RUHÎ, Ruhi Gülle

(d. 1948 / ö. -)
âşık, memur
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ruhi Gülle olan âşık, 1948 yılında Van'ın Başkale ilçesinde doğmuştur. Vanlı âşıklardan Dertli Kâzım'ın ağabeyidir. Ailenin en büyük çocuğudur. Ruhi Gülle'nin baba tarafı Konya’dan Van’a yerleştirilen Karamanoğlu beylerinin soyundan gelir. Annesinin ailesi ise İran'dan gelip Van'ın Özalp ilçesine yerleşir. Babası Erciş’te PTT memuru iken, çalıştığı yere ve kayınpederine yakınlıktan dolayı ailesini Özalp’ta bırakır. Bir müddet sonra Erciş’e bağlı Saray Nahiyesi'ne PTT müdürü olarak atanan Cevdet Bey ailesini yanına alır. İller Bankasından emekli olur (Arvas 2005: 76-77).

Ruhî Gülle babasının keman çalmasından etkilenir fakat babası ona keman yerine saz çalmasını tavsiye eder. Babasının yönlendirmesiyle, 1959 yılında askeri lojmanlardaki bir askerden saz çalmayı öğrenen âşık, ilk şiirini babasının yıldırım çarpması sonucu ölen bir dostuna yazar. Ortaokul son sınıftayken okulu terk eder. Ruhî mahlasını kullanan âşık, bu dönemde yazdığı şiirleri saz eşliğinde söylemeye başlar. Kendisinden sonra kardeşleri Dertli Kâzım, Nazım ve Kutsi de saza merak sararlar. Kardeşlerinden Kâzım, o yıllarda abisi Ruhi Gülle’den bağlama dersleri alır. Âşık; köy odası ve kahvelerin yanı sıra arkadaşlarının arasında ve düğünlerde de türkü söyleyerek kendini geliştirir. Van’a yerleşen Azeri Türkleri arasında uzun süre kalması âşıklığa heveslenmesindeki başka bir faktördür. Azerbaycan Türkçesiyle yazdığı "Dedim Nenersen" başlıklı şiir, onun bu lehçeye hakimiyetini gösterir (Arvas 2005: 77).

Beşeri sevdaya düşmediğini söyleyen âşık, Hakk’a âşık olduğunu ve onun için şiirler yazdığını söyler. Çobanoğlu’ndan dinlediği “Alihan” türkülü hikâyesini bir süre anlatmasına rağmen sonradan unutur. Şiirlerinde ölüm ve din teması öne çıkar. 7, 8 ve 11’li hece ölçüsünü kullanır. En çok Çobanoğlu’ndan etkilenen Ruhî, onu usta olarak kabul eder. Ayrıca, Kars’ta Çobanoğlu’nun sahip olduğu kahvedeki programları sıkça takip edip onunla birlikte fasıllara katılır. Ruhî'nin, maddi durumlarının iyi olduğu dönemde Kars’tan âşık getirip Özalp ve Saray’da fasıl yaptırdığı belirtilir (Arvas 2005: 77-79).

Kaynakça

Arvas, Abdulselam (2005). Van Âşıklık Geleneği. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.

Arvas, Abdulselam (2012). Geçmişten Günümüze Van Âşıklık Geleneği. Ankara: Hâkim Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. METİN EREN
Yayın Tarihi: 27.12.2018
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Kinyas Kartald. 15 Şubat 1982 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2NUR MEMEDd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Yavuz Adugitd. 1973 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4KUL KANBERİ, Kanber Çelikerd. 17.03.1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5HÜSEYİN/HADİM, Hüseyin Hadimpird. 22.03.1931/1948? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6İhsan Bektaşd. 1948 - ö. 29 Haziran 2015Doğum YılıGörüntüle
7TAYYİPd. 1884 - ö. 1989MeslekGörüntüle
8KARAÇIOĞLU, İbrahim (Karaçıoğlu) Eliyevd. 1873 - ö. ?MeslekGörüntüle
9SÖYLERÎ, Salih Yıldızd. 1937 - ö. ?MeslekGörüntüle
10SELMANİ/GİRYANİ, Selman Arızd. 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11KUL MUHİBBİ/GÜL MUHİBBİ, Hasan Güld. 1940 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12HÜSEYİN KIVANÇd. 1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ÜLFETİ, Ülfettin Yıldırımd. 1951 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14GÜLLÜŞAH, Bacı Güllüşahd. 1936 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15ELİ GENCELİd. 1890 - ö. ?Madde AdıGörüntüle