SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ALİ TOKGÖZd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MOLLÂ LÜTFÎ, Sarı Lutfî, Deli Lütfî, Maktûl Lütfî, Lütfullâhd. 1446 civarı - ö. 1494 veya 1495Doğum YeriGörüntüle
3BAHATTİN, Bahattin Avcud. 1951 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Necmettin Halil Onand. 1902 - ö. 17 Ağustos 1968Doğum YılıGörüntüle
5Gabit Müsirepovd. 22 Mart 1902 - ö. 31 Aralık 1985Doğum YılıGörüntüle
6Safiye Erold. 2 Ocak 1902 - ö. 1 Ekim 1964Doğum YılıGörüntüle
7MUSA KARAÇÖPd. 1881 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
8ACZÎ, İbrahim Aczî Kendid. 1883 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
9ORUC MEMMEDOVd. 1905 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
10MURATSIZ MERT, Hüseyin Mertd. 1957 - ö. ?MeslekGörüntüle
11SADIK AŞANd. 1971 - ö. ?MeslekGörüntüle
12SADIK SULTANOVd. 1896 - ö. 1961MeslekGörüntüle
13CEYHAN, Rukiye Özdemird. 1931 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ŞAH İSMAİL, İsmail Özalpd. 11.07.1938 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15GÜLSÜM, Gülsüm Bacıd. 1853 - ö. 1928?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16CEMÎLÎ, Mehmed Sa'dullâh Cemîlî Beyd. 1825 - ö. 1855 ds.Madde AdıGörüntüle
17HAFÎD, Mehmed Hafîd Bey, İstanbullud. 1850 - ö. 1920Madde AdıGörüntüle
18NAKŞÎ, Ahmed Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle