HİLMÎ, Kadı-zâde Mustafa Hilmî Efendi

(d. 952/1545 - ö. 977/1569)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mustafa olan şair, Rumeli kazaskeri Kadı-zâde Efendi’nin dördüncü oğludur (Kılıç 2010: 628). Babası Bursa'da Kaplıca Medresesi'nde müderris iken 952/1545 tarihinde bu şehirde doğdu. Abdülkerîm-zâde Efendi'den mülâzım olduktan sonra kardeşi Abdurrahman Çelebi yerine İstanbul Şâh-ı Hûbân Medresesi'ne müderris olarak atandı (Kutlar Oğuz vd. 2012: 238). Çeşitli ilimlerle donanmış, irfan sahibi âlim kimseydi. Âşık Çelebi, Hilmî’nin şiir yeteneğinden bahsederken onun dördüncü çocuk olmasından yola çıkarak göğün dördüncü katına yükseltildiği bilinen Mesih’e telmihte bulunur. Ona göre; feleğin dördüncü katında oturan Mesih’in nefesiyle ölüyü dirilttiği gibi Hilmî de söz meydanında şiirlerine can vermektedir (Kılıç 2010: 628).

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâirü'ş-şuarâ. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma‘u’n-Nezâ’ir (İnceleme - Tenkitli Metin) http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10721,edirneli-nazmi-mecmaun-nezairpdf.pdf?0 [Erişim Tarihi:15.05.2014]

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kutlar Oğuz, Fatma Sabiha, Müjgân Çakır ve Hanife Koncu (hzl.) (2012). Mehmed Tevfik Kâfile-i Şu'arâ. İstanbul: Doğu Kütüphanesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. KADRİ HÜSNÜ YILMAZ
Yayın Tarihi: 07.06.2014
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Gerçi Mecnûn başlamış ‘ışkuñ ezel bünyâdını

Kâbil-i şâgird olan unutdurur üstâdını

 

Tâze dâg ile elifler baña sînemde yiter

Gülşenüñ añmañ baña serv ü gül ü şimşâdını

 

Sûfi câm-ı la’linüñ keyfiyyetin añlamamış

Fâsid olmışdur dimâgı bilmez agzı dadını

 

Bu harâb olmış göñül mülkini âbâd itmedüñ

Başladuñ arturmaga yir yir cefâ bünyâdını

 

Kabrüm üzre ölicek ol serv-kad kılsa güzer

Hâkden kaldursa n’ola bende-i âzâdını

 

Ol lebi şîrîni yâd itdükçe feryâd ideyin

Dehr unutsun añmasun gam kûhınuñ Ferhâd’ını

 

Bezm-i gamda mutribâ sen ne çalarsın öte tur

Hilmi’nüñ gûş eyle bir dem ney gibi feryâdını 

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma‘u’n-Nezâ’ir (İnceleme - Tenkitli Metin) http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10721,edirneli-nazmi-mecmaun-nezairpdf.pdf?0 [Erişim Tarihi:15.05.2014]. 2630)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SUN’Î, Sun’î Çelebid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2NEŞRÎ, Mehmed Neşrî Efendi, Hüseyin bin Eyne Bey ?d. ? - ö. 1519-20 - 1520-21 ?Doğum YeriGörüntüle
3Gazzî-zâde Şeyh Abdüllatîf Efendid. 1776? - ö. 1832Doğum YeriGörüntüle
4HAZÂNÎ/ESÎRÎ, Eflatund. ? - ö. 1569Ölüm YılıGörüntüle
5Ahmed, Ahmed bin Mahmûd, Molla Arab-zâde A. Efendi b. İmam Mahmûd Efendid. ? - ö. 1569Ölüm YılıGörüntüle
6ŞA’BÂN, Şeyh Şa’bân-ı Velîd. ? - ö. 1569Ölüm YılıGörüntüle
7ÂLİM, Çıracı-zâde Âlim Efendid. ? - ö. 1746 yılı başlarıMeslekGörüntüle
8HÂ'İZ, Evliyâ-zâde Ali Hâ'iz Efendid. ? - ö. 9 Kasım 1726MeslekGörüntüle
9PAZARBAŞI-ZÂDE, Hüseyin Mahvî/Fâriğ Çelebid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
10KEMTERÎ İBRAHİMd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11HARÎMÎ, İbrâhîm Harîmî Beyd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12MÂLİKÎ, Abdülmelikd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13RÛHÎ, Zenbilli Ali Efendi-zâde Fâzıl Rûhî Çelebid. 1505-06 - ö. 1521-22Madde AdıGörüntüle
14VAHÎD/MAHTÛMÎ, Mehmed Mahtûmî Ağad. ? - ö. 1732-33Madde AdıGörüntüle
15TAYYİBÎ, Sun’ullâh-zâde Mustafa Efendid. ? - ö. Şubat-Mart 1761Madde AdıGörüntüle