RUHÎ, Ruhi Gülle

(d. 1948 / ö. -)
âşık, memur
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ruhi Gülle olan âşık, 1948 yılında Van'ın Başkale ilçesinde doğmuştur. Vanlı âşıklardan Dertli Kâzım'ın ağabeyidir. Ailenin en büyük çocuğudur. Ruhi Gülle'nin baba tarafı Konya’dan Van’a yerleştirilen Karamanoğlu beylerinin soyundan gelir. Annesinin ailesi ise İran'dan gelip Van'ın Özalp ilçesine yerleşir. Babası Erciş’te PTT memuru iken, çalıştığı yere ve kayınpederine yakınlıktan dolayı ailesini Özalp’ta bırakır. Bir müddet sonra Erciş’e bağlı Saray Nahiyesi'ne PTT müdürü olarak atanan Cevdet Bey ailesini yanına alır. İller Bankasından emekli olur (Arvas 2005: 76-77).

Ruhî Gülle babasının keman çalmasından etkilenir fakat babası ona keman yerine saz çalmasını tavsiye eder. Babasının yönlendirmesiyle, 1959 yılında askeri lojmanlardaki bir askerden saz çalmayı öğrenen âşık, ilk şiirini babasının yıldırım çarpması sonucu ölen bir dostuna yazar. Ortaokul son sınıftayken okulu terk eder. Ruhî mahlasını kullanan âşık, bu dönemde yazdığı şiirleri saz eşliğinde söylemeye başlar. Kendisinden sonra kardeşleri Dertli Kâzım, Nazım ve Kutsi de saza merak sararlar. Kardeşlerinden Kâzım, o yıllarda abisi Ruhi Gülle’den bağlama dersleri alır. Âşık; köy odası ve kahvelerin yanı sıra arkadaşlarının arasında ve düğünlerde de türkü söyleyerek kendini geliştirir. Van’a yerleşen Azeri Türkleri arasında uzun süre kalması âşıklığa heveslenmesindeki başka bir faktördür. Azerbaycan Türkçesiyle yazdığı "Dedim Nenersen" başlıklı şiir, onun bu lehçeye hakimiyetini gösterir (Arvas 2005: 77).

Beşeri sevdaya düşmediğini söyleyen âşık, Hakk’a âşık olduğunu ve onun için şiirler yazdığını söyler. Çobanoğlu’ndan dinlediği “Alihan” türkülü hikâyesini bir süre anlatmasına rağmen sonradan unutur. Şiirlerinde ölüm ve din teması öne çıkar. 7, 8 ve 11’li hece ölçüsünü kullanır. En çok Çobanoğlu’ndan etkilenen Ruhî, onu usta olarak kabul eder. Ayrıca, Kars’ta Çobanoğlu’nun sahip olduğu kahvedeki programları sıkça takip edip onunla birlikte fasıllara katılır. Ruhî'nin, maddi durumlarının iyi olduğu dönemde Kars’tan âşık getirip Özalp ve Saray’da fasıl yaptırdığı belirtilir (Arvas 2005: 77-79).

Kaynakça

Arvas, Abdulselam (2005). Van Âşıklık Geleneği. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.

Arvas, Abdulselam (2012). Geçmişten Günümüze Van Âşıklık Geleneği. Ankara: Hâkim Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. METİN EREN
Yayın Tarihi: 27.12.2018
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SA'DÎ (ACEM SA'DÎ), Abdülbâkî Sa'dî Efendid. ? - ö. 1748-49Doğum YeriGörüntüle
2İsmail Hilmi Soykutd. 1906 - ö. 1974Doğum YeriGörüntüle
3EMİN, Emin Yıldızdald. 1930 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Sabahattin Sezaird. 15 Ocak 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ALİ RIZA TAÇLId. 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6ÇOBANOĞLU, Mustafa Çobanoğlud. 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ÖMER, Ömer Albayrakd. 01.04.1940 - ö. ?MeslekGörüntüle
8MANSIR MEHDİYEVd. 1939 - ö. ?MeslekGörüntüle
9TÜRKMENOĞLU, Bahri Durbilmezd. 01.07.1944 - ö. 14.05.1998MeslekGörüntüle
10DÖNE SULTAN, Döne Kayad. 1925 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11HARBÎ, Adnan Türközüd. 1925 - ö. 1982Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12LÜTFİ ALTINTAŞd. 1930 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ÇEŞMÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14TALİBÎ/TALİBİ COŞKUN, Hacı Bektaşd. 1898 - ö. 1976Madde AdıGörüntüle
15CEMAL, Cuma Bektaşd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle