Madde Detay
Kadircan Kaflı
Turan Can
(d. 1889 / ö. 1969)
Yazar, Gazeteci, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Abdulkadir olan Kadircan Kaflı, 1899 yılında Kuzey Kafkasya’da bulunan Dağıstan bölgesindeki Urma Köyü’nde doğmuştur. Babası Mehmet Efendi, annesi Ayşe Hanım’dır. Rus savaşının devam ettiği yıllarda ailesiyle birlikte Anadolu’ya göç etmiştir. İlköğrenimine İstanbul’da başlamış daha sonra ise Adana parasız yatılı okuluna geçerek, 1921 yılında öğretmen okulundan mezun olmuştur. Aynı yıl Konya’nın Saiteli kazasında Darülirfan Mektebi’nde öğretmen olarak göreve başlamıştır. Bir süre İzmir’de de öğretmenlik yapan Kaflı, mesleğinden istifa eder ve 1927 yılında Ziraat Bankası Umumi Muhasebe Müdürlüğü Muhasipliği görevine başlar (Kaplan 2013: 24). Edebi faliyetlerini sürdürürken bir taraftan da eğitim hayatına devam etmek isteyen yazar, Gazi Eğitim Enstitüsü'nde Edebiyat bölümünü okur. Kendisi ayrıca 1951 yılında kurulan Kuzey Kafkas Türk Kültür ve Yardımlaşma Derneği’nin kurucuları arasında yer almıştır (Kaplan 2011: 20). 1956 yılında Mediha Hanım’la evlenen Kaflı, 1969 yılında geçirdiği bir felç sonucu vefat eder.
Türk edebiyatında romancı, hikâyeci ve gazeteci kimliğiyle tanınan Kadircan Kaflı’nın edebiyata olan ilgisi okul yıllarında kaleme aldığı şiirleriyle başlar. Yazar ilk şiirlerini 1933 yılında Köpüklü Deniz adlı kitabında yayımlar. Şiire olan ilgisi kısa süren ve düzyazıya yönelen Kaflı, ilk yazılarını Yedi Gün adlı dergide yayımlar ve daha sonra pek çok dergide hikâyeleri ve romanları tefrika edilir.
Romanlarında tarihi ana malzeme olarak kullanan ve tarihi roman türünün gelişmesine katkıda bulunan Kadircan Kaflı, romanlarının tarihsel boyutuyla hem eğitici hem de eğlendirici bir özelliği bulunmasını istemiştir. Edebiyatımızdaki tarihî roman türündeki eksikliği fark eden yazar, bu alandaki eserlerin ilgiyle izlendiğini, çok beğenildiğini fark etmiş, toplam altmış yedi romanının elli beşinde tarihî konuları işlemiştir. Bu tarihî romanlardan on ikisi İslâm tarihi, yirmi dokuzu korsan ve denizcilik tarihi, altısı valide sultanlarla, sekizi ise muhtelif konularla ilgilidir (Kaplan 2013, 92).
İlk hikâyelerini Yedigün, Son Posta gibi dergilerde yayımlayan Kaflı, bu alanda dikkat çeker ve kalemini uzun süre hikâye alanında oynatarak edebiyat dünyasında tanınır. Tıpkı romancılığında olduğu gibi tarihi hikâyelerinin merkezine alan Kaflı’nın bu eserlerinin, tarihi ve sosyal konular olmak üzere iki ana eksen üzerine inşa edildiği görülmektedir (Kaplan 2013:163). Yazarın tarihten beslenen hikâyelerindeki temel konular, Bizans, Roma, Yunan, Mısır, Lidya, İran ve Osmanlı tarihi gibi alanlar etrafında şekillenmektedir. Kaflı, sosyal konuların ele alındığı hikâyelerinde ise köy, köylü, şehir ve şehir insanları, iş hayatı, kadın, aşk ve ahlâki değerler gibi konuları tercih etmiştir (Kaplan 2013:185).
Kadircan Kaflı’nın edebiyatçılığın en önemli taraflarından biri de onun gazeteci kimliğidir. Yazarlığı boyunca edebiyatçılığının merkezine gazeteciliği koyan Kaflı, kalem oynattığı bütün edebi türleri esasında gazete için yazmıştır. Dönemin hemen hemen bütün büyük basın yayın organlarında yazılar yazan Kaflı'nın, kronolojik olarak Yedi Gün, Her Gün, Vakit, Haber, En Son Dakika, Son Posta, Yeni Sabah ve Tercüman gibi gazete ve dergilerde çeşitli yazıları bulunmaktadır (Kaplan 2013:209).
Kaynakça
Kaplan, Muharrem (2011). “Kafkasların Yitik Bir Hazinesi: Kadircan Kaflı”. Journal Of Qafqaz Unıversıty: Philology and Pedagogy, Number:32.
Kaplan, Muharrem (2013). Kadircan Kaflı ve Eserleri Üzerine Bir İnceleme. İstanbul: Kesit Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. MUSTAFA TEMİZSUYayın Tarihi: 12.06.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 12.06.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Köpüklü Deniz | Yeni Matbaa / İstanbul | 1933 | Şiir |
Şimali Kafkasya | Vakit Matbaası / İstanbul | 1942 | İnceleme |
Osmanlı Devrinden Tarihi Fıkralar | Yeni Mecmua Neşriyat / İstanbul | 1943 | İnceleme |
Kösem Sultan | Yeni Mecmua Neşriyat / İstanbul | 1943 | Roman |
Yağız Atlı | Yeni Mecmua Neşriyatı / İstanbul | 1943 | Roman |
Atatürk'ten Altın Yapraklar | Yeni Mecmua Neşriyatı / İstanbul | 1943 | İnceleme |
Turhan Sultan | Yeni Mecmua Neşriyatı / İstanbul | 1944 | Roman |
Diri Gömülenler | Tan Matbaası / İstanbul | 1947 | Roman |
Mithat Paşa | Yeni Mecmua Yayınevi / İstanbul | 1948 | İnceleme |
Hz.Adem ve Havva | Çeltüt Matbaacılık / İstanbul | 1960 | Roman |
Türkiyenin Kaderi | Celcüt Matbaası / İstanbul | 1965 | İnceleme |
Hz. Nuh ve Tufan | Bedir Yayınevi / İstanbul | 1966 | Roman |
Korsan Yuvası | Salkımsöğüt Yayınları / İstanbul | 2013 | Roman |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HAMDÎ, Mehmed Hamdî Efendi, Dağıstanlı | d. 1819 - ö. 1889 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | HASAN, Mehmed Hasan Han, Dağıstanlı | d. ? - ö. 1831 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Abusupiyan Akayev | d. 8 Aralık 1872 - ö. 1931 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Reşat Nuri Güntekin | d. 26 Kasım 1889 - ö. 7 Aralık 1956 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Hamza Hekimzade Niyazi | d. 6 Mart 1889 - ö. 18 Mart 1929 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Emin Haki | d. 16 Ekim 1889 - ö. 1 Nisan 1921 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HÜSEYN DEMİRÇİ | d. 1885 - ö. 1969 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | CELÂL, Celâleddin Avkovan | d. 1908 - ö. 29.11.1969 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HALİL İBRAHİM, Halil İbrahim Yörük | d. 1907 - ö. 1969 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Hilal Karahan | d. 04 Ocak 1977 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Mehmet Murat Somer | d. 1959 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Kasım Tınıstanov | d. 1901 - ö. 6 Kasım 1938 | Meslek | Görüntüle |
13 | Halide Edip Adıvar | d. 1882 - ö. 9 Ocak 1964 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ahmed Rıfat Moralı | d. 8 Temmuz 1900 - ö. 6 Mayıs 1977 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Mahmut Şevket Özdönmez | d. 13 Temmuz 1873 - ö. 1954 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | SEREN, Salih Can | d. 02.03.1949 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Ömer Erdem | d. 21 Ocak 1967 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ERDEM CAN, Sefer Erdem | d. 07.05.1955 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |