Madde Detay
Örikağasızade Hasan Sırrı
H. Y.
(d. 9 Ocak 1861 / ö. 1933)
Çevirmen, Hukukçu, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul’da doğdu. Babası, 19. asrın tanınmış şairlerinden Ahmet Nafiz Paşa, annesi Hasibe Hanım’dır. Türk edebiyatının önemli isimlerinden Nahit Sırrı Örik’in babasıdır. İlköğrenimini İzmir ve Rusçuk Rüşdiyeleri ile Sultan Bâyezîd Rüşdiyesi’nde tamamladı. Ardından Erzurum İdadisi ve 1882’de Mülkiye’nin Yüksek kısmını bitirdi (Çankaya 1968-1969: 129). Mezun olduktan sonra 1882 yılında Hariciye Nezareti’nde çalışmaya ve Darülmuallimin’de Coğrafya öğretmenliğine başldı. 1884 yılında Yıldız Sarayı’nda mütercim olarak görev aldı. 1887 yılında İstanbul Mekteb-i Hukuk’ta Tarih-i Umûmî derslerine girdi. 1891 yılında Maarif Nezareti Mektubçuluğu’na ve Sicill-i Ahval Reisliği’ne getirildi. 1893’te Hukuk Mektebi’ndeki görevine “Hukuk-ı Düvel Müderrisliği” eklendi. Ülkemizde ilk devletler hukuku öğretmeni olarak bilinmektedir. Uzun süre Gümrükler Genel Müdürlüğü’nde çeşitli görevlerde bulundu. 1920 yılında emekli oldu. 1933’te İstanbul’da vefat etti.
Hasan Sırrı, hukukçu kimliği ile öne çıksa da Shakespeare'den yaptığı tercümeler ile Türk edebiyatının ilkleri arasında yer aldı. 1884 yılında İngilizce'den Venedik Taciri tercümesini H. Y. imzasıyla yayımladı. (TDEA 1981: 133) Bu tercüme edebiyatımızda Shakespeare'den yapılan ilk tam oyun çevirisi olarak bilinmektedir. (Şengel 2008: 1) İkinci çevirisini Sehv-i Mudhik adıyla Yanlışlıklar Komedyası'yla yaptı. Bu iki tercümede de Shakespeare'in fazla şiddetli bulduğu bazı ifadelerini Türkler, İslamiyet ve Yahudilikle ilgili hakaret tonu taşıyan cümle ve kelimeleri hafifletmiş veya metinden çıkarmıştır. (TDEA 2004) Ayrıca Vakit gazetesinde tefrika edilen hatıraları II. Abdülhamit devrine ışık tutması açısından önemlidir.
Kaynakça
Mücellidoğlu, Ali Çankaya(1968-1969). "Hasan Sırrı". Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler. Ankara. Mülkiye Şeref Kitabı Hazırlama Bürosu Başkanlığı. c.3. Ankara. s.129.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi Devirler/İsimler/Eserler/Terimler(1981). "Hasan Sırrı". Dergah Yayınları. c.4. İstanbul. s.133.
Şengel, Deniz(2008). "SHAKESPEARE’DEN TÜRKÇEYE İLK ÇEVİRİ (1881): MEHMED NÂDİR VE HAMLET’TEN ÜÇ PASAJ". Sosyall Bilimler Dergisi. c. 10. sayı 1. s.1.
Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi(2004). "Hasan Sırrı". Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. c.4. Ankara.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: HALİL CİNYayın Tarihi: 15.05.2019Güncelleme Tarihi: 15.08.2022
Yayın Tarihi: 15.05.2019Güncelleme Tarihi: 15.08.2022
Güncelleme Tarihi: 15.08.2022
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Venedik Taciri | Matbaa-i Ebüzziya / İstanbul | 1884 | Çeviri |
Sehv-i Mudhik(Yanlışlıklar Komedyası) | Matbaa-i Ebüzziya / İstanbul | 1887 | Çeviri |
Muhtasar Osmanlı Coğrafyası | Karabet Matbaası / İstanbul | 1893 | Araştırma |
Tarih-i Umûmi | Karabet Matbaası / İstanbul | 1893 | Araştırma |
Hukuk-ı Hususiye-i Düvel | Âlem Matbaası / İstanbul | 1898 | Diğer |
Hukûk-ı Düvel Nokta-i Nazarından Osmanlı - İtalya Muhaberesi | Matbaa-i Ebüzziyâ / İstanbul | 1914 | Diğer |
Sultan Abdülhamit Devri Hatıraları ve Saray İdaresi | Dergah Yayınları / İstanbul | 2007 | Hatıra |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | NAHVÎ, Nahvî İsmail Efendi | d. ? - ö. 1698-99 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | İSHAK, Mollacık-zâde İshak Efendi | d. 25 Şubat 1709 - ö. 1 Aralık 1781 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Nilgün Marmara | d. 13 Şubat 1958 - ö. 13 Ekim 1987 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ERPOLAT | d. 1861 - ö. 1938 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Bursalı Mehmet Tahir | d. 22 Kasım 1861 - ö. 28 Ekim 1925 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Mustafa Reşit | d. 1861 - ö. 7 Eylül 1936 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Abdülhaluk Uygur | d. 1901 - ö. 13 Mart 1933 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | SÜLEYMAN DEDE | d. 1860\\\'lar - ö. 1932-1933 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Galiesgar Kamal | d. 6 Ocak 1879 - ö. 19 Haziran 1933 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Vedat Özdemiroğlu | d. 07 Kasım 1968 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Efnan Dervişoğlu | d. 1970 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Handan Derya | d. 01 Temmuz 1948 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Mehmet Emin Erişirgil | d. 1891 - ö. 07 Şubat 1965 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Hayriye Melek Hunc | d. 1896 - ö. 25 Ekim 1963 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Falih Rıfkı Atay | d. 25 Ocak 1894 - ö. 20 Mart 1971 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | HASAN/ÜMMÎ SİNAN-ZÂDE, Şeyh Hasan Efendi | d. ? - ö. 1677-78 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | CEMÎLÎ, Mevlânâ Hasan Halîfe | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | AHMED, Kātib-ı Sır/Ahmed Bin Hasan | d. ? - ö. 1760 | Madde Adı | Görüntüle |