Ahmet Köklügiller

Ahmet Köklü, A. Ceyhun, A. Güney
(d. 15 Aralık 1939 / ö. -)
Öğretmen, Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Osmaniye'nin Bahçe ilçesinde doğdu. (Çeşitli ansiklopedi ve kitaplarda doğum yeri için henüz o yıllarda Adana'dan ayrılmamış olduğu için Osmaniye şehrinin kullanılmadığı görülmüştür. Aynı zamanda doğum yılı için 1936 ibaresi kullanıldığı kaynaklara da rastlanmıştır.) Annesi Fatma Hanım, babası devlet memuru Mehmet Köklü'dür. İlk öğrenimini Cumafakılı köyünde okudu. Daha sonra Düziçi İlköğretmen Okulu'nu ardından 1960 yılında Balıkesir Necati Eğitim Enstitüsü Edebiyat bölümünü bitirdi. Amasra, İvrindi (Balıkesir) orta okullarında Türkçe, Tarsus ve Küçükçekmece liselerinde ve ülkenin bazı ilçe ve köylerinde edebiyat öğretmenliği görevlerinde bulundu. 26 yıllık öğretmenlik hayatını 1986 yılında emekli olarak noktaladı. Türkiye Yazarlar Sendikası, Türk Dil Kurumu ve Dil Derneği üyesidir. Evli, bir çocuk babasıdır ve İstanbul'da yaşamını sürdürmektedir.

Edebiyat dünyasına adımı atma yolundaki ilk ürünleri; Edirne'de yayın hayatını sürdüren Damla (1954) ve Konya'da yayınlamakta olan Çağrı dergilerinde yayımlandı. Daha sonraki dönemlerde şiir ve yazıları Varlık, Türk Dili, Yelken, Özgür, İmece, Gerçekler Postası, Ilgaz, Sosyal Adalet, Yön, And ve Forum gibi önemli edebiyat dergilerinde okuyucusu ile buluştu. 1965-70 yılları arasında Forum dergisinde yayımlanan yazılarında A. Ceyhun ve A. Güney imzalarını da kullandı. Yazı ve şiiirleri aynı zamanda tirajı yüksek gazetelerde de yayımlandı. Bu gazeteler arasında; Öğretmenler, Türkiye Öğretmenler Sendikası, Akşam, Yedi Gün ve Cumhuriyet gazeteleri bulunmaktadır.

Onun edebiyat dünyasında tanınırlığını sağlayan çocuk edebiyatı alanında kaleme aldığı eserler ve öğretmen kimliğinin ön plana çıktığı, okullar için yardımcı kitaplar yazmış olmasıdır. 1973 yılında Nutuk'u sadeleştirmiş yayınını yapması da adından söz ettirdi. Alanı gereği takip ettiği edebiyat dünyasından örnekleri anlattığı eserleri ön plandadır. Dünya edebiyatının ilk örneği olan Gılgamış'ı (1983), Türk edebiyatı ve kültür tarihi için önemli olan Nasreddin Hoca (1976), Karacaoğlan (1984) ve Pir Sultan Abdal (1984) gibi şahsiyetleri eserlerinde konu edindi. Öğretici, didaktik, aktarımcı bir üslup kullandı. Edebiyat tarihi çalışmalarıyla (Edebiyatımızda Şairler ve Yazarlar) Türk edebiyatı alanına önemli katkılarda bulundu. Yalnızca modern edebiyatı değil halk edebiyatı gibi günümüz insanının uzaklaştığı, kültürümüzün önemli bir havuzu olan kaynaktan beslendi. Hem eski yazarları yeniden hatırlattı hem de yeni yazarları tanıttı. Türkçe ve Edebiyat Sözlüğü (1974), Türkçe Deyimler Sözlüğü (1981), Yazım Noktalama ve Kısaltmalar Sözlüğü (1983) vb. sözlük çalışmalarıyla hem edebiyat ve Türkçe terimlerini öğrencilere aktarma hem de kültürel öğelerimizi topluma tanıtma, yeniden hatırlatma amacını taşıdı. Yalnızca edebiyat ve kültür alanında değil, ülkemizin en büyük değerlerinden biri olan Mustafa Kemal Atatürk için yazdığı biyografilerinde (Atatürk (1976), Atatürk'ümüz (1986)) millî ve manevi değerlerimizi korumamız ve yaşatmamız gerektiği fikrini savundu.

1960 yılında, henüz 21 yaşındayken çeşitli gazete ve dergilerde yayımladığı şiirleri bir araya getirdiği tek bir şiir kitabı bulunmaktadır (Ağrılı Üçgen). Bu kitap, üç genç şairin bir araya gelip yayımlattıkları bir eserdir. Şiirlerinde lirik bir anlatım, doğa ve insan sevgisi gibi genel izlekleri işledi. Halk edebiyatı ve Türk tarihinden unsurları sıklıkla kullandı. Daha sonraki dönemlerde şiirlerini süreli yayınlarda yayımlamaya devam etti ve çocuk edebiyatı alanına yöneldi. Bu alanda verdiği eserlerde çocuklara edebiyatı sevdirmek, onlara gerekli gördüğü bilgileri aksettirmek, tanımaları düşündüğü önemli şahsiyetleri tanıtmak üzerine kafa yordu. Bir eğitimci ve yıllarını ülkenin farklı köy ve şehirlerinde geçirmiş bir vatandaş olarak ülkedeki eğitim durumunu iyi gözlemleme fırsatı oldu. Genel olarak yöneldiği kesim çocuklardı ancak o bilgiye ve öğrenmeye ihtiyacı olan tü insanları hedefledi. Bu yönde eserler verdi. Yazdığı ders kitaplarının yoğun bir külliyat oluşturması da aslında onun yazma emeğini daha çok ders alanına yönlendirmiş olduğunu göstermektedir. Yazarın etkin yıllarına baktığımızda 1970-90 arası olduğu görülmekte, son on yılda dinlenmeye çekildiği ve bundan önceki eserlerinin de genellikle ders kitabı niteliğinde olduğu bilinmektedir.

Kaynakça

Işık, İ. (2007). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C.6. Ankara: Elvan Yayınları. 2264-2265.

Necatigil, B. (2016). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: YKY.

(2010). "Köklügiller, Ahmet". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.II. İstanbul: YKY. 649.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DEVRİM ÖZBEK
Yayın Tarihi: 10.01.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Ağrılı ÜçgenTürk Dili Mtb. / Balıkesir1960Şiir
150 Soruda Türkçe Temel BilgilerOtağ / Ankara1970Diğer
Türkçe ve Edebiyat SözlüğüHür / İstanbul1974Araştırma
Şair ve Yazarlarımız Nasıl Yazıyorlar?Minnetoğlu / İstanbul1975Röportaj
AtatürkKöyün Çocuğu / İstanbul1976Biyografi
Nasreddin HocaKoza / İstanbul1976Araştırma
Açıklamalı AtasözleriABeCe / İstanbul1979Araştırma
Tonguç BabaYuva / İstanbul1981Hikâye
Çocuklara FıkralarYuva / İstanbul1981Fıkra
Pekmezci AnneKoza / İstanbul1981Hikâye
Türkçe Deyimler SözlüğüKaya / İstanbul1981Araştırma
GılgamışCan / İstanbul1983Roman
Yazım Noktalama ve Kısaltmalar SözlüğüMilliyet / İstanbul1983Araştırma
KaracaoğlanSerhat Dağıtım / İstanbul1984Araştırma
Pir Sultan AbdalSerhat Dağıtım / İstanbul1984Araştırma
Çıt Pıt Mavi BoncukMilliyet / İstanbul1985Hikâye
Keloğlan ve Topal DevMilliyet / İstanbul1985Masal
Edebiyatımızda Şairler ve YazarlarKaya / İstanbul1986Edebiyat Tarihi
Atatürk'ümüzBilgi ve Başarı / İstanbul1986Biyografi
Türk Yazarlarından Çocukluk ve Gençlik AnılarıBilgi / Ankara1988Hatıra
Az Gitti Uz GittikBilgi ve Başarı / İstanbul1988Gezi Yazısı

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KAHYAOĞLU, Ali Atard. 1952 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Ünsal Ünlüd. 18 Eylül 1975 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Yusuf Erkişid. 1951 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ABİDİN, Abidin Polatd. 1939 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Ayla Çınaroğlud. 1 Ocak 1939 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Şadan Gökovalıd. 15 Mart 1939 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Selahattin Kamberd. 15 Ağustos 1942 - ö. ?MeslekGörüntüle
8İrfan Çevikd. 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Vefa Taşdelend. 25 Eylül 1966 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Sadık Özend. 1934 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Gülşah Gülebenzerd. 01 Ocak 1980 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Mehmet Arif Bilgid. 1903 - ö. 1955Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Ahmet Cemil Akıncıd. 1914 - ö. 1 Ocak 1984Madde AdıGörüntüle
14MAKBERÎ, Ahmet Akkoyund. 1960 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15Seyhan Erözçelikd. 13 Mart 1962 - ö. 24 Ağustos 2011Madde AdıGörüntüle