MERYEM GENÇ

(d. 1892 / ö. 1954)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Meryem Genç olan âşık 1892'de Kırşehir'in Mucur ilçesine bağlı Dalakçı köyünde dünyaya gelmiştir. Annesinin adı Esma, babasının adı ise Ahmet'tir. Kaynaklarda hayatı hakkında yeterli bilgi bulunmayan Meryem Genç okuma yazma bilmemektedir. Âşık, 1954 yılında vefat etmiştir (Bulut 1983: 72, Turan vd. 2014: 349).

Meryem Genç, yöresinde Çot Meryem diye anılmaktadır; Derleme Sözlüğü'ne göre "el veya ayağı sakat olan kimse; kötürüm, çolak" (1993: 1274) anlamlarına gelen çot kelimesinin Meryem'in mahlası mı lakabı mı olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte anlamından yola çıkılarak lakabı olduğu tahmin edilmektedir.

Meryem Genç'i konu alan mevcut çalışmalarda âşığın şiir söylemeye ne zaman, nasıl başladığı, eserleri ve edebî kişiliği konusunda bilgi bulunmamaktadır. Çot Meryem yöresinde söylediği içli türküler ve yaktığı ağıtlarla ünlüdür. Âşığın amcasının oğlu Ali, 1928 yılında, arkadaşı tarafından tüfekle vurularak öldürülür. Bu ölüm üzerine, Çot Meryem'in yaktığı ve Vahit Bulut'un derlediği bir ağıt vardır (Bulut 1983: 72-74). Bu ağıt hecenin 11'li vezniyle ve üç mısradan sonra gelen iki bağlantı mısrasıyla kaleme alınmıştır.

Kaynakça

Bulut, Vahit (1983). Kırşehir Halk Ozanları. Ankara: Filiz Yay.

Derleme Sözlüğü III. (1993). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yay.

Turan, Fatma Ahsen, Reyhan Gökben Saluk, Özlem Ünal Ünalan (2014). Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar. Ankara: Gazi Kitabevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İMRAN GÜNDÜZ ALPTÜRKER
Yayın Tarihi: 22.01.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İBRAHİM, İbrahim Koçd. 01.01.1952 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2YETİM SEYİDd. 1895 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3KERİM MUSAYEVd. 1878 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ÂYET, Âyetullah Kurutluoğlud. 25.07.1892 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Feyzullah Sacit Ülküd. 1892 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Muhsin Ertuğruld. 07 Mart 1892 - ö. 29 Nisan 1979Doğum YılıGörüntüle
7İKRAMÎ (ÇERÇİ/KARACAOĞLAN), Mehmet Gündoğand. 1896 - ö. 1954Ölüm YılıGörüntüle
8FİKRİ/EDNA FİKRİ, Ahmetd. 1864 - ö. 1954Ölüm YılıGörüntüle
9Efzayiş Suat Yalçınd. 1894 - ö. 27 Ocak 1954Ölüm YılıGörüntüle
10UKÛLÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11OĞUZSOYLU, Recep Çağlard. 10.02.1958 - ö. 2012MeslekGörüntüle
12SEYFULLAH, Seyfullah Değirmencid. 1896 - ö. 1968MeslekGörüntüle
13HOŞNUT, Ahmet Hoşnutd. 1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MARALI, Şaziye Çeliklerd. 1949 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15METİNÎ, Ali Metind. 1926/1930? - ö. 2006Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16CİHANSIZ, Behzat Cand. 08.05.1951 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17SÜMMÂNÎd. 1861 - ö. 1915Madde AdıGörüntüle
18ŞAMİLÎ, Şamild. 1815 - ö. 1860Madde AdıGörüntüle