RUHÎ, Ruhi Gülle

(d. 1948 / ö. -)
âşık, memur
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ruhi Gülle olan âşık, 1948 yılında Van'ın Başkale ilçesinde doğmuştur. Vanlı âşıklardan Dertli Kâzım'ın ağabeyidir. Ailenin en büyük çocuğudur. Ruhi Gülle'nin baba tarafı Konya’dan Van’a yerleştirilen Karamanoğlu beylerinin soyundan gelir. Annesinin ailesi ise İran'dan gelip Van'ın Özalp ilçesine yerleşir. Babası Erciş’te PTT memuru iken, çalıştığı yere ve kayınpederine yakınlıktan dolayı ailesini Özalp’ta bırakır. Bir müddet sonra Erciş’e bağlı Saray Nahiyesi'ne PTT müdürü olarak atanan Cevdet Bey ailesini yanına alır. İller Bankasından emekli olur (Arvas 2005: 76-77).

Ruhî Gülle babasının keman çalmasından etkilenir fakat babası ona keman yerine saz çalmasını tavsiye eder. Babasının yönlendirmesiyle, 1959 yılında askeri lojmanlardaki bir askerden saz çalmayı öğrenen âşık, ilk şiirini babasının yıldırım çarpması sonucu ölen bir dostuna yazar. Ortaokul son sınıftayken okulu terk eder. Ruhî mahlasını kullanan âşık, bu dönemde yazdığı şiirleri saz eşliğinde söylemeye başlar. Kendisinden sonra kardeşleri Dertli Kâzım, Nazım ve Kutsi de saza merak sararlar. Kardeşlerinden Kâzım, o yıllarda abisi Ruhi Gülle’den bağlama dersleri alır. Âşık; köy odası ve kahvelerin yanı sıra arkadaşlarının arasında ve düğünlerde de türkü söyleyerek kendini geliştirir. Van’a yerleşen Azeri Türkleri arasında uzun süre kalması âşıklığa heveslenmesindeki başka bir faktördür. Azerbaycan Türkçesiyle yazdığı "Dedim Nenersen" başlıklı şiir, onun bu lehçeye hakimiyetini gösterir (Arvas 2005: 77).

Beşeri sevdaya düşmediğini söyleyen âşık, Hakk’a âşık olduğunu ve onun için şiirler yazdığını söyler. Çobanoğlu’ndan dinlediği “Alihan” türkülü hikâyesini bir süre anlatmasına rağmen sonradan unutur. Şiirlerinde ölüm ve din teması öne çıkar. 7, 8 ve 11’li hece ölçüsünü kullanır. En çok Çobanoğlu’ndan etkilenen Ruhî, onu usta olarak kabul eder. Ayrıca, Kars’ta Çobanoğlu’nun sahip olduğu kahvedeki programları sıkça takip edip onunla birlikte fasıllara katılır. Ruhî'nin, maddi durumlarının iyi olduğu dönemde Kars’tan âşık getirip Özalp ve Saray’da fasıl yaptırdığı belirtilir (Arvas 2005: 77-79).

Kaynakça

Arvas, Abdulselam (2005). Van Âşıklık Geleneği. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.

Arvas, Abdulselam (2012). Geçmişten Günümüze Van Âşıklık Geleneği. Ankara: Hâkim Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. METİN EREN
Yayın Tarihi: 27.12.2018
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İsmail Hilmi Soykutd. 1906 - ö. 1974Doğum YeriGörüntüle
2İZZÎ, Mehmedd. ? - ö. 1694Doğum YeriGörüntüle
3MEHMET RUHİ SUd. 1912 - ö. 20.09.1985Doğum YeriGörüntüle
4Avni Abdullahd. 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Öner Ciravoğlud. 13 Şubat 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Aydın Balcıd. 10 Ocak 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7MEHMET, Mehmet Yakıcıd. 1879 - ö. 26.01.1950MeslekGörüntüle
8ZÂİDÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
9OZAN BAKİ, Baki Çetind. 1965 - ö. ?MeslekGörüntüle
10RAHMANÎ, Ali Çırçırd. 17.02.1942 - ö. 25.10.1993Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11FEHMÎ, Fehmi Gürd. 1914 - ö. 07.03.1982Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12GÖMLEKSİZ, Mehmet Ağcaoğlud. 1911 - ö. 28.04.1984Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ŞEVKİ DİNÇALd. 03.05.1952 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14MERYEM BACId. 1836 - ö. 1916Madde AdıGörüntüle
15HAYDAR, Haydar Yıldırımd. 26.06.1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle