Nezihe Muhittin

Nezihe Muhlis
(d. 1889 / ö. 10 Şubat 1958)
Roman Yazarı, Çevirmen, Tiyatro Yazarı, Hikaye Yazarı
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Eğitimine doğduğu Semt olan Kandilli’de bir mektepte başladı. Farsça, Arapça, Fransızca ve Almanca’yı özel derslerle öğrendi. “Bir süreliğine Kumkapı Rahibe Okulu’na, altı ay kadar ise Dârü'l-Muallimât’a devam etti (Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi 2001: 606). Çocukluğunda annesiyle beraber kadınlar tarafından kurulan yardım derneklerinin faaliyetlerinde bulundu. Daha sonra dayısının kızı Nakiye Hanım sayesinde Fatma Aliye ile tanıştı. Yirmi yaşında Maarif Nezareti’nin fen sınavını kazandı ve okullarda müfettişlik yapmaya başladı. Dönemin gazete ve dergilerinde kadının toplumsal hayattaki yerine dair yazılar yayımladı. 1924’te Türk Kadınlar Birliği’nin kuruluşuna öncülük etti ve 1927’ye kadar başkanlığını yaptı. Kadın Yolu dergisini çıkardı (Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi 2001: 606). İki evlilik yapmasına rağmen, hep babasının soyadını kullandı. “Türkiye’deki kadın hareketinin önde gelen temsilcilerinden biri” kabul edildi (Çelik 2006:378). 1958 yılında La Paix ruh hastalıkları hastanesinde hayata gözlerini yumdu.

Eserlerinde “Nezihe Muhlis” imzasını kullanan Nezihe Muhittin, Cumhuriyet döneminin yazın hayatında kendini göstermiştir. “Kitap Yayınevi’nin yayımladığı dizide verilen listeye göre 1911-1944 arasında on yedi romanın yanı sıra, Boğaziçi, Donanma, Edebiyat-ı Umumiye Mecmuası, Kadın Yolu ve Resimli Şark dergilerinde hikâyeler ve mensureler kaleme almıştır. Ayrıca Türk kadını başlıklı inceleme ve tarih çalışmalarıyla bir masal, bir tiyatro oyunu ve sekiz çevirisi vardır (Yeşil 2009:7). “Nezihe Muhidddin’in eserlerinde kadın karakterler, duydukları hıncı dışa vurmak ve intikam almak konusunda aktif rol üstlenmenin yanı sıra kölelik ve cariyelik olgularına baş kaldırır nitelikte yaratılmıştır” (Dik 2012: 47). Dönemin dernek ve dergi faaliyetleri içinde aktif rol oynayan biri olarak, kadınların yaşadığı sorunlara dikkati çekmiş ve Cumhuriyet ile birlikte kendilerine tanınan hakları ellerinde tutmaya çalışan kadınlara yol göstermeye çalışmıştır. Böylece romanlarında estetik kaygıları geri iterek seçtiği kadın kahramanlar aracılığıyla vermek istediği mesajı öne çıkarmıştır.

Kaynakça

Çelik, Dilek Yalçın (2006). XIX. Yüzyıl Türk Edebiyatında Popüler Roman. Ankara: Kültür Sanat Edebiyat Yayınları.

Dik, Tuğba (2012). Tanzimat’tan Cumhuriyete Ressentiment’ın Dönüşümü: Nezihe Muhittin ve Leyla Erbil. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.

Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (2001). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. C.II.

Yeşil, Nilüfer (2009). "Nezihe Muhiddin Kadın Gotiği ve Gotik Kahramanlar", Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ABİDE DOĞAN
Yayın Tarihi: 11.09.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Şebab-ı TebahTanin Matbaası / İstanbul1911Roman
Talih mi?- Evlat AşkıMatbaa-i Orhaniye / İstanbul1928Roman
Benliğim BenimdirSudi Kitaphanesi / İstanbul1929Roman
Türk KadınıNumune Matbaası / İstanbul1931İnceleme
Güzellik KraliçesiResimli Ay Matbaası / İstanbul1933Roman
Bozkurt: Küçük Mehmed'in RomanıAnadolu Türk Kütüphanesi / İstanbul1934Roman
Haydudun SonuAnadolu Türk Kütüphanesi / İstanbul1934Roman
İstanbul'da Bir LandroNumune Matbaası / İstanbul1934Roman
Kevser NineAnadolu Türk Kütüphanesi / İstanbul1934Roman
Ateş BöcekleriHilmi Kitabevi / İstanbul1936Roman
Bir Aşk Böyle Söndüİnkılap Kitabevi / İstanbul1939Roman
Çıplak ModelArif Bolat Kitabevi / İstanbul1943Roman
İzmir Çocuğu: Cihan Harbi Mütareke Seneleri RomanıHilmi Kitabevi / İstanbul1943Roman
Avare KadınArif Bolat Yayınevi / İstanbul1943Roman
Bir Yaz GecesiydiArif Bolat Yayınevi / İstanbul1943Roman
Çıngıraklı YılanArif Bolat Yayınevi / İstanbul1943Roman
Kalbim SenindirArif Bolat Yayınevi / İstanbul1943Roman
Gene GeleceksinArif Bolat Kitabevi / İstanbul1944Roman
Sus Kalbim SusArif Bolat Yayınevi / İstanbul1944Roman
Sabah OluyorArif Bolat Yayınevi / İstanbul1944Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NAZÎF, Mustafad. ? - ö. 1825Doğum YeriGörüntüle
2İzzet Yasard. 24 Mayıs 1951 - ö. 13 Temmuz 2018Doğum YeriGörüntüle
3Levent Ağralıd. 1933 - ö. 2001Doğum YeriGörüntüle
4ALİ HAKİ EDNA/HARHARİ/FİGANÎ/HİCRANÎ/EDNAÎ/GULAMÎ/VİSALÎ/GEDAÎ, Ali Doğand. 1889 - ö. 1961Doğum YılıGörüntüle
5Emin Hakid. 16 Ekim 1889 - ö. 1 Nisan 1921Doğum YılıGörüntüle
6Hamza Hekimzade Niyazid. 6 Mart 1889 - ö. 18 Mart 1929Doğum YılıGörüntüle
7HIFZIZÂDE/KÖYCÜ, Hüseyin Köycüd. 1895 - ö. 31.01.1958Ölüm YılıGörüntüle
8ZÜHDÜ, Hacı Ahmetd. 1885 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
9Enver Tuzcud. 1916 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
10Namık Kemald. 21 Aralık 1840 - ö. 2 Aralık 1888MeslekGörüntüle
11Sevinç Erbulakd. 20 Ekim 1975 - ö. ?MeslekGörüntüle
12M. Türker Acaroğlud. 1915 - ö. 3 Ekim 2016MeslekGörüntüle
13Ali Selahattin Yiğitoğlud. 1887 - ö. 31 Aralık 1939Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ahmet Kemal Akünald. 30 Kasım 1873 - ö. 1942Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Sadık Vicdani Kayıkçıoğlud. 9 Kasım 1866 - ö. 22 Ekim 1939Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MUHİTTİN ASARKAYAd. 1923 - ö. 16.02.1976Madde AdıGörüntüle
17MUHLİS, Yûsuf Muhlis Paşad. 1783 - ö. 1843Madde AdıGörüntüle
18AKARSU, Muhlis Akarsud. 20.02.1948 - ö. 02.07.1993Madde AdıGörüntüle