SABRİ ÖZDAĞ

(d. 1954 / ö. -)
öğretmen
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Sabri Özdağ, 1954 yılında Niğde'nin Yenice mahallesinde doğmuştur. Kalaycılıkla geçimini sağlayan Hakkı Bey'in oğludur. Annesinin adı Raife'dir (Bakırcı 2017: 58). Beş çocuğun ortancası ve Ziya Özdağ'ın kardeşidir. İlkokul, ortaokul ve liseyi Niğde'de tamamlamıştır. Öğrenciliği boyunca yaz tatillerinde terzi çıraklığı, kebap çıraklığı, fırın katipliği, çeşitli işlerde amelelik, simit satma, duvarcı çıraklığı, kalaycı çıraklığı ve nihayet kalaycı ustalığı gibi pek çok işle uğraşarak okul harçlığını çıkarmaya çalışmıştır.

Bütün ideali ziraat mühendisi olmaktır, ancak bu ideali gerçekleşmemiştir. Lise öğrenimini tamamladıktan sonra 1 Kasım 1967 tarihinde ilkokul öğretmeni olarak Niğde'nin Murtandı (Murtaza) köyüne atanmıştır. Daha sonra Aksaray'a bağlı Ekecik Cangıllı köyüne tayin olmuştur. 1970 yılında askere giden ve askerlik temel eğitimini Çorum'da tamamlayan Özdağ, Trabzon Sürmene'ye er öğretmen olarak atanmıştır. Askerliği bittikten sonra 1972 yılında Niğde merkeze bağlı Edikli kasabasında görevine devam etmiştir. Aynı yıl komşu kızı olan Sıddıka hanımla dünya evine girmiştir. Bu evlilikten iki kız (Sibel, Serpil), bir erkek (Seçkin) çocuğu olmuştur. Ziya Özdağ, kendi ve eşinin adları "s" harfiyle başladığı için çocuklarına da "s" harfiyle başlayan isimler seçmiştir. Özdağ'ın, 1981 yılında Niğde Yetiştirme Yurduna tayini çıkmış,1984 yılında merkez Güllüce köyünde, 1987 yılında ise İşitme Engelliler Okulunda öğretmenlik yapmıştır. Bu arada iki yıllık ön lisans programını tamamlayarak bu kutsal mesleğe devam etmiştir. Nihayet 1995 yılında İşitme Engelliler Okulunda çalışırken emekliye ayrılmıştır. Sabri Özdağ, abisi Ziya Özdağ gibi Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilen mahallî sanatçı unvanına da sahiptir. Hâlen Niğde'de ikamet etmektedir.

Müzikle uğraşan bir aile ortamında büyümüş olan Sabri Özdağ'ın babası, annesi ve kardeşleri hem enstrüman çalar hem de şarkı ve türkü söylerler. Bu aile ortamının Sabri Özdağ'ın saz ve sözde usta olmasında büyük bir payı vardır. Özdağ, 1958 yılında bağlama çalmaya başlamıştır. Önce kendi kendine saz çalmaya çalışan Özdağ, Niğde Halk Eğitim Merkezinde Ali Ercan'ın verdiği bağlama (saz) kurslarına katılmış ve bağlama çalmayı geliştirmiştir. Bağlamanın yanı sıra cümbüş ve kaval çalmayı da öğrenmiştir. Özdağ, 1960 yılından itibaren şiirler söylemeye ve yazmaya başlamıştır. O dönemin saz ve söz ustaları Emin Aldemir, Aliye Akkılıç, Aynur Gürkan gibi pek çok sanatçının yanında bulunması onun sanatının gelişmesine önemli katkılar sağlamıştır.

Sabri Özdağ şiirlerini; 7, 8, ve 11'li hece vezni ile söylemiştir. Şiirlerinde aşk, sevgi, ayrılık acısı, toplumun aksayan yönleri, toplumsal yozlaşma, çevre kirliliği, ülkemizin içinde bulunduğu sıkıntılar, dünyanın geçiciliği, çalışmanın faziletleri, genç kızlara ve delikanlılara nasihatler gibi konuların dışında özellikle Niğde'nin doğal güzellikleri, tarihî yapıları, yemekleri, meyveleri gibi pek çok konuyu ele almıştır. Şiirlerini söylerken veya yazarken basit şeylerden bile ilham aldığı görülür. Mesela Özdağ, torununun "Dede amut vey, amut vey." demesi üzerineTakıl Yârim Peşimeadlı şiirini yazmıştır. Otuzuncu Yıl adlı şiirinde nişanlanmasını ve evliğini işlemiştir. Niğde İç Anadolu'nun elma ambarı olmasına ve Niğdelinin elmaya "kırmızı elmas" demesine rağmen (Atılgan 2002: 5) elma üstüne bugüne kadar türkü yakılmamıştır. Niğde'de yetişen elma üzerine ilk türküyü yakan Sabri Özdağ olmuştur. Elma Soydum Enine adlı türkü elma üzerine yakılmıştır.

Özdağ, 2003 yılında Niğde'de Folklor Kültür ve Sanat Derneğini kurmuştur (Özdağ 2010: 101). Bugüne kadar bu dernek çatısı altında pek çok faaliyet gerçekleştirmiştir. Ayrıca Niğde'de yayım hayatına devam eden gazete ve dergilerde yazılarını ve şiirlerini yayımlamaktadır. Yerel bir gazetenin Sarı Tel adlı köşesinde Niğde'nin tarihî güzellikleri ve kültürel konuları üzerine yazılar yazmaktadır. Ayrıca Niğde Polis radyosunda her hafta "Tatlı Dilden Sarı Tele" adlı bir programı da hazırlayıp sunmuştur.

Sabri Özdağ, Halil Atılgan'ın Niğde türkülerini araştırma projesinde görev almış (2002: 452) ve Geçmişten Günümüze Niğde Türküleri adlı esere katkısı olanlardan biri olmuştur. Özdağ'ın bugüne kadar söylediği ve yazdığı şiirlerden Takıl Yarim Peşime, Tutu Elimden, Elma Soydum Enine, Ev Hanımsız Olmuyor, Sarpa Saran Uzun Yollar ve Yalan Dünya bestelenmiş ve türkü repertuvarına kazandırılmıştır (Bakırcı 2017: 59).

Kaynakça

Atılgan, Halil (2002).Geçmişten Günümüze Niğde Halk Müziği. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Bakırcı, Nedim (2010).19. Yüzyıl Âşıklarından Niğdeli Âşık Tahirî. Niğde: Elma Ofset Mat.

Özdağ, Sabri (2010).Evet Eveeeeeeeeet. Niğde: Tekten Matbaa Basın Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. NEDİM BAKIRCI
Yayın Tarihi: 30.12.2017
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Evet EveeeeeeeeetTekten Matbaa Basın Yay. / Niğde2010Otobiyografi

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ŞİFÂÎ, Niğdelid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2İsmail Özmeld. 18 Aralık 1933 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Hikmet Altınkaynakd. 18 Şubat 1945 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Necati Cerrahd. 19 Haziran 1954 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5MİKDADÎ, Mikdat Bald. 20.02.1954 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Nilgün Acard. 18 Ekim 1954 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Suzan Nur Başarsland. 1974 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Selma Severcand. 1983 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Recep Şükrü Güngörd. 01 Ocak 1971 - ö. ?MeslekGörüntüle
10MEHMEDd. 1877-1878 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ŞENER/KAHRAMAN, Ahmet Şenerd. 10.10.1973 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12HULUSÎ, Ali Rıza  Demircid. 1923 - ö. 03.03.1990Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ESKER KIZILI, Esger Abdulla Oğlu Esgerovd. 1939 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14SARI ÂŞIKd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15UMUR, Osman Önderd. 1899 - ö. 09.05.1976Madde AdıGörüntüle