Madde Detay
HİLMÎ, Kadı-zâde Mustafa Hilmî Efendi
(d. 952/1545 - ö. 977/1569)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Mustafa olan şair, Rumeli kazaskeri Kadı-zâde Efendi’nin dördüncü oğludur (Kılıç 2010: 628). Babası Bursa'da Kaplıca Medresesi'nde müderris iken 952/1545 tarihinde bu şehirde doğdu. Abdülkerîm-zâde Efendi'den mülâzım olduktan sonra kardeşi Abdurrahman Çelebi yerine İstanbul Şâh-ı Hûbân Medresesi'ne müderris olarak atandı (Kutlar Oğuz vd. 2012: 238). Çeşitli ilimlerle donanmış, irfan sahibi âlim kimseydi. Âşık Çelebi, Hilmî’nin şiir yeteneğinden bahsederken onun dördüncü çocuk olmasından yola çıkarak göğün dördüncü katına yükseltildiği bilinen Mesih’e telmihte bulunur. Ona göre; feleğin dördüncü katında oturan Mesih’in nefesiyle ölüyü dirilttiği gibi Hilmî de söz meydanında şiirlerine can vermektedir (Kılıç 2010: 628).
Kaynakça
Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâirü'ş-şuarâ. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.
Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma‘u’n-Nezâ’ir (İnceleme - Tenkitli Metin) http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10721,edirneli-nazmi-mecmaun-nezairpdf.pdf?0 [Erişim Tarihi:15.05.2014]
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.
Kutlar Oğuz, Fatma Sabiha, Müjgân Çakır ve Hanife Koncu (hzl.) (2012). Mehmed Tevfik Kâfile-i Şu'arâ. İstanbul: Doğu Kütüphanesi.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. KADRİ HÜSNÜ YILMAZYayın Tarihi: 07.06.2014Güncelleme Tarihi: 10.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gerçi Mecnûn başlamış ‘ışkuñ ezel bünyâdını
Kâbil-i şâgird olan unutdurur üstâdını
Tâze dâg ile elifler baña sînemde yiter
Gülşenüñ añmañ baña serv ü gül ü şimşâdını
Sûfi câm-ı la’linüñ keyfiyyetin añlamamış
Fâsid olmışdur dimâgı bilmez agzı dadını
Bu harâb olmış göñül mülkini âbâd itmedüñ
Başladuñ arturmaga yir yir cefâ bünyâdını
Kabrüm üzre ölicek ol serv-kad kılsa güzer
Hâkden kaldursa n’ola bende-i âzâdını
Ol lebi şîrîni yâd itdükçe feryâd ideyin
Dehr unutsun añmasun gam kûhınuñ Ferhâd’ını
Bezm-i gamda mutribâ sen ne çalarsın öte tur
Hilmi’nüñ gûş eyle bir dem ney gibi feryâdını
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma‘u’n-Nezâ’ir (İnceleme - Tenkitli Metin) http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10721,edirneli-nazmi-mecmaun-nezairpdf.pdf?0 [Erişim Tarihi:15.05.2014]. 2630)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 07.06.2014Güncelleme Tarihi: 10.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gerçi Mecnûn başlamış ‘ışkuñ ezel bünyâdını
Kâbil-i şâgird olan unutdurur üstâdını
Tâze dâg ile elifler baña sînemde yiter
Gülşenüñ añmañ baña serv ü gül ü şimşâdını
Sûfi câm-ı la’linüñ keyfiyyetin añlamamış
Fâsid olmışdur dimâgı bilmez agzı dadını
Bu harâb olmış göñül mülkini âbâd itmedüñ
Başladuñ arturmaga yir yir cefâ bünyâdını
Kabrüm üzre ölicek ol serv-kad kılsa güzer
Hâkden kaldursa n’ola bende-i âzâdını
Ol lebi şîrîni yâd itdükçe feryâd ideyin
Dehr unutsun añmasun gam kûhınuñ Ferhâd’ını
Bezm-i gamda mutribâ sen ne çalarsın öte tur
Hilmi’nüñ gûş eyle bir dem ney gibi feryâdını
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma‘u’n-Nezâ’ir (İnceleme - Tenkitli Metin) http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10721,edirneli-nazmi-mecmaun-nezairpdf.pdf?0 [Erişim Tarihi:15.05.2014]. 2630)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gerçi Mecnûn başlamış ‘ışkuñ ezel bünyâdını
Kâbil-i şâgird olan unutdurur üstâdını
Tâze dâg ile elifler baña sînemde yiter
Gülşenüñ añmañ baña serv ü gül ü şimşâdını
Sûfi câm-ı la’linüñ keyfiyyetin añlamamış
Fâsid olmışdur dimâgı bilmez agzı dadını
Bu harâb olmış göñül mülkini âbâd itmedüñ
Başladuñ arturmaga yir yir cefâ bünyâdını
Kabrüm üzre ölicek ol serv-kad kılsa güzer
Hâkden kaldursa n’ola bende-i âzâdını
Ol lebi şîrîni yâd itdükçe feryâd ideyin
Dehr unutsun añmasun gam kûhınuñ Ferhâd’ını
Bezm-i gamda mutribâ sen ne çalarsın öte tur
Hilmi’nüñ gûş eyle bir dem ney gibi feryâdını
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma‘u’n-Nezâ’ir (İnceleme - Tenkitli Metin) http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10721,edirneli-nazmi-mecmaun-nezairpdf.pdf?0 [Erişim Tarihi:15.05.2014]. 2630)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gerçi Mecnûn başlamış ‘ışkuñ ezel bünyâdını
Kâbil-i şâgird olan unutdurur üstâdını
Tâze dâg ile elifler baña sînemde yiter
Gülşenüñ añmañ baña serv ü gül ü şimşâdını
Sûfi câm-ı la’linüñ keyfiyyetin añlamamış
Fâsid olmışdur dimâgı bilmez agzı dadını
Bu harâb olmış göñül mülkini âbâd itmedüñ
Başladuñ arturmaga yir yir cefâ bünyâdını
Kabrüm üzre ölicek ol serv-kad kılsa güzer
Hâkden kaldursa n’ola bende-i âzâdını
Ol lebi şîrîni yâd itdükçe feryâd ideyin
Dehr unutsun añmasun gam kûhınuñ Ferhâd’ını
Bezm-i gamda mutribâ sen ne çalarsın öte tur
Hilmi’nüñ gûş eyle bir dem ney gibi feryâdını
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma‘u’n-Nezâ’ir (İnceleme - Tenkitli Metin) http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10721,edirneli-nazmi-mecmaun-nezairpdf.pdf?0 [Erişim Tarihi:15.05.2014]. 2630)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | SUN’Î, Sun’î Çelebi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | NEŞRÎ, Mehmed Neşrî Efendi, Hüseyin bin Eyne Bey ? | d. ? - ö. 1519-20 - 1520-21 ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Gazzî-zâde Şeyh Abdüllatîf Efendi | d. 1776? - ö. 1832 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | HAZÂNÎ/ESÎRÎ, Eflatun | d. ? - ö. 1569 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
5 | Ahmed, Ahmed bin Mahmûd, Molla Arab-zâde A. Efendi b. İmam Mahmûd Efendi | d. ? - ö. 1569 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
6 | ŞA’BÂN, Şeyh Şa’bân-ı Velî | d. ? - ö. 1569 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
7 | ÂLİM, Çıracı-zâde Âlim Efendi | d. ? - ö. 1746 yılı başları | Meslek | Görüntüle |
8 | HÂ'İZ, Evliyâ-zâde Ali Hâ'iz Efendi | d. ? - ö. 9 Kasım 1726 | Meslek | Görüntüle |
9 | PAZARBAŞI-ZÂDE, Hüseyin Mahvî/Fâriğ Çelebi | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | KEMTERÎ İBRAHİM | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | HARÎMÎ, İbrâhîm Harîmî Bey | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | MÂLİKÎ, Abdülmelik | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | RÛHÎ, Zenbilli Ali Efendi-zâde Fâzıl Rûhî Çelebi | d. 1505-06 - ö. 1521-22 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | VAHÎD/MAHTÛMÎ, Mehmed Mahtûmî Ağa | d. ? - ö. 1732-33 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | TAYYİBÎ, Sun’ullâh-zâde Mustafa Efendi | d. ? - ö. Şubat-Mart 1761 | Madde Adı | Görüntüle |