MUSTAFA DEMİR

(d. 1957 / ö. -)
âşık, memur
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mustafa Demir, Adana’nın Karaisalı ilçesinin Hacılı köyünde doğar. Kayıtlarda 1959 doğumlu olduğu yazarsa da gerçek doğum yılı 1957’dir. Âşığın babası Hayri Demir’in soyu Çukurova’ya ilk yerleşen Bozoklar’dandır. Annesi Fatma Demir, Karahasanlı aşiretine mensuptur. Âşık Mustafa Demir, babasının ölümü nedeniyle ortaokuldan ayrılır; ancak daha sonra ortaokulu ve liseyi dışardan bitirerek lise mezunu olur. Okuduğu yıllarda beş sınıfa bir öğretmenin bakıyor olması nedeniyle arzu ettiği öğrenimi göremez ve babasının ölümü sebebiyle de okuldan ayrılmak zorunda kalır (Durmuş 2004: 3-4). 1979 yılında Balıkesir Çayırhisar’da bulunan 26. Eğitim Tugayı ORDONAT Okulu Bando Bölüğünde askerliğini yapar. Millî Eğitim Bakanlığında devlet memuru olarak çalışır. Oradan da emekli olur. 1986’da Kadirli doğumlu olan Nurşen Hanım ile evlenir. Bu evlilikten Çağla adında bir kızı dünyaya gelir (Durmuş 2004: 4).

Demir, şiirlerini herhangi bir tarikat ya da zümreye bağlı kalmadan, içinden gelerek ve taraf tutmadan yazdığını belirtir (Durmuş 2004: 4). Şiirlerinde mahlas olarak adını ve soyadını kullanan Mustafa Demir, 1973 yılında şiir söylemeye başladığını belirtirken buna sebep olarak öncelikle babasının ölümünü ve 15 yaşından 18 yaşına kadar sevda çekmesini gösterir. Dolayısıyla dert ve sevda nedeniyle âşık olur. Küçük yaşta saz çalmaya başlar. Nota da bilir. Sazlı sözlü ortamda pek bulunmaz. Ustası ya da çırağı yoktur. Yalnızca 1984 yılında yapılan âşıklar şölenine katılır (Durmuş 2004: 5). Âşık, genellikle şiirlerini 8’li (4+4 duraklı) ve 11’li (6+5 duraklı) hece ölçüsüyle söyler. Vezin uygulamada tutarsızlık gösterir. 11’li hece ölçüsüyle söylediği şiirlerinde aynı dörtlük içerisinde 12’li heceyle söylenmiş dizelere de rastlanır. En çok yarım ve zengin uyağı kullanır. Nazım birimi olarak dörtlüklerin yanı sıra üç veya beş dizeden oluşan bendleri de vardır (Durmuş 2004: 7). Nasihat, askerlik, yurt sevgisi konulu şiirlerinin yanı sıra maddî aşkı konu edindiği şiirleri de bulunur. Tekrir, teşhis, teşbih, abartma, tezat ve tenasüp gibi sanatlardan şiirlerinde yararlanır. Deyimler ve atasözleri ile birlikte alkış-kargışları da yerel dille uyumlu bir şekilde kullanır. Halk söyleyişleri ve yerel dili ustaca kullanan âşık; güzelleme, nasihat, taşlama, destan gibi âşık tarzında şiirlerin yanı sıra az da olsa dinî tasavvufî konulu şiirler de söyler (Durmuş 2004: 7-8).

Kaynakça

Durmuş, Mine (2004). Âşık Mustafa Demir, Hayatı ve Şiirleri. Yayımlanmamış Bitirme Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İSMAİL ŞENESEN
Yayın Tarihi: 27.03.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KAZIMd. 1857 - ö. 1937Doğum YeriGörüntüle
2İLHAM KULİYEVd. 1967 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ERSALAN DUSTÎd. 1968 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HÜSEYİN ÇALIŞd. 08.04.1957? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Gurbangulı Berdimuhamedovd. 29 Haziran 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Fatih Özgüvend. 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7KADİR GEDİKHANLIOĞLU, Kadir İzcid. 1944 - ö. ?MeslekGörüntüle
8MEHDİ MEHDİYEV, Mehdi Ateş Oğlu Mehdiyevd. 1923 - ö. ?MeslekGörüntüle
9TABİB/TABİBÎ, Ebubekir Abayd. 1928 - ö. 30.06.2009MeslekGörüntüle
10HAYDAR/HAYDAR ARSLAN, Haydar Asland. 1926 - ö. 2007Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11UCAR, Hayri Ucard. 1933 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ARÂBİ/ARABALİ, Arap Demird. 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Mustafa Ruhi Şirind. 2 Ocak 1955 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14HULÛSÎ, İbrahimd. ? - ö. 1914-1918?Madde AdıGörüntüle
15HALİLOĞLUd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle