Madde Detay
Yusuf Mardin
Yusuf S. Mardin, Yusuf Sıtkı Mardin, Garip Mustafa
(d. 16 Mart 1916 / ö. 6 Ocak 1995)
Şair, Yazar, Öğretmen, Milletvekili, Avukat, Basın Danışmanı, Basın Ataşesi
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Tam adı Yusuf Sıtkı Mardin'dir. Dedesi Necmettin Kocataş, zamanın ünlü bilginlerinden Şeyhülislam Turşucuzâde Ahmet Muhtar Efendi'nin oğludur. Necmeddin Kocataş'ın da dedesi Safranbolulu Bahaeddin Zâde Hacı Mehmet Efendi'nin oğlu Turşucular Kethüdası İbrahim Ağa'dır.
Yusuf Sıtkı Mardin, Hukukçu Ali Zeynel Abidin (Ebül'ula Mardin) Bey ile Fatma Bedrünisa Hanım'ın oğlu olarak İstanbul'da doğdu. Çocukluğunun ilk yıllarını Sultanahmet’te geçiren Mardin, dedesi Necmettin Kocataş'ın Sarıyer’de büyük bir yalı almasından sonra bu yalıya yerleşmiş; çocukluk ve gençlik yıllarını burada geçirmiştir (Mardin 1988: 17). Beyazıt Fevziye Okulu'nda başladığı ilköğrenimine Kayalar İlkokulu'nda, daha sonra Şişli Terakki Lisesinde devam etmiş, yatılı okuduğu Robert Koleji'nden mezun olmuştur (1936). 1940'ta İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Aylık fikir ve sanat dergisi Yücel'in kurucuları arasında yer aldı (1935). Bir süre turistik Boğaziçi dergisini çıkardı. 1941 yılında Seniha Hanım'la evlendi, bu evlilikten Zerrin ve Ebülula Muti adlı iki çocukları dünyaya geldi.
Robert Kolej'de öğretmen, genel sekreter ve hukuk danışmanı olarak görev aldı. Bu arada İstanbul şehir meclisi üyeliğine seçildi. 1949 ara seçimlerinde Mardin milletvekili olarak TBMM'ye girdi. Bir süre serbest avukatlık yaptı. Türk Eğitim Derneği Yenişehir Lisesi'nin Ankara Koleji hâline getirilmesi planını hazırladı ve kolejin eğitim danışmanlığını yürüttü. 1957'de Londra basın ataşeliğine atandı. Daha sonra Ankara'da turizm müdürlüğü yaptı. Londra Turizm ve Tanıtma Bürosu müdürlüğüne, 1969'da Washington Büyükelçiliği basın danışmanlığına atandı. 1970-72 yılları arasında Ankara'da genel müdür danışmanlığı ve yardımcılığı, üç ay da genel müdür vekilliği yaptı. Son görevi olan Bonn basın danışmanlığını iki yıl yürüttükten sonra kendi isteğiyle emekliye ayrıldı (1975). Emekliye ayrıldıktan sonra yaşamını Londra'da sürdürdü, oradaki enstitülerde Türkçe dersleri verdi. İyi derecede İngilizce ve Fransızca bilen Yusuf Sıtkı Mardin, geçirdiği kalp krizi neticesinde Londra'da öldü.
Yücel, Çınaraltı, Boğaziçi, Hisar, Dolunay dergilerinde şiirleri çıkan Yusuf Sıtkı Mardin, ilk şiir kitabı Bir Ad Bulamadım'ı 1934 yılında henüz 18 yaşında iken yayımlamıştır. Şair, daha sonra şiirlerini Mezar Taşları (1946), İki Damla Yaş (1947), Üç Yaprak (1948), Bir Semtini Sevmek (1972), Sonelerle Seneler (1981) adlı kitaplarında bir araya getirmiştir. Şiirlerinde yalnızlık, karamsarlık, aşk, geçmişe özlem, hüzün, tarih, ölüm, kader, İstanbul gibi temalara yoğunlaşan şairin çoğu şiirini aruz ölçüsüyle yazdığı, bazı şiirlerinde ise hece ölçüsünü ve serbest ölçüyü, "sone" ve "rondeau" nazım şekillerini kullandığı görülmektedir.
Bütün şiirlerinde "gelenekçi şiiri" savunduğu, ses ve ahenge önem veren "saf şiir"in peşinde olduğu söylenebilir. Aruzla şiir yazması, tarihine ve köklerine sıkı sıkıya bağlı olması, şiirlerinde sözcük seçiminde titiz olması ve ahenge önem vermesi gibi yönleriyle Yahya Kemal’i kendisine örnek almıştır. Yahya Kemal'le görüşüp, şiirleri hakkında fikrini alma imkânı da bulmuştur (Mardin 1988: 250-259).
Sade bir Türkçe ile kaleme aldığı şiirlerle dikkat çeken Yusuf Mardin, hatıralarını Kocataş Yalısı Anılarım (1988) adıyla kitaplaştırmıştır. Türkçeden İngilizceye, İngilizceden Türkçeye çeşitli çeviriler yayımlayan şair, Namık Kemal'in Londra Yılları (1974), Abdülhak Hâmid'in Londra'sı (1976) ve Şair Şeref Hanım (1994) adlı inceleme kitaplarına da imza atmış, antolojiler neşretmiştir.
Kaynakça
Erdoğan, Elif (2012). Yusuf Sıtkı Mardin'in Hayat ve Eserleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Mardin, Yusuf (1981). Sonelerle Seneler. Ankara: Ajans Türk Matbaası.
Mardin, Yusuf (1988). Kocataş Yalısı Anılarım. İstanbul: Güryay Matbaacılık.
Necatigil, Behçet (1999). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. Baskı). İstanbul: Varlık Yay. s. 245.
Sönmez, Nejat (1947). "Yusuf Mardin ve Şiirleri". Yücel. C. 12. S. 139. s.161-163.
Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2002). "Yusuf Mardin Maddesi". Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay. C. 6. s. 145-146.
Yalçın, Murat (Ed., 2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (3. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yay. C. 2. s. 698.
Yazar, Mehmet Behçet (22.10.1940). "Yusuf Sıtkı Mardin". Yedigün. C. 16. S. 398. s.11.
Yıldırım, Sema; Zeynel, Behçet Kemal (2010). TBMM Albümü 1920-2010. Ankara: TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yay. C. 1. s. 492.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. NECATİ TONGAYayın Tarihi: 17.07.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 17.07.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Bir Ad Bulamadım | Şirketi Mürettibiye Matbaası / İstanbul | 1934 | Şiir |
Romeo ve Juliet | MEB Yay. / Ankara | 1945 | Çeviri |
Mezar Taşları | Nebioğlu Yay. / İstanbul | 1946 | Şiir |
İki Damla Yaş | Yücel Yayınevi / İstanbul | 1947 | Şiir |
Üç Yaprak | Çiturus Matbaası / İstanbul | 1948 | Şiir |
Colloquial Turkish | Routledge and Kegan Paul Yay. / Londra | 1961 | Diğer |
Turkish Phrase Book | Routledge and Kegan Paul Yay. / Londra | 1970 | Diğer |
Bir Semtini Sevmek | Ajans Türk Matbaası / Ankara | 1972 | Şiir |
Namık Kemal'in Londra Yılları | Milliyet Yay. / İstanbul | 1974 | Araştırma |
Abdülhak Hâmid'in Londra'sı | İş Bankası Kültür Yay / İstanbul | 1976 | Araştırma |
Sonelerle Seneler | Ajans Türk Yay. / Ankara | 1981 | Şiir |
Kocataş Yalısı Anılarım | Güryay Matbaacılık / İstanbul | 1988 | Hatıra |
The Pocket Book of Twentieth Century Turkish Poetry | Kültür Bakanlığı Yay. / Ankara | 1990 | Antoloji |
Şair Şeref Hanım | Kültür Bakanlığı Yay. / Ankara | 1994 | İnceleme |
Bosphorus Through The Ages | Kültür Bakanlığı Yay. / Ankara | 1995 | İnceleme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | İKBÂL/ŞEREF, Seyyid Mehmed Efendi | d. ? - ö. 1736-37 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Günhan Kuşkanat | d. 1962 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Tevfik Fikret | d. 24 Aralık 1867 - ö. 19 Ağustos 1915 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Cahit Irgat | d. 21 Mart 1916 - ö. 5 Haziran 1971 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | M. Fethi Aksu | d. 1916 - ö. 2 Şubat 1994 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | SALMAN UĞURLU | d. 1916 - ö. 1970 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | KAYNAR, Abdülkadir Kaynar | d. 1937 - ö. 1995 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Rauf Mutluay | d. 1925 - ö. 14 Mayıs 1995 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Mülazim Çavuşev | d. 1927 - ö. 1995 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Semra Topal | d. 04 Temmuz 1964 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Aydilge Sarp | d. 25 Haziran1979 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Habip Türker | d. 1978 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Nuhuz Olcay Kılıç | d. 11 Şubat 1961 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Doğan Nadi Abalıoğlu | d. 1913 - ö. 6 Ekim 1969 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Volkan Taha Şeker | d. 1982 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Yusuf Ziya Ortaç | d. 23 Ocak 1895 - ö. 11 Mart 1967 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | HASAN/GARİP HASAN, Hasan Hüseyin Cavtekin | d. 1963 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | AZBÎ BABA, Mustafa, Kütahyalı | d. ? - ö. 1736/1747 | Madde Adı | Görüntüle |