PERVANE, Sinan Pervane

(d. 1866 / ö. 1941)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Sinan olan âşığın mahlası Pervane’dir. Malatya’nın Hekimhan ilçesine bağlı Güzelyurt mahallesinde, 1866 yılında doğmuştur. Öğrenim görmemiştir. Genç yaşta şiir söylemeye başlamış, zamanla kendini kabul ettirip yörenin en sevilen âşıklarından biri olmuştur. Çocukluğu çobanlıkla geçen âşık, genç yaşta iç güveyisi olarak evlenmiştir. Geçim sıkıntısının yükünü hayatı boyunca omuzlarında taşıyan âşık, çalışmak için sık sık Çukurova’ya gitmiştir. Pervane, oğlu Cafer’in ölüm acısına dayanamayıp 1941 yılında vefat etmiştir (Kazancı vd. 1993: 149).

Pervane’nin eldeki şiirleri genellikle 11 heceli koşma biçiminde söylenmiştir. Bu şiirlerde hece vezni yer yer aksamakla birlikte, genel olarak âşığın başarılı olduğu görülmektedir. Ahengin oluşturulması için tam ve yarım kafiye kullanımı ağırlıktadır. Ayrıca bu noktada redife de devamlı surette başvurulmaktadır. Şiirlerinde aşk, güzellik gibi tüm âşıkların işlediği temaların yer aldığı görülür. Tasavvufla ilgisi olduğu belirtilen Pervane’nin (Kazancı vd. 1993: 149) eldeki şiirlerinde doğrudan tasavvufi remizlere pek rastlanmamakla birlikte, Hz. Muhammed (sav) için söylediği koşma şeklindeki iki güzellemede dinî motiflerin yoğun biçimde kullanıldığı görülmekte olup âşığın Sünni bir çizgide olduğu anlaşılmaktadır. "Gönül" başlığıyla yayımlanan bir şiirinde de tasavvufî bakımdan ele almaya çok müsait olan bu kavramı dahi oldukça dünyevî ve âşık edebiyatı kalıplarına bağlı bir üslupta işlemiştir. Yaşlılık devri şiirlerinde yalnızlıktan ve vücutça zayıf düşmekten şikâyet eden âşık, toplumsal sıkıntılar noktasında da duyarlıdır. Yöresinde yaşanan kıtlık, adaletsizlik gibi sorunları ele alan şiirler söylemiştir.

Kaynakça

Kazancı, Osman, Mehmet Yardımcı (1993). Hekimhan Folkloru ve Hekimhanlı Halk Şairleri. Malatya: Açıksöz Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜROL PEHLİVAN
Yayın Tarihi: 08.04.2019
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SEYİT MEFTUNİ/MEFTUNİ, İbrahim Memo Temizd. 1920 - ö. 28.05.1982Doğum YeriGörüntüle
2Sadık Özend. 1934 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ÖZEROL, Süleyman Özerold. 01.11.1953 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4İBAD, İBADÎ, İBAD HOCA, Abdullah Çelebid. 01.07.1866 - ö. 25.03.1949Doğum YılıGörüntüle
5Sadık Vicdani Kayıkçıoğlud. 9 Kasım 1866 - ö. 22 Ekim 1939Doğum YılıGörüntüle
6MUHAMMED ALİ, Mehmet Ali Arıkand. 1866 - ö. 03.09.1940Doğum YılıGörüntüle
7MECDİ, Abdülaziz Mecdi Tolund. 1865 - ö. 27.08.1941Ölüm YılıGörüntüle
8HACI EMİNE/ŞEM'Î'NİN GÜLÜ/ŞEM'Î'NİN BÜLBÜLÜ, Emined. 1824/1845/1846 ? - ö. 1934/1941?Ölüm YılıGörüntüle
9ZARÎ, Ahmet Kamil Tanrıdağd. 1852-1853 - ö. 09.11.1941Ölüm YılıGörüntüle
10SELÂMÎ, İbrahimd. 1859-1860 - ö. 1946MeslekGörüntüle
11ZÜLÂLÎ, Yusuf Köktend. 1873 - ö. 18.12.1956MeslekGörüntüle
12ABBAS GÜLELİYEVd. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
13RIZA, Rıza Asland. 1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HASAN GENÇAYd. 1960 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15AĞLAR BABA/BAKİ/BAKİ BABA/AĞLAR/AĞLAR GÜLMEZ/İRŞÂDÎ, İrşâdîd. 1879 - ö. 18.07.1958Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16EBİLFET İSMAYIL OĞLU RAHİMOVd. 1908 - ö. 1944Madde AdıGörüntüle
17EMRAH PAŞA OĞLU GÜLMEMEDOVd. 1913/1914? - ö. 1987Madde AdıGörüntüle
18ZEKİ, Zeki Yıldırımd. 1958 - ö. ?Madde AdıGörüntüle