Nezihe Muhittin

Nezihe Muhlis
(d. 1889 / ö. 10 Şubat 1958)
Roman Yazarı, Çevirmen, Tiyatro Yazarı, Hikaye Yazarı
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Eğitimine doğduğu Semt olan Kandilli’de bir mektepte başladı. Farsça, Arapça, Fransızca ve Almanca’yı özel derslerle öğrendi. “Bir süreliğine Kumkapı Rahibe Okulu’na, altı ay kadar ise Dârü'l-Muallimât’a devam etti (Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi 2001: 606). Çocukluğunda annesiyle beraber kadınlar tarafından kurulan yardım derneklerinin faaliyetlerinde bulundu. Daha sonra dayısının kızı Nakiye Hanım sayesinde Fatma Aliye ile tanıştı. Yirmi yaşında Maarif Nezareti’nin fen sınavını kazandı ve okullarda müfettişlik yapmaya başladı. Dönemin gazete ve dergilerinde kadının toplumsal hayattaki yerine dair yazılar yayımladı. 1924’te Türk Kadınlar Birliği’nin kuruluşuna öncülük etti ve 1927’ye kadar başkanlığını yaptı. Kadın Yolu dergisini çıkardı (Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi 2001: 606). İki evlilik yapmasına rağmen, hep babasının soyadını kullandı. “Türkiye’deki kadın hareketinin önde gelen temsilcilerinden biri” kabul edildi (Çelik 2006:378). 1958 yılında La Paix ruh hastalıkları hastanesinde hayata gözlerini yumdu.

Eserlerinde “Nezihe Muhlis” imzasını kullanan Nezihe Muhittin, Cumhuriyet döneminin yazın hayatında kendini göstermiştir. “Kitap Yayınevi’nin yayımladığı dizide verilen listeye göre 1911-1944 arasında on yedi romanın yanı sıra, Boğaziçi, Donanma, Edebiyat-ı Umumiye Mecmuası, Kadın Yolu ve Resimli Şark dergilerinde hikâyeler ve mensureler kaleme almıştır. Ayrıca Türk kadını başlıklı inceleme ve tarih çalışmalarıyla bir masal, bir tiyatro oyunu ve sekiz çevirisi vardır (Yeşil 2009:7). “Nezihe Muhidddin’in eserlerinde kadın karakterler, duydukları hıncı dışa vurmak ve intikam almak konusunda aktif rol üstlenmenin yanı sıra kölelik ve cariyelik olgularına baş kaldırır nitelikte yaratılmıştır” (Dik 2012: 47). Dönemin dernek ve dergi faaliyetleri içinde aktif rol oynayan biri olarak, kadınların yaşadığı sorunlara dikkati çekmiş ve Cumhuriyet ile birlikte kendilerine tanınan hakları ellerinde tutmaya çalışan kadınlara yol göstermeye çalışmıştır. Böylece romanlarında estetik kaygıları geri iterek seçtiği kadın kahramanlar aracılığıyla vermek istediği mesajı öne çıkarmıştır.

Kaynakça

Çelik, Dilek Yalçın (2006). XIX. Yüzyıl Türk Edebiyatında Popüler Roman. Ankara: Kültür Sanat Edebiyat Yayınları.

Dik, Tuğba (2012). Tanzimat’tan Cumhuriyete Ressentiment’ın Dönüşümü: Nezihe Muhittin ve Leyla Erbil. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.

Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (2001). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. C.II.

Yeşil, Nilüfer (2009). "Nezihe Muhiddin Kadın Gotiği ve Gotik Kahramanlar", Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ABİDE DOĞAN
Yayın Tarihi: 11.09.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Şebab-ı TebahTanin Matbaası / İstanbul1911Roman
Talih mi?- Evlat AşkıMatbaa-i Orhaniye / İstanbul1928Roman
Benliğim BenimdirSudi Kitaphanesi / İstanbul1929Roman
Türk KadınıNumune Matbaası / İstanbul1931İnceleme
Güzellik KraliçesiResimli Ay Matbaası / İstanbul1933Roman
Bozkurt: Küçük Mehmed'in RomanıAnadolu Türk Kütüphanesi / İstanbul1934Roman
Haydudun SonuAnadolu Türk Kütüphanesi / İstanbul1934Roman
İstanbul'da Bir LandroNumune Matbaası / İstanbul1934Roman
Kevser NineAnadolu Türk Kütüphanesi / İstanbul1934Roman
Ateş BöcekleriHilmi Kitabevi / İstanbul1936Roman
Bir Aşk Böyle Söndüİnkılap Kitabevi / İstanbul1939Roman
Çıplak ModelArif Bolat Kitabevi / İstanbul1943Roman
İzmir Çocuğu: Cihan Harbi Mütareke Seneleri RomanıHilmi Kitabevi / İstanbul1943Roman
Avare KadınArif Bolat Yayınevi / İstanbul1943Roman
Bir Yaz GecesiydiArif Bolat Yayınevi / İstanbul1943Roman
Çıngıraklı YılanArif Bolat Yayınevi / İstanbul1943Roman
Kalbim SenindirArif Bolat Yayınevi / İstanbul1943Roman
Gene GeleceksinArif Bolat Kitabevi / İstanbul1944Roman
Sus Kalbim SusArif Bolat Yayınevi / İstanbul1944Roman
Sabah OluyorArif Bolat Yayınevi / İstanbul1944Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İRFÂN, İrfân Beyd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
2Ahmet Avni Konukd. 1868 (h. 1287) - ö. 14 Mart 1938Doğum YeriGörüntüle
3REFÎK, Hacı Murâd Ağa-zâde Mustafa Refîk Beyd. 1829 - ö. 1900Doğum YeriGörüntüle
4Kadircan Kaflıd. 1889 - ö. 1969Doğum YılıGörüntüle
5İsmail Hami Danişmendd. 1889 - ö. 12 Nisan 1967Doğum YılıGörüntüle
6Yakup Kadri Karaosmanoğlud. 27 Mart 1889 - ö. 13 Aralık 1974Doğum YılıGörüntüle
7Nurettin Artamd. 1900 - ö. 26 Ekim 1958Ölüm YılıGörüntüle
8Hayri Aymand. 1888 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
9Aka Gündüzd. 1885 - ö. 7 Kasım 1958Ölüm YılıGörüntüle
10Hakan Tokerd. 01 Ağustos 1965 - ö. ?MeslekGörüntüle
11M. Orhan Okayd. 26 Ocak 1931 - ö. 13 Ocak 2017MeslekGörüntüle
12Çiğdem Aldatmazd. 1982 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Can Akengind. 1892 - ö. 31 Ağustos 1942Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Halikarnas Balıkçısı (Musa Cevat Şakir Kabaağaçlı)d. 17 Nisan 1890 - ö. 13 Ekim 1973Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Salih Keramet Nigard. 20 Haziran 1885 - ö. 7 Mart 1987Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Nezihe Arazd. 11 Mayıs 1922 - ö. 25 Temmuz 2009Madde AdıGörüntüle
17MUHLİS, Muhlis Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ÂŞIK BABA, Muhittin Tekmend. 07.01.1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle