. İstanbul. s.133.

Şengel, Deniz(2008). "SHAKESPEARE’DEN TÜRKÇEYE İLK ÇEVİRİ (1881): MEHMED NÂDİR VE HAMLET’TEN ÜÇ PASAJ". Sosyall Bilimler Dergisi. c. 10. sayı 1. s.1.

Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi(2004). "Hasan Sırrı". Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. c.4. Ankara.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: HALİL CİN
Yayın Tarihi: 15.05.2019
Güncelleme Tarihi: 15.08.2022

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Venedik TaciriMatbaa-i Ebüzziya / İstanbul1884Çeviri
Sehv-i Mudhik(Yanlışlıklar Komedyası)Matbaa-i Ebüzziya / İstanbul1887Çeviri
Muhtasar Osmanlı CoğrafyasıKarabet Matbaası / İstanbul1893Araştırma
Tarih-i UmûmiKarabet Matbaası / İstanbul1893Araştırma
Hukuk-ı Hususiye-i DüvelÂlem Matbaası / İstanbul1898Diğer
Hukûk-ı Düvel Nokta-i Nazarından Osmanlı - İtalya MuhaberesiMatbaa-i Ebüzziyâ / İstanbul1914Diğer
Sultan Abdülhamit Devri Hatıraları ve Saray İdaresiDergah Yayınları / İstanbul2007Hatıra

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Fikret Ürgüpd. 23 Mayıs 1914 - ö. 8 Mart 1977Doğum YeriGörüntüle
2H. Hümeyra Şahind. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SUN'Î, Sun'ullah Mehmed Efendid. ? - ö. 1674Doğum YeriGörüntüle
4SÜMMÂNÎd. 1861 - ö. 1915Doğum YılıGörüntüle
5ERPOLATd. 1861 - ö. 1938Doğum YılıGörüntüle
6SAÎD/KÂMÎ, Mehmet Sait Efendid. 1860-1861 - ö. 30.12.1940Doğum YılıGörüntüle
7Zakir Hadid. 1863 - ö. 1933Ölüm YılıGörüntüle
8Şinasi Gündoğdud. 1906 - ö. 1933Ölüm YılıGörüntüle
9Aliasgar Kemald. 25 Aralık 1878 - ö. 16 Haziran 1933Ölüm YılıGörüntüle
10Nehir Aydın Gökdumand. 19 Nisan 1969 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Siyami Özeld. 1927 - ö. 5 Mart 1981MeslekGörüntüle
12Özlem Aytekd. 19 Aralık 1969 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Kazım Özalpd. 1880 - ö. 6 Haziran 1967Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Mehmet Memduh Paşad. 1839 - ö. 1925Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Selim Nüzhet Gerçekd. 1891 - ö. 12 Aralık 1945Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ergin Günçed. 12 Şubat 1938 - ö. 16 Ocak 1983Madde AdıGörüntüle
17MİSÂLÎ, Hasan Çelebid. ? - ö. 1608Madde AdıGörüntüle
18HASAN FEHMÎ, Zaîm-zâde Hasan Fehmî Beyd. 1878 - ö. 1916Madde AdıGörüntüle