KARA, İbrahim Kara

(d. 1927 / ö. 10.12.2021)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İbrahim Kara, 1927 yılında Artvin Şavşat’ın Meşeli (Dabatzrul) köyünde doğmuştur. Babasının adı Taştan, annesinin adı Elfiye’dir. Kara, âşıklığa on üç yaşlarında bâde içerek başlamıştır. Bu olayı şöyle anlatmaktadır: “Köy içindeki Karagöl yanında koyun otlatıyordum. 20 metre kadar boyda bir çam ağacının karşı taraftan göle düştüğünü gördüm. Sonra yorgunluktan uyumuşum. Göle düşen o kocaman ağacın üzerinde bir ihtiyar gördüm. Adımı söyleyerek beni yanına çağırdı. Gölün kenarını sararak (dolaşarak) yanına yanaştığımı hatırlıyorum. Bana elma çekirdekleri vererek, ‘Şunları ye ve bizi yedi sene kimseye söyleme. Söylemezsen her muradın olacak; her yerde imdadına yetiştirim’ dedi. Uykudan uyanınca rüya olduğunu anladım. Baygın bir şekilde iki gündüz ve bir gece orada uyuyup kalmışım. Ne çare ki yedi yıl gayret edemeden rüyada gördüğüm pîri halka söyledim.” (Özder 1987: 439).

Ortaokul mezunu olan Kara, evli ve üç çocuk babasıdır. Âşıklığa 1941’de başlayan Kara, saz çalmayı 1946 yılında, asker ocağında, Ürgüplü Şükrü adlı bir ustadan öğrenmiştir. Ürgüplü Şükrü, otuz bir yıl hapis hayatından sonra askere alınan ve o zamanlar altmış yaşlarında olan bir kişidir (Özder 1987: 439). Bu kişi sayesinde birçok türkü öğrenmiştir.

Manevi değerlere çok önem veren Kara, 1970’lerde Artvin’e yapılan ilk Atatürk Anıtı’nı beğenmemiş, heykelin Atatürk’e benzemediğini anlatan bir şiir yazmıştır. Dönemin valisi de onu makamına davet ederek tebrik etmiştir (www.08haber.com). Âşık Kara, geçimini uzun bir süre âşıklık ile sağlamıştır. Sonraki yıllarda; Artvin’de sekiz yıl Ziraat Odaları Başkanlığı, üç yıl bankacılık ve dört yıl da ambar memurluğu yapmıştır. (Halıcı 1992: 272). Son yıllarda ise kendi köyüne dönmüştür. Köyde hâlen bağ ve bahçe işleriyle uğraşmaktadır.

İbrahim Kara, genç yaşlarda döneminin en ünlü âşığı, Ardanuçlu Efkârî ile karşılaşma yapmış ve halk tarafından beğenilmiştir. Daha sonra da Efkârî’yi usta edinmiş ve onunla birlikte dolaşıp olgunlaşma yoluna gitmiştir. 1967 ve sonraki yıllarda Konya’daki Âşıklar Bayramı’nda yapılan yarışmalarda atışma alanında, ustalığını göstermiş (Halıcı 1992: 272) jüriden derece almış âşıklardandır (Özder 1987:439). Âşık Kara, önceleri Hodlu Şâmilî, Zülalî, Sümmânî, Şenlik gibi usta âşıkların şiirlerini öğrenip yöresinde yapılan şenliklerde usta malı şiirler söyleyerek tanınmıştır. Kara, "Günümüzün Fuzulî'si Yusufelili Huzûrî; Artvin'in Karacaoğlan'ı da Deryamî'dir" dediği âşıkları örnek alarak ustalığını geliştirmiştir (www.edebiyatvesanatakademisi.com). Zamanla kendi şiirlerini seslendirmiş; sevda, ülke sorunları, hasret gibi çeşitli konuları ustalıkla işlemiştir. Kara'nın birçok şiiri 1990 yılında, HAGEM tarafından Nurlar Dökülsün, 2003 yılında Güzel Şavşat'ım, 2015 yılında Al Yeter adlı şiir kitapları yayımlanmıştır.

Kaynakça

Halıcı, Feyzi (1992). Âşıklık Geleneği ve Günümüz Halk Şairleri - Güldeste. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay.

https://edebiyatvesanatakademisi.com/sairler/detay/artvinli-asik-kara-d-1927-savsat-siirleri/962 [erişim tarihi: 26.01.2019].

http://www.08haber.com/haberGoster.php?hid=8089 [erişim tarihi: 26.01.2019].

Özder, Mustafa A. (1987). Artvinli Şairler. C. 3. Kültür Bakanlığı Arşivi, (NE 1971.0003).

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. SEDAT BAHADIR
Yayın Tarihi: 05.03.2019
Güncelleme Tarihi: 15.08.2022

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Nurlar DökülsünKültür bakanlığı HAGEM yayınları / Ankara1990Şiir
Güzel Şavşat'ımKaya Matbaası / İstanbul2003Şiir
Al YeterPamiray yayınları / İstanbul2015Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1DİLDÂRÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2RUFAÎ, Yusufd. ? - ö. 1878Doğum YeriGörüntüle
3ATE SULTAN/SONAd. 1858 - ö. 1968Doğum YeriGörüntüle
4Ahmed Arifd. 21 Nisan 1927 - ö. 2 Haziran 1991Doğum YılıGörüntüle
5Ayhan Hünalpd. 1927 - ö. 21 Mart 2013Doğum YılıGörüntüle
6MUHARREM, Muharrem Şimşekd. 1927 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Ahmed Arifd. 21 Nisan 1927 - ö. 2 Haziran 1991Ölüm YılıGörüntüle
8Ayhan Hünalpd. 1927 - ö. 21 Mart 2013Ölüm YılıGörüntüle
9MUHARREM, Muharrem Şimşekd. 1927 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Ahmed Arifd. 21 Nisan 1927 - ö. 2 Haziran 1991MeslekGörüntüle
11Ayhan Hünalpd. 1927 - ö. 21 Mart 2013MeslekGörüntüle
12MUHARREM, Muharrem Şimşekd. 1927 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Ahmed Arifd. 21 Nisan 1927 - ö. 2 Haziran 1991Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ayhan Hünalpd. 1927 - ö. 21 Mart 2013Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MUHARREM, Muharrem Şimşekd. 1927 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ahmed Arifd. 21 Nisan 1927 - ö. 2 Haziran 1991Madde AdıGörüntüle
17Ayhan Hünalpd. 1927 - ö. 21 Mart 2013Madde AdıGörüntüle
18MUHARREM, Muharrem Şimşekd. 1927 - ö. ?Madde AdıGörüntüle