ALİ İFFET

(d. 1872 / ö. 1941)
?
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ali İffet (Gencarap) 1872’de Girit'in Resmo kasabasında doğmuştur. Babası tacir Mustafa Esad Bey'dir. Sadeddin Nüzhet Ergun, babasının mühim bir servete sahip olduğunu ve Kırım muharebesine gönüllü olarak iştirak edenlerden olduğunu belirtmiştir. Büyük dedelerinin ise Diyarbakır'dan gelmiş ve Girit’in fethinde yararlıklarda bulunmuş olan Mustafa Bey olduğunu ve bunun yanı sıra Girit’in fethinde mütesellim yani herhangi bir beylerbeyi ve sancakbeyinin görevi nedeniyle eyalet veya sancağında bulunmadığı sırada kendisine vekalet etmek üzere yerine bıraktığı ya da gönderdiği vekil olarak Resmo'ya tayin edildiğini ifade etmiştir. Ali İffet, Resmo'da Osmanlı İmparatorluğu’ndaki ilköğretim düzeyi eğitim kurumu olan sıbyan mektebinde okumuştur. Yine Resmo’da rüştiye ve idadi yani orta ve lise eğitimini bitirmiştir. Özel olarak da fıkıh, feraiz ve Mesnevi öğrenmiştir. 1885'te Resmo sancağı bidayet mahkemesi (asliye mahkemesi) kaleminde mülazım olarak göreve başlamıştır. 1889'da Akar vergi katipliğine tayin edilmiştir. 1891'de Amarya kazası meclis-i idare kitabeti inzimamiyle sandık eminliğine terfi etmiştir. 1898'de Avrupa devletlerinin müdahalesiyle Girit'in idareten Osmanlı hükumetinden ayrılması üzerine bir çok memur gibi o da vazifesinden uzaklaşmış ve İstanbul’a gelmiştir. 1889'da Preveze ticaret mahkemesi başkatipliğine tayin edilmiş, 1903'te Sultanyeri bidayet mahkemesi azalığına terfi etmiştir. Fakat sağlıkla ilgili sebeplerden dolayı oraya gitmeden istifa etmiştir. Aynı yıl içinde Edirne Merkez Ticaret Mahkemesi başkâtipliğine,1905'te merkezi Üsküp olan Kosova Vilayeti İstinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi başkâtipliğine getirilmiştir, Bu sıralarda bir sene kadar Üsküp İdadisi'nde edebiyat hocalığı da yapmıştır. 1908 inkılabında Üsküp'te bulunmuş, İttihat ve Terakki Fırkası’nın Üsküp teşkilatında yer almıştır. Şaire ait bir biyografi yazan Ali Ekrem Bolayır: "Ali İffet Bey, Meşrutiyet ilan edildiği zaman Üsküp'te bulunmuş ve hürriyetin en ateşli taraftarlarından olmuş idi. Hatta çok ehemmiyetli bir içtimada bulunmuş ve Arnavut beyleriyle sergerdeleri ve meşrutiyetperverler arasında akdedilen "Besa"yı kendisi yazmıştı…" demiştir. Hürriyet'i takip ederek Üsküp'te “Envar-ı Hürriyet” adlı bir gazete çıkarmıştır. İlk sayısı 1 EylüI 1909 tarihli olan gazete altı ay kadar yayımlanabilmiştir. Talat Paşa’nın daveti üzerine İstanbul'a gelmiştir. Hürriyet ve Siper-i Saika-i Hürriyet gazetelerinin başyazarlığını yapmıştır. Uzun müddet basın hayatında çalışmıştır. Adana'da Ermeni ihtilalinin meydana gelmesi üzerine Adalet Bakanlığınca oluşturulan tahkik heyeti üyeliğine seçilmiştir. Fakat emniyet genel müdürü Galip Paşa'nın ısrarı üzerine Pangaltı Merkez Memurluğu’na tayin edilmiştir. Bu arada Hukuk sınavlarına girerek 18 Mayıs 1909'da birinci sınıf dava vekaleti ruhsatnamesini almıştır. Pangaltı Merkez Memurluğu’nda iki yıl kalmıştır. Daha sonra Dolapdere ve Çinili merkez memurluklarında bulunmuş, Beyoğlu polis müdürlüğü idari kısım reisliğine yükseltilmiştir. 1941 yılında vefat etmiştir (Ergun 1936: 441-444).

Ali İffet'in ilk şiiri 1891'de Mürüvvet'te yayımlamıştır. Malumat, Hizmet, Ahenk, Anadolu gibi mecmua ve gazetelerde bazı şiirlerini yayımlayan Ali İffet; şiirlerini "Gazellerim", "Kutsî Şeyler", "Cünun" adlı kitaplarında toplamıştır. S. Nüzhet Ergun, bunların henüz neşredilmiş olmadığını, divan edebiyatı tekniği ile yazdığı gazelleriyle tanınmış olduğunu, onun başarısının da bu sahada olduğunu söylemiştir. Ali İffet; Türkçe, Farsça ve Rumca şiirler yazmıştır (Ergun 1936: 441-444).

Kaynakça

Ergun, Sadeddin Nüzhet (1936). Türk Şairleri. C. 1. İstanbul: Suhulet Basımevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. MEHMET EMİN DEDE
Yayın Tarihi: 26.03.2019
Güncelleme Tarihi: 03.08.2022

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1LEBÎB, Müftî Efendi-zâded. ? - ö. 1768-69Doğum YeriGörüntüle
2AZÎZ, Aziz Ali Efendid. ? - ö. 1798-99Doğum YeriGörüntüle
3İZZET, Ahmed İzzet Bey, Giritlid. 1813 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4DİDARİ/EFGAN DİDARİ, Ökkeş Adil Toprakd. 1865/1872? - ö. 1914Doğum YılıGörüntüle
5Selma Rızad. 5 Şubat 1872 - ö. 5 Ekim 1931Doğum YılıGörüntüle
6KASIM ŞENLİKOĞLUd. 1872 - ö. 1959Doğum YılıGörüntüle
7Halit Asımd. 1918 - ö. 1941Ölüm YılıGörüntüle
8Mehmet Fikrid. 1908 - ö. 1941Ölüm YılıGörüntüle
9MECDİ, Abdülaziz Mecdi Tolund. 1865 - ö. 27.08.1941Ölüm YılıGörüntüle
10Nurettin Özdemird. 1927 - ö. 26 Ağustos 2016Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Metin Cengizd. 03 Mayıs 1953 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Orhan Kemald. 15 Eylül 1914 - ö. 4 Haziran 1970Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13SERVER ALİ BABAd. ? - ö. 1570/1571Madde AdıGörüntüle
14Ali Pirovd. 1936 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15ALİ AŞKÎ BEYd. 1840 - ö. 1882Madde AdıGörüntüle