Madde Detay
Nusret Merdan
(d. 1948 / ö. -)
Araştırmacı, yazar, şair, çevirmen, gazeteci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Kerkük'te doğdu. İlk ve orta öğrenimini Kerkük'te yaptı. Yüksek öğrenimini yapmak üzere 1973 yılında Türkiye'ye gitti. İzmir'de yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra Irak'a döndü. Daha sonra Selahattin Üniversitesi'nin Yönetim ve Ekonomi Fakültesi'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1991 yılında Irak dışına çıkarak İsviçre'ye gitti ve halen orada yaşamaktadır.
Nusret Merdan, Irak Türkmen edebiyatına yeni biçim ve düşünceler getirmeyi amaçlayan bir grubun öncüsü olarak tanınmıştır. İsmet Özcan ve Celal Polat ile beraber oluşturdukları gruba "Şafakçılar" adını verdiler. Irak'taki Çağdaş Türkmen edebiyatında kendine özgü bir kimlik kazanmış ve ün yapmıştır. Arapça ve Türkçe yazdığı öyküleri, şiirleri, oyun yazarlığı (çeviri ve Arapça), hikayeleri ve denemeleri ile tanınmaktadır. Arapça ve Türkçe olmak üzere 18 kitabı basılmıştır.
Araştırmacı olarak yaptığı çalışmalar ilk olarak 1988 yılında Musul Üniversitesi'ne bağlı Türk Araştırma Merkezi'nin düzenlediği ilk kongrede "Türk Kültür Kimliğinin Kaynakları" adıyla sunularak gün yüzüne çıkmıştır. Daha sonra 1998 yılında Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi'nde "Çağdaş Irak Türkmen Şiirinden Örnekler" adlı yazısı yayımlanmıştır. 2004 yılında Arapça olarak kaleme aldığı "Kerkük Kalesi'ne Suikast" adlı kitabı, 2005 yılında yine Arapça kaleme aldığı "Çağdaş Türkmen Tiyatrosu'na Bir Bakış" ve "İşte Kerkük" adlı çalışmaları, 2009 yılında Dr. Mehmet Ömer Kazancı ile beraber kaleme aldığı Çağdaş Türkmen Hikaye Antolojisi adlı çalışması, 2010 yılında İstanbul'da basılan "İki Yüz Yıl Arasında Irak Türkmen Basını 1911-2016", "Arap Şiirinde İsimler ve Akımlar" adlı çalışmaları, araştırma ve incelemelerine örnektir.
Aynı zamanda bir şair olan Merdan, şiirlerini Kuşlarla Dostluk(1983), Şafak (1990, Dr. Mehmet Ömer Kazancı ve İsmet Özcan ile beraber), Bir Ölmek Yetmez (2003), Hüzünler Gurbette Büyür (2004) adlı 4 farklı kitapta toplamıştır. Özellikle Hüzünler Gurbette Büyür adlı şiir kitabında Kerkük'ü dünyanın en yalnız kenti olarak tanımlayıp şiirlerinin çoğunda dolaylı olarak ya da direkt Kerkük temaları işleniyor. Bu şiir kitabında da kendisini bizzat bir Türkmen şair olarak nitelendiriyor ve bundan duyduğu gururu dile getirip yıllardır Türkmenler'in çektiği sorunları şiirlerinde işliyor.
Bir öykü yazarı da olan Merdan, öykülerini Günaydın Gece (1986), Güzel Rüyalar Meyhanesi (2003, Arapça), Kerkük'te Bir Ana Cadde (2008), Hangi Şehre Gitsem Sen Varsın(2009) ve Rüyalar Karakolu(2011) adlarıyla 5 farklı kitapta toplamıştır. Özellikle düzyazılarında geleneksel kültürden ve yerel motiflerden yararlanan Merdan, diyaloglarında da yerel motifleri işleyerek dikkat çekmiştir.
Çevirmen yönü de olan Merdan, Yaşar Kemal'in Teneke ve Yılanı Öldürseler adlı romanlarını, Güngör Dilmen'in Canlı Maymun Lokantası adlı oyununu, Nedim Gürsel'in Boğazkesen adlı romanını ve Sait Faik, Sabahattin Ali, Orhan Kemal, Nazlı Eray gibi birçok yazarın da düzyazılarını çevirmiştir.
Dr. Mehmet Ömer Kazancı ile karşılıklı mektuplarının yer aldığı ve 2010 yılında basılan Hüzün Martıları adlı bir kitap da mevcuttur.
Oyun yazarlığı yönüyle de tanınan Merdan, Bağdat Radyosu Türkmen Bölümü'ne çeşitli dönemlerde birçok oyununu vermiş ve Kerkük'te bunların birçoğu sergilenmiştir. En son 1992 yılında İko adlı oyunu Kale Tiyatro'su takımı tarafından oynanmıştır.
Bağdat'ta basılan Mezopotamya Dergisi'nin yazı işleri genel sekreterliğinden sonra bir kültür dergisi olan Sümer'in başyazarlığını yapmış ve halen Alturkmani sitesinin sahibi ve genel yayın yönetmenidir.
Kaynakça
Küzeci, Şemsettin (2006). Kerkük Şairleri 1- Irak Türkmen Şairleri. Ankara: Dünya Genç Türk Yazarlar Birliği
Saatçi, Suphi (t.y.). Nusret Merdan. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Nadir Eserler El Yazmaları-Irak Dosyası
Terzi, Dilşat (2005). Hüzünler Gurbette Büyür ve Nusret Merdan. www.bizturkmeniz.com
http://www.bizturkmeniz.com/tr/index.php?page=article&id=5707
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARDA KORKMAZYayın Tarihi: 05.09.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 05.09.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Kuşlarla Dostluk | Türkmen Kültür Müdürlüğü / Bağdat | 1983 | Şiir |
Günaydın Gece | Türkmen Kültür Müdürlüğü / Bağdat | 1986 | Hikâye |
Balık Suda Yan Gider | Türkmen Kültür Müdürlüğü / Bağdat | 1989 | Deneme |
Canlı Maymun Lokantası | Kuveyt Kültür Bakanlığı / - | 1989 | Çeviri |
Şafak | - / Bağdat | 1990 | Şiir |
Teneke | - / Bağdat | 1990 | Çeviri |
Yılanı Öldürseler | - / Bağdat | 1990 | Çeviri |
Boğazkesen | - / Almanya | 2001 | Çeviri |
Güzel Rüyalar Meyhanesi | - / Avusturya | 2003 | Hikâye |
Bir Ölmek Yetmez | - / Kerkük | 2003 | Şiir |
Kerkük Kalesine Suikast | - / Kerkük | 2004 | Araştırma |
Hüzünler Gurbette Büyür | ITC Yayınları / Erbil | 2004 | Şiir |
Çağdaş Türkmen Tiyatrosu'na Bir Bakış | - / Kerkük | 2005 | İnceleme |
İşte Kerkük | - / Kerkük | 2005 | Araştırma |
Kerkük'te Bir Ana Cadde | - / Mısır | 2008 | Hikâye |
Hangi Şehre Gitsem Sen Varsını | Kardeşlik Ocağı / Bağdat | 2009 | Hikâye |
Çağdaş Türkmen Hikaye Antolojisi | Kardeşlik Ocağı Yayınları / Bağdat | 2009 | Araştırma |
Essihafe et Türkmaniyya Fi El Irak: Beyne Karnexnin 2006-1911 | Vakif Kerkük / İstanbul | 2010 | Araştırma |
Hüzün Martıları | - / Kerkük | 2010 | Mektup |
Rüyalar Karakolu | Irak Kültür Bakanlığı / Bağdat | 2011 | Hikâye |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | MEHMED MİHRÎ, Kerküklü | d. 1849 - ö. 1915\'ten sonra | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | HÂKÎ, Muhammed Hüseyin, On İki İlim Molla | d. ? - ö. 1858-59 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ES‘AD, Kerküklü Mehmed Es‘ad | d. ? - ö. 1832 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | KARKAMER, Mustafa Durmuş | d. 1948 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ÇELEBİ, Çelebi Karayünlü | d. 1948 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İzzet Göldeli | d. 1948 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Nüzhet Erman | d. 28 Nisan 1926 - ö. 11 Kasım 1996 | Meslek | Görüntüle |
8 | Hasan Vasfi Uçkan | d. 15 Ağustos 1929 - ö. 14 Mart 2014 | Meslek | Görüntüle |
9 | Zeyyat Selimoğlu | d. 31 Mart 1922 - ö. 01 Temmuz 2000 | Meslek | Görüntüle |
10 | Kenan Sarıalioğlu | d. 22 Kasım 1946 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | İdris Atmaca | d. 1954 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Sami Ateş | d. 1950 - ö. 10 Haziran 1993 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Ali Nusret | d. 23 Mart 1872 - ö. 13 Şubat 1913 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | NUSRET TORUNÎ, Nusret Yazıcı | d. 05.01.1945 - ö. 23.01.2003 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Halide Nusret Zorlutuna | d. 1901 - ö. 10 Haziran 1984 | Madde Adı | Görüntüle |