MERYEM GENÇ

(d. 1892 / ö. 1954)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Meryem Genç olan âşık 1892'de Kırşehir'in Mucur ilçesine bağlı Dalakçı köyünde dünyaya gelmiştir. Annesinin adı Esma, babasının adı ise Ahmet'tir. Kaynaklarda hayatı hakkında yeterli bilgi bulunmayan Meryem Genç okuma yazma bilmemektedir. Âşık, 1954 yılında vefat etmiştir (Bulut 1983: 72, Turan vd. 2014: 349).

Meryem Genç, yöresinde Çot Meryem diye anılmaktadır; Derleme Sözlüğü'ne göre "el veya ayağı sakat olan kimse; kötürüm, çolak" (1993: 1274) anlamlarına gelen çot kelimesinin Meryem'in mahlası mı lakabı mı olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte anlamından yola çıkılarak lakabı olduğu tahmin edilmektedir.

Meryem Genç'i konu alan mevcut çalışmalarda âşığın şiir söylemeye ne zaman, nasıl başladığı, eserleri ve edebî kişiliği konusunda bilgi bulunmamaktadır. Çot Meryem yöresinde söylediği içli türküler ve yaktığı ağıtlarla ünlüdür. Âşığın amcasının oğlu Ali, 1928 yılında, arkadaşı tarafından tüfekle vurularak öldürülür. Bu ölüm üzerine, Çot Meryem'in yaktığı ve Vahit Bulut'un derlediği bir ağıt vardır (Bulut 1983: 72-74). Bu ağıt hecenin 11'li vezniyle ve üç mısradan sonra gelen iki bağlantı mısrasıyla kaleme alınmıştır.

Kaynakça

Bulut, Vahit (1983). Kırşehir Halk Ozanları. Ankara: Filiz Yay.

Derleme Sözlüğü III. (1993). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yay.

Turan, Fatma Ahsen, Reyhan Gökben Saluk, Özlem Ünal Ünalan (2014). Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar. Ankara: Gazi Kitabevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İMRAN GÜNDÜZ ALPTÜRKER
Yayın Tarihi: 22.01.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ahmet Tezcand. 04 Ekim 1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2HALİL, Halil Topçud. 1965 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3BİÇARE ABİDİNd. 1860 - ö. 1936Doğum YeriGörüntüle
4Hıfzı Tevfik Gönensayd. 1892 - ö. 13 Kasım 1949Doğum YılıGörüntüle
5ÂYET, Âyetullah Kurutluoğlud. 25.07.1892 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Murat Urazd. 14 Eylül 1892 (1894) - ö. 10 Aralık 1981Doğum YılıGörüntüle
7İKRAMÎ (ÇERÇİ/KARACAOĞLAN), Mehmet Gündoğand. 1896 - ö. 1954Ölüm YılıGörüntüle
8M. Ayaz İshaki İdillid. 23 Şubat 1878 - ö. 22 Temmuz 1954Ölüm YılıGörüntüle
9Sadreddin Aynid. 15 Nisan 1878 - ö. 15 Temmuz 1954Ölüm YılıGörüntüle
10KUL FAKİR/MOLLA HÜSEYİN, Osmand. 1880 - ö. ?MeslekGörüntüle
11NERMÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12KIYAS CEBBARİd. 1946 - ö. ?MeslekGörüntüle
13GARİBÎ, Ahmet Alayd. 1960 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MEHMET/KOCATÜRK, Mehmet Kocatürkd. 1929 - ö. 2005Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15CİHANSIZ, Behzat Cand. 08.05.1951 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İBRAHİM, İbrahim Dilekd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17YETER BİBİ, Yeter Demircid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18CEVAT, Otakçılarlıd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle