PERVANE, Sinan Pervane

(d. 1866 / ö. 1941)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Sinan olan âşığın mahlası Pervane’dir. Malatya’nın Hekimhan ilçesine bağlı Güzelyurt mahallesinde, 1866 yılında doğmuştur. Öğrenim görmemiştir. Genç yaşta şiir söylemeye başlamış, zamanla kendini kabul ettirip yörenin en sevilen âşıklarından biri olmuştur. Çocukluğu çobanlıkla geçen âşık, genç yaşta iç güveyisi olarak evlenmiştir. Geçim sıkıntısının yükünü hayatı boyunca omuzlarında taşıyan âşık, çalışmak için sık sık Çukurova’ya gitmiştir. Pervane, oğlu Cafer’in ölüm acısına dayanamayıp 1941 yılında vefat etmiştir (Kazancı vd. 1993: 149).

Pervane’nin eldeki şiirleri genellikle 11 heceli koşma biçiminde söylenmiştir. Bu şiirlerde hece vezni yer yer aksamakla birlikte, genel olarak âşığın başarılı olduğu görülmektedir. Ahengin oluşturulması için tam ve yarım kafiye kullanımı ağırlıktadır. Ayrıca bu noktada redife de devamlı surette başvurulmaktadır. Şiirlerinde aşk, güzellik gibi tüm âşıkların işlediği temaların yer aldığı görülür. Tasavvufla ilgisi olduğu belirtilen Pervane’nin (Kazancı vd. 1993: 149) eldeki şiirlerinde doğrudan tasavvufi remizlere pek rastlanmamakla birlikte, Hz. Muhammed (sav) için söylediği koşma şeklindeki iki güzellemede dinî motiflerin yoğun biçimde kullanıldığı görülmekte olup âşığın Sünni bir çizgide olduğu anlaşılmaktadır. "Gönül" başlığıyla yayımlanan bir şiirinde de tasavvufî bakımdan ele almaya çok müsait olan bu kavramı dahi oldukça dünyevî ve âşık edebiyatı kalıplarına bağlı bir üslupta işlemiştir. Yaşlılık devri şiirlerinde yalnızlıktan ve vücutça zayıf düşmekten şikâyet eden âşık, toplumsal sıkıntılar noktasında da duyarlıdır. Yöresinde yaşanan kıtlık, adaletsizlik gibi sorunları ele alan şiirler söylemiştir.

Kaynakça

Kazancı, Osman, Mehmet Yardımcı (1993). Hekimhan Folkloru ve Hekimhanlı Halk Şairleri. Malatya: Açıksöz Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜROL PEHLİVAN
Yayın Tarihi: 08.04.2019
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ALİ, Ali Özdemird. 1953 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2KONEVÎ, Sadreddind. 1210 - ö. 1274Doğum YeriGörüntüle
3Ali Taşd. 1977 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Abdülhalim Memduhd. 1866 - ö. 21 Temmuz 1905Doğum YılıGörüntüle
5HAYDERÎ, Haydard. 1866 - ö. 1923Doğum YılıGörüntüle
6RÂMî, Rızad. 1866 - ö. 1921Doğum YılıGörüntüle
7MUSTAFA, Mustafa Altınkaynakd. 1868 - ö. 1941Ölüm YılıGörüntüle
8Ahmet Hadi Maksudid. 1868 - ö. 1941Ölüm YılıGörüntüle
9HÜSEYN SALHANOVd. 1890 - ö. 1941Ölüm YılıGörüntüle
10ZEYNEP YILMAZd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11HAKİROĞLU, Cemal Demirellid. 1953 - ö. ?MeslekGörüntüle
12SIDKÎ, Şaband. 1898 - ö. ?MeslekGörüntüle
13ABDULLAH YURTSEVERd. 1920 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ALİ RIZA TAÇLId. 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KORKULUK, Ömer Bald. 1916 - ö. 1966Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SAYATOĞLU, Yusuf Yıldızd. 1958 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17TOK MUSTAFAd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18NAZLI GELİN, Ayşed. 1860 - ö. 1908Madde AdıGörüntüle