Madde Detay
Ahmet Köklügiller
Ahmet Köklü, A. Ceyhun, A. Güney
(d. 15 Aralık 1939 / ö. -)
Öğretmen, Şair, Yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Osmaniye'nin Bahçe ilçesinde doğdu. (Çeşitli ansiklopedi ve kitaplarda doğum yeri için henüz o yıllarda Adana'dan ayrılmamış olduğu için Osmaniye şehrinin kullanılmadığı görülmüştür. Aynı zamanda doğum yılı için 1936 ibaresi kullanıldığı kaynaklara da rastlanmıştır.) Annesi Fatma Hanım, babası devlet memuru Mehmet Köklü'dür. İlk öğrenimini Cumafakılı köyünde okudu. Daha sonra Düziçi İlköğretmen Okulu'nu ardından 1960 yılında Balıkesir Necati Eğitim Enstitüsü Edebiyat bölümünü bitirdi. Amasra, İvrindi (Balıkesir) orta okullarında Türkçe, Tarsus ve Küçükçekmece liselerinde ve ülkenin bazı ilçe ve köylerinde edebiyat öğretmenliği görevlerinde bulundu. 26 yıllık öğretmenlik hayatını 1986 yılında emekli olarak noktaladı. Türkiye Yazarlar Sendikası, Türk Dil Kurumu ve Dil Derneği üyesidir. Evli, bir çocuk babasıdır ve İstanbul'da yaşamını sürdürmektedir.
Edebiyat dünyasına adımı atma yolundaki ilk ürünleri; Edirne'de yayın hayatını sürdüren Damla (1954) ve Konya'da yayınlamakta olan Çağrı dergilerinde yayımlandı. Daha sonraki dönemlerde şiir ve yazıları Varlık, Türk Dili, Yelken, Özgür, İmece, Gerçekler Postası, Ilgaz, Sosyal Adalet, Yön, And ve Forum gibi önemli edebiyat dergilerinde okuyucusu ile buluştu. 1965-70 yılları arasında Forum dergisinde yayımlanan yazılarında A. Ceyhun ve A. Güney imzalarını da kullandı. Yazı ve şiiirleri aynı zamanda tirajı yüksek gazetelerde de yayımlandı. Bu gazeteler arasında; Öğretmenler, Türkiye Öğretmenler Sendikası, Akşam, Yedi Gün ve Cumhuriyet gazeteleri bulunmaktadır.
Onun edebiyat dünyasında tanınırlığını sağlayan çocuk edebiyatı alanında kaleme aldığı eserler ve öğretmen kimliğinin ön plana çıktığı, okullar için yardımcı kitaplar yazmış olmasıdır. 1973 yılında Nutuk'u sadeleştirmiş yayınını yapması da adından söz ettirdi. Alanı gereği takip ettiği edebiyat dünyasından örnekleri anlattığı eserleri ön plandadır. Dünya edebiyatının ilk örneği olan Gılgamış'ı (1983), Türk edebiyatı ve kültür tarihi için önemli olan Nasreddin Hoca (1976), Karacaoğlan (1984) ve Pir Sultan Abdal (1984) gibi şahsiyetleri eserlerinde konu edindi. Öğretici, didaktik, aktarımcı bir üslup kullandı. Edebiyat tarihi çalışmalarıyla (Edebiyatımızda Şairler ve Yazarlar) Türk edebiyatı alanına önemli katkılarda bulundu. Yalnızca modern edebiyatı değil halk edebiyatı gibi günümüz insanının uzaklaştığı, kültürümüzün önemli bir havuzu olan kaynaktan beslendi. Hem eski yazarları yeniden hatırlattı hem de yeni yazarları tanıttı. Türkçe ve Edebiyat Sözlüğü (1974), Türkçe Deyimler Sözlüğü (1981), Yazım Noktalama ve Kısaltmalar Sözlüğü (1983) vb. sözlük çalışmalarıyla hem edebiyat ve Türkçe terimlerini öğrencilere aktarma hem de kültürel öğelerimizi topluma tanıtma, yeniden hatırlatma amacını taşıdı. Yalnızca edebiyat ve kültür alanında değil, ülkemizin en büyük değerlerinden biri olan Mustafa Kemal Atatürk için yazdığı biyografilerinde (Atatürk (1976), Atatürk'ümüz (1986)) millî ve manevi değerlerimizi korumamız ve yaşatmamız gerektiği fikrini savundu.
1960 yılında, henüz 21 yaşındayken çeşitli gazete ve dergilerde yayımladığı şiirleri bir araya getirdiği tek bir şiir kitabı bulunmaktadır (Ağrılı Üçgen). Bu kitap, üç genç şairin bir araya gelip yayımlattıkları bir eserdir. Şiirlerinde lirik bir anlatım, doğa ve insan sevgisi gibi genel izlekleri işledi. Halk edebiyatı ve Türk tarihinden unsurları sıklıkla kullandı. Daha sonraki dönemlerde şiirlerini süreli yayınlarda yayımlamaya devam etti ve çocuk edebiyatı alanına yöneldi. Bu alanda verdiği eserlerde çocuklara edebiyatı sevdirmek, onlara gerekli gördüğü bilgileri aksettirmek, tanımaları düşündüğü önemli şahsiyetleri tanıtmak üzerine kafa yordu. Bir eğitimci ve yıllarını ülkenin farklı köy ve şehirlerinde geçirmiş bir vatandaş olarak ülkedeki eğitim durumunu iyi gözlemleme fırsatı oldu. Genel olarak yöneldiği kesim çocuklardı ancak o bilgiye ve öğrenmeye ihtiyacı olan tü insanları hedefledi. Bu yönde eserler verdi. Yazdığı ders kitaplarının yoğun bir külliyat oluşturması da aslında onun yazma emeğini daha çok ders alanına yönlendirmiş olduğunu göstermektedir. Yazarın etkin yıllarına baktığımızda 1970-90 arası olduğu görülmekte, son on yılda dinlenmeye çekildiği ve bundan önceki eserlerinin de genellikle ders kitabı niteliğinde olduğu bilinmektedir.
Kaynakça
Işık, İ. (2007). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C.6. Ankara: Elvan Yayınları. 2264-2265.
Necatigil, B. (2016). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: YKY.
(2010). "Köklügiller, Ahmet". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.II. İstanbul: YKY. 649.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DEVRİM ÖZBEKYayın Tarihi: 10.01.2020Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 10.01.2020Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Ağrılı Üçgen | Türk Dili Mtb. / Balıkesir | 1960 | Şiir |
150 Soruda Türkçe Temel Bilgiler | Otağ / Ankara | 1970 | Diğer |
Türkçe ve Edebiyat Sözlüğü | Hür / İstanbul | 1974 | Araştırma |
Şair ve Yazarlarımız Nasıl Yazıyorlar? | Minnetoğlu / İstanbul | 1975 | Röportaj |
Atatürk | Köyün Çocuğu / İstanbul | 1976 | Biyografi |
Nasreddin Hoca | Koza / İstanbul | 1976 | Araştırma |
Açıklamalı Atasözleri | ABeCe / İstanbul | 1979 | Araştırma |
Tonguç Baba | Yuva / İstanbul | 1981 | Hikâye |
Çocuklara Fıkralar | Yuva / İstanbul | 1981 | Fıkra |
Pekmezci Anne | Koza / İstanbul | 1981 | Hikâye |
Türkçe Deyimler Sözlüğü | Kaya / İstanbul | 1981 | Araştırma |
Gılgamış | Can / İstanbul | 1983 | Roman |
Yazım Noktalama ve Kısaltmalar Sözlüğü | Milliyet / İstanbul | 1983 | Araştırma |
Karacaoğlan | Serhat Dağıtım / İstanbul | 1984 | Araştırma |
Pir Sultan Abdal | Serhat Dağıtım / İstanbul | 1984 | Araştırma |
Çıt Pıt Mavi Boncuk | Milliyet / İstanbul | 1985 | Hikâye |
Keloğlan ve Topal Dev | Milliyet / İstanbul | 1985 | Masal |
Edebiyatımızda Şairler ve Yazarlar | Kaya / İstanbul | 1986 | Edebiyat Tarihi |
Atatürk'ümüz | Bilgi ve Başarı / İstanbul | 1986 | Biyografi |
Türk Yazarlarından Çocukluk ve Gençlik Anıları | Bilgi / Ankara | 1988 | Hatıra |
Az Gitti Uz Gittik | Bilgi ve Başarı / İstanbul | 1988 | Gezi Yazısı |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | KAHYAOĞLU, Ali Atar | d. 1952 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Ünsal Ünlü | d. 18 Eylül 1975 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Yusuf Erkişi | d. 1951 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ABİDİN, Abidin Polat | d. 1939 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ayla Çınaroğlu | d. 1 Ocak 1939 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Şadan Gökovalı | d. 15 Mart 1939 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Selahattin Kamber | d. 15 Ağustos 1942 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | İrfan Çevik | d. 1955 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Vefa Taşdelen | d. 25 Eylül 1966 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Sadık Özen | d. 1934 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Gülşah Gülebenzer | d. 01 Ocak 1980 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Mehmet Arif Bilgi | d. 1903 - ö. 1955 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Ahmet Cemil Akıncı | d. 1914 - ö. 1 Ocak 1984 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | MAKBERÎ, Ahmet Akkoyun | d. 1960 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Seyhan Erözçelik | d. 13 Mart 1962 - ö. 24 Ağustos 2011 | Madde Adı | Görüntüle |