MERYEM GENÇ

(d. 1892 / ö. 1954)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Meryem Genç olan âşık 1892'de Kırşehir'in Mucur ilçesine bağlı Dalakçı köyünde dünyaya gelmiştir. Annesinin adı Esma, babasının adı ise Ahmet'tir. Kaynaklarda hayatı hakkında yeterli bilgi bulunmayan Meryem Genç okuma yazma bilmemektedir. Âşık, 1954 yılında vefat etmiştir (Bulut 1983: 72, Turan vd. 2014: 349).

Meryem Genç, yöresinde Çot Meryem diye anılmaktadır; Derleme Sözlüğü'ne göre "el veya ayağı sakat olan kimse; kötürüm, çolak" (1993: 1274) anlamlarına gelen çot kelimesinin Meryem'in mahlası mı lakabı mı olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte anlamından yola çıkılarak lakabı olduğu tahmin edilmektedir.

Meryem Genç'i konu alan mevcut çalışmalarda âşığın şiir söylemeye ne zaman, nasıl başladığı, eserleri ve edebî kişiliği konusunda bilgi bulunmamaktadır. Çot Meryem yöresinde söylediği içli türküler ve yaktığı ağıtlarla ünlüdür. Âşığın amcasının oğlu Ali, 1928 yılında, arkadaşı tarafından tüfekle vurularak öldürülür. Bu ölüm üzerine, Çot Meryem'in yaktığı ve Vahit Bulut'un derlediği bir ağıt vardır (Bulut 1983: 72-74). Bu ağıt hecenin 11'li vezniyle ve üç mısradan sonra gelen iki bağlantı mısrasıyla kaleme alınmıştır.

Kaynakça

Bulut, Vahit (1983). Kırşehir Halk Ozanları. Ankara: Filiz Yay.

Derleme Sözlüğü III. (1993). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yay.

Turan, Fatma Ahsen, Reyhan Gökben Saluk, Özlem Ünal Ünalan (2014). Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar. Ankara: Gazi Kitabevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İMRAN GÜNDÜZ ALPTÜRKER
Yayın Tarihi: 22.01.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1DERTLİ DİVANİ, Veli Aykutd. 15.01.1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2KARKAMER, Mustafa Durmuşd. 1948 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ZEYNEP DEMİRd. 1914 - ö. 1978Doğum YeriGörüntüle
4Hikmet Arif Dinod. 1892 - ö. 30 Mart 1957Doğum YılıGörüntüle
5Zeynel Besim Sund. 1892 - ö. 18 Ocak 1959Doğum YılıGörüntüle
6LÂYIKÎ, Muhammed Sezai Alpayd. 1892 - ö. 1950/1958?Doğum YılıGörüntüle
7İKRAMÎ (ÇERÇİ/KARACAOĞLAN), Mehmet Gündoğand. 1896 - ö. 1954Ölüm YılıGörüntüle
8Sadreddin Aynid. 15 Nisan 1878 - ö. 15 Temmuz 1954Ölüm YılıGörüntüle
9KARABABA, Battal Karababad. 1893? - ö. 1954Ölüm YılıGörüntüle
10SEYYAHÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11RAHİM SAĞLAM/RAHİMÎ, Abdurrahim Sağlamd. 01.01.1961 - ö. ?MeslekGörüntüle
12KUL SEMAÎ, Muharrem Oylumd. 1933 - ö. 10.10.1995MeslekGörüntüle
13DİVANÎ/ZÜLFİKAR DİVANÎ, Zülfikar Akgünd. 1928 - ö. 31.12.2009Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14BÜRYANÎ, Veli Varlıkd. 1928 - ö. 1978Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15YETKİNER, Turgut Yılmazd. 25.04.1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16KARABABA, Battal Karababad. 1893? - ö. 1954Madde AdıGörüntüle
17VASFİ, Hayati Vasfi Taşyürekd. 17.05.1931 - ö. 20.04.1990Madde AdıGörüntüle
18ÖZGÜR/TÜRKÜYÜREKLİ, Özgür Akbabad. 1982 - ö. ?Madde AdıGörüntüle