MERYEM GENÇ

(d. 1892 / ö. 1954)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Meryem Genç olan âşık 1892'de Kırşehir'in Mucur ilçesine bağlı Dalakçı köyünde dünyaya gelmiştir. Annesinin adı Esma, babasının adı ise Ahmet'tir. Kaynaklarda hayatı hakkında yeterli bilgi bulunmayan Meryem Genç okuma yazma bilmemektedir. Âşık, 1954 yılında vefat etmiştir (Bulut 1983: 72, Turan vd. 2014: 349).

Meryem Genç, yöresinde Çot Meryem diye anılmaktadır; Derleme Sözlüğü'ne göre "el veya ayağı sakat olan kimse; kötürüm, çolak" (1993: 1274) anlamlarına gelen çot kelimesinin Meryem'in mahlası mı lakabı mı olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte anlamından yola çıkılarak lakabı olduğu tahmin edilmektedir.

Meryem Genç'i konu alan mevcut çalışmalarda âşığın şiir söylemeye ne zaman, nasıl başladığı, eserleri ve edebî kişiliği konusunda bilgi bulunmamaktadır. Çot Meryem yöresinde söylediği içli türküler ve yaktığı ağıtlarla ünlüdür. Âşığın amcasının oğlu Ali, 1928 yılında, arkadaşı tarafından tüfekle vurularak öldürülür. Bu ölüm üzerine, Çot Meryem'in yaktığı ve Vahit Bulut'un derlediği bir ağıt vardır (Bulut 1983: 72-74). Bu ağıt hecenin 11'li vezniyle ve üç mısradan sonra gelen iki bağlantı mısrasıyla kaleme alınmıştır.

Kaynakça

Bulut, Vahit (1983). Kırşehir Halk Ozanları. Ankara: Filiz Yay.

Derleme Sözlüğü III. (1993). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yay.

Turan, Fatma Ahsen, Reyhan Gökben Saluk, Özlem Ünal Ünalan (2014). Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar. Ankara: Gazi Kitabevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İMRAN GÜNDÜZ ALPTÜRKER
Yayın Tarihi: 22.01.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HÜNKÂRÎ, Çakır Yılmazd. 20.07.1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2RIZAÎ, Rıza Özcand. 01.01.1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3MEHMET, Mehmet Hanifi Şirind. 1970 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Can Akengind. 1892 - ö. 31 Ağustos 1942Doğum YılıGörüntüle
5Ruşen Eşref Ünaydınd. 18 Mart 1892 - ö. 21 Eylül 1959Doğum YılıGörüntüle
6Salahaddin Enis Atabeyoğlud. 1892 - ö. 11 Haziran 1942Doğum YılıGörüntüle
7KEMÂLÎ, Osman Kemâlî Ozand. 1862 - ö. 08.01.1954Ölüm YılıGörüntüle
8YILDIRIM, Mevlüt Yıldırımd. 1896 - ö. 04.04.1954Ölüm YılıGörüntüle
9Azmiye Hami Güvend. 1904 - ö. 1954Ölüm YılıGörüntüle
10SAKİNÎ, Sakine Işıkd. 1958 - ö. ?MeslekGörüntüle
11AHMET AĞAd. ? - ö. 1982MeslekGörüntüle
12OZAN FEHMİ, Fehmi Doğrugözd. 1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
13CANBABA, Ahmet Canbabad. 13.03.1941 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14METİNÎ, Ali Metind. 1926/1930? - ö. 2006Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15GARİP RECEP/TÜRKOĞLU, Recep Türkoğlud. 03.02.1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16YETKİNER, Turgut Yılmazd. 25.04.1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17SEYFULLAH, Seyfullah Değirmencid. 1896 - ö. 1968Madde AdıGörüntüle
18SADIKd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle