Nusret Merdan

(d. 1948 / ö. -)
Araştırmacı, yazar, şair, çevirmen, gazeteci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kerkük'te doğdu. İlk ve orta öğrenimini Kerkük'te yaptı. Yüksek öğrenimini yapmak üzere 1973 yılında Türkiye'ye gitti. İzmir'de yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra Irak'a döndü. Daha sonra Selahattin Üniversitesi'nin Yönetim ve Ekonomi Fakültesi'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1991 yılında Irak dışına çıkarak İsviçre'ye gitti ve halen orada yaşamaktadır.

Nusret Merdan, Irak Türkmen edebiyatına yeni biçim ve düşünceler getirmeyi amaçlayan bir grubun öncüsü olarak tanınmıştır. İsmet Özcan ve Celal Polat ile beraber oluşturdukları gruba "Şafakçılar" adını verdiler. Irak'taki Çağdaş Türkmen edebiyatında kendine özgü bir kimlik kazanmış ve ün yapmıştır. Arapça ve Türkçe yazdığı öyküleri, şiirleri, oyun yazarlığı (çeviri ve Arapça), hikayeleri ve denemeleri ile tanınmaktadır. Arapça ve Türkçe olmak üzere 18 kitabı basılmıştır.

Araştırmacı olarak yaptığı çalışmalar ilk olarak 1988 yılında Musul Üniversitesi'ne bağlı Türk Araştırma Merkezi'nin düzenlediği ilk kongrede "Türk Kültür Kimliğinin Kaynakları" adıyla sunularak gün yüzüne çıkmıştır. Daha sonra 1998 yılında Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi'nde "Çağdaş Irak Türkmen Şiirinden Örnekler" adlı yazısı yayımlanmıştır. 2004 yılında Arapça olarak kaleme aldığı "Kerkük Kalesi'ne Suikast" adlı kitabı, 2005 yılında yine Arapça kaleme aldığı "Çağdaş Türkmen Tiyatrosu'na Bir Bakış" ve "İşte Kerkük" adlı çalışmaları, 2009 yılında Dr. Mehmet Ömer Kazancı ile beraber kaleme aldığı Çağdaş Türkmen Hikaye Antolojisi adlı çalışması, 2010 yılında İstanbul'da basılan "İki Yüz Yıl Arasında Irak Türkmen Basını 1911-2016", "Arap Şiirinde İsimler ve Akımlar" adlı çalışmaları, araştırma ve incelemelerine örnektir.

Aynı zamanda bir şair olan Merdan, şiirlerini Kuşlarla Dostluk(1983), Şafak (1990, Dr. Mehmet Ömer Kazancı ve İsmet Özcan ile beraber), Bir Ölmek Yetmez (2003), Hüzünler Gurbette Büyür (2004) adlı 4 farklı kitapta toplamıştır. Özellikle Hüzünler Gurbette Büyür adlı şiir kitabında Kerkük'ü dünyanın en yalnız kenti olarak tanımlayıp şiirlerinin çoğunda dolaylı olarak ya da direkt Kerkük temaları işleniyor. Bu şiir kitabında da kendisini bizzat bir Türkmen şair olarak nitelendiriyor ve bundan duyduğu gururu dile getirip yıllardır Türkmenler'in çektiği sorunları şiirlerinde işliyor.

Bir öykü yazarı da olan Merdan, öykülerini Günaydın Gece (1986), Güzel Rüyalar Meyhanesi (2003, Arapça), Kerkük'te Bir Ana Cadde (2008), Hangi Şehre Gitsem Sen Varsın(2009) ve Rüyalar Karakolu(2011) adlarıyla 5 farklı kitapta toplamıştır. Özellikle düzyazılarında geleneksel kültürden ve yerel motiflerden yararlanan Merdan, diyaloglarında da yerel motifleri işleyerek dikkat çekmiştir.

Çevirmen yönü de olan Merdan, Yaşar Kemal'in Teneke ve Yılanı Öldürseler adlı romanlarını, Güngör Dilmen'in Canlı Maymun Lokantası adlı oyununu, Nedim Gürsel'in Boğazkesen adlı romanını ve Sait Faik, Sabahattin Ali, Orhan Kemal, Nazlı Eray gibi birçok yazarın da düzyazılarını çevirmiştir.

Dr. Mehmet Ömer Kazancı ile karşılıklı mektuplarının yer aldığı ve 2010 yılında basılan Hüzün Martıları adlı bir kitap da mevcuttur.

Oyun yazarlığı yönüyle de tanınan Merdan, Bağdat Radyosu Türkmen Bölümü'ne çeşitli dönemlerde birçok oyununu vermiş ve Kerkük'te bunların birçoğu sergilenmiştir. En son 1992 yılında İko adlı oyunu Kale Tiyatro'su takımı tarafından oynanmıştır.

Bağdat'ta basılan Mezopotamya Dergisi'nin yazı işleri genel sekreterliğinden sonra bir kültür dergisi olan Sümer'in başyazarlığını yapmış ve halen Alturkmani sitesinin sahibi ve genel yayın yönetmenidir.

Kaynakça

Küzeci, Şemsettin (2006). Kerkük Şairleri 1- Irak Türkmen Şairleri. Ankara: Dünya Genç Türk Yazarlar Birliği

Saatçi, Suphi (t.y.). Nusret Merdan. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Nadir Eserler El Yazmaları-Irak Dosyası

Terzi, Dilşat (2005). Hüzünler Gurbette Büyür ve Nusret Merdan. www.bizturkmeniz.com

http://www.bizturkmeniz.com/tr/index.php?page=article&id=5707

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARDA KORKMAZ
Yayın Tarihi: 05.09.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Kuşlarla DostlukTürkmen Kültür Müdürlüğü / Bağdat1983Şiir
Günaydın GeceTürkmen Kültür Müdürlüğü / Bağdat1986Hikâye
Balık Suda Yan GiderTürkmen Kültür Müdürlüğü / Bağdat1989Deneme
Canlı Maymun LokantasıKuveyt Kültür Bakanlığı / -1989Çeviri
Şafak- / Bağdat1990Şiir
Teneke- / Bağdat1990Çeviri
Yılanı Öldürseler- / Bağdat1990Çeviri
Boğazkesen- / Almanya2001Çeviri
Güzel Rüyalar Meyhanesi- / Avusturya2003Hikâye
Bir Ölmek Yetmez- / Kerkük2003Şiir
Kerkük Kalesine Suikast- / Kerkük2004Araştırma
Hüzünler Gurbette BüyürITC Yayınları / Erbil2004Şiir
Çağdaş Türkmen Tiyatrosu'na Bir Bakış- / Kerkük2005İnceleme
İşte Kerkük- / Kerkük2005Araştırma
Kerkük'te Bir Ana Cadde- / Mısır2008Hikâye
Hangi Şehre Gitsem Sen VarsınıKardeşlik Ocağı / Bağdat2009Hikâye
Çağdaş Türkmen Hikaye AntolojisiKardeşlik Ocağı Yayınları / Bağdat2009Araştırma
Essihafe et Türkmaniyya Fi El Irak: Beyne Karnexnin 2006-1911Vakif Kerkük / İstanbul2010Araştırma
Hüzün Martıları- / Kerkük2010Mektup
Rüyalar KarakoluIrak Kültür Bakanlığı / Bağdat2011Hikâye

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÂSÂF, Molla Mehmed Sâlihd. ? - ö. 1820Doğum YeriGörüntüle
2RIZÂ, Şeyh Tâlibânî, Kerküklüd. 1838 - ö. 1910Doğum YeriGörüntüle
3ZEYNELÂBİDÎNd. 1862-63 - ö. 1913-14?Doğum YeriGörüntüle
4HÜSEYİN/HADİM, Hüseyin Hadimpird. 22.03.1931/1948? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Avni Abdullahd. 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Avni Özgüreld. 1 Ocak 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Ayşe Sarısayınd. 1957 - ö. ?MeslekGörüntüle
8MEHMED FEVZÎ, Kırşehirlid. ? - ö. 1915MeslekGörüntüle
9Selma Ağabeyoğlud. 1952 - ö. 18 Aralık 2009MeslekGörüntüle
10Bahaeddin Özkişid. 19 Haziran 1928 - ö. 9 Kasım 1975Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Hüseyin Pekerd. 29 Mayıs 1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Erdoğan Altınkaynakd. 30 Ekim 1961 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13NUSRET, Seyyid Mehmed Nusret Ali Han Efendi, Delhilid. 1848 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14NUSRET TORUNÎ, Nusret Yazıcıd. 05.01.1945 - ö. 23.01.2003Madde AdıGörüntüle
15Ali Nusretd. 23 Mart 1872 - ö. 13 Şubat 1913Madde AdıGörüntüle