Hayriye Melek Hunc

(d. 1896 / ö. 25 Ekim 1963)
Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Balıkesir Manyas'da doğdu.1864’teki Büyük Çerkes sürgününde Kafkasya’nın Soçi yöresinden sürülen Xunge adlı bir Vubıh ailesinin kızıdır. Annesi Vubıhların Çizemuğ, babası ise Hunca ailesindendir. (Berzeg 1995:125; Papapha 2015).

Notre Dame de Sion Fransız Lisesin'i bitirdi. Mehâsin, Musavver Kadın, Türk Yurdu, Çerkes İttihat ve Teavün Cemiyeti’nin Türkçe-Adıgece yayımlanan Qhuaze (Rehber) gazetesi gibi çeşitli dergi ve gazetelerde yazı ve şiirleri yayımlandı. Kurucusu olduğu ve başkanlığını yaptığı Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti’nin yayını Diyane’nin başyazarlığını yürüttü. Şimali Kafkas Cemiyeti’nde çalışmalar yaptı (Berzeg 1995:125-126; Işık 2006: 1739; Tural 2004: 69; Mutlu 2012:3-6).

1919’da sürgündeki Kafkasyalıların sosyo-kültürel yaşamına önemli katkıları bulunan Met Yusuf İzzet Paşa’yla, onun ölümünden sonra 1931’de Prof. Aytek Namitok'la evlendi. Karacaahmet mezarlığına defnedildi (Papapha 2015).

Hayriye Melek Hunc, Türkiye’nin ilk kadın romancılarından biridir (Papapha 2015). Romantik bir yazar olan Hunc, roman türünde iki eser yazar. İlk romanı Zühre-i Elem’de annesini küçük yaşta kaybeden Beria’nın sevgi ihtiyacı içinde geçen ruhsal olgunlaşma süreci anlatılır. Vatan aşkıyla Ahmet ile Zeynep’in romantik aşkının iç içe geçtiği Zeynep’te ise 1919’da Mısırlıların İngiliz sömürgeciliğine karşı başlattığı halk ayaklanmasında yaşanan aşk hikâyesi anlatılır.

Baskın, Bir Hikâye-i Harp, Çırpınışlar, Bir Hatıra, Firar Hayriye Melek Hunc’un çeşitli dergilerde tespit edilen hikâyelerinden bazılarıdır. Romanlarında kadın karakterleri ön plana çıkaran yazarın hikâye ve mensur şiirlerinde de var olma mücadelesi, kırılganlığı, aşkları ve hassasiyetleri ile kadınları anlattığı, kadın merkezli eserler verdiği görülür.

Kaynakça

Berzeg, Sefer E. (1995). “Hayriye Melek Hunc”. Kafkas Diasporası’nda Edebiyatçılar ve Yazarlar Sözlüğü. Samsun: Nart Yayıncılık. 125-126.

Işık, İhsan. (2006). “Hunc, Hayriye Melek”. Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi Cilt 4. Ankara: Elvan Yayınları. 1739.

Hürmen, Fatma Rezan (Yay. Haz.). (2000). Münevver Bir Türk Hanımı Ressam Naciye Neyyal’ın Mutlakiyet, Meşrutiyet ve Cumhuriyet Hatıraları. İstanbul: Pınar Yayınları. s. 216-234; 431-436.

Mutlu, Betül. (2012). Asi ve Duygulu Bir Ses Hayriye Melek Hunç. Ankara: Ürün Yayınları.

Papapha, Mahinur Tuna. (12 Ocak 2015). Hayriye Melek Hunc. http://www.abhazhaber.com/yazi/191/hayriye-melek-hunc#.Wldvha7iaUk. Erişim Tarihi: 11 Ocak 2018.

Tural, Sadık (Ed.). (2004). “Hunc, Hayriye Melek”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi Cilt 5. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını. 69.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. AYDAN ENER SU
Yayın Tarihi: 14.09.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Zühre-i Elem- / İstanbul1910Roman
Zeynep- / İstanbul1926Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sıtkı Yırcalıd. 13 Eylül 1908 - ö. 29 Eylül 1988Doğum YeriGörüntüle
2BESîM, Manyâsî Seyyid Mustafâ Efendid. ? - ö. Aralık-Ocak 1764-65Doğum YeriGörüntüle
3Osman Çalışkand. 1951 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4EFKÂRÎ/MUSTAFA, Mustafa Öztemizd. 1896 - ö. 16.06.1976Doğum YılıGörüntüle
5SEYFULLAH, Seyfullah Değirmencid. 1896 - ö. 1968Doğum YılıGörüntüle
6Şükufe Nihald. 1896 - ö. 24 Eylül 1973Doğum YılıGörüntüle
7GULAMÎd. 1904 - ö. 1963Ölüm YılıGörüntüle
8Raşit Duranoğlud. 1879 - ö. 12 Aralık 1963Ölüm YılıGörüntüle
9Hüseyin Süleymand. 1900 - ö. 10 Eylül 1963Ölüm YılıGörüntüle
10Hayrettin İvgind. 03 Mart 1943 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Halil Kocagözd. 1930 - ö. 07 Ağustos 1984MeslekGörüntüle
12Halime Torosd. 17 Temmuz 1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Halit Fahri Ozansoyd. 13 Temmuz 1891 - ö. 23 Şubat 1971Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Nezihe Muhittind. 1889 - ö. 10 Şubat 1958Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Şakir Şevketd. 1847 - ö. 1878Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Melek Hiçd. 1893? - ö. 6 Ocak 1964Madde AdıGörüntüle
17Ziya Şakir Sokud. 1884 - ö. 22 Aralık 1959Madde AdıGörüntüle
18Melek Melih Bayrıd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle