SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1TÂLİBÎd. 1743 - ö. 1813Doğum YeriGörüntüle
2OZAN GÜLŞAN, Mustafa Gülşand. 1949 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Muzaffer İlhan Erdostd. 18 Eylül 1932 - ö. 25 Şubat 2020Doğum YeriGörüntüle
4HALİL/SOYLU HALİL, Halil Soylud. 1902 - ö. 01.02.1986Doğum YılıGörüntüle
5SANATÎ, Abdurrahman Dursund. 1902 - ö. 1975Doğum YılıGörüntüle
6Zuhuri Danışmand. 1902 - ö. 11 Mayıs 1971Doğum YılıGörüntüle
7DEMLÎ/DELİ MOLLA, Hasan Coşkund. 1887 - ö. 20.01.1965Ölüm YılıGörüntüle
8Ziya İlhan Zaimoğlud. 1912 - ö. 25 Ağustos 1965Ölüm YılıGörüntüle
9ORUC MEMMEDOVd. 1905 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
10KILIÇ ENVERİd. 1945 - ö. ?MeslekGörüntüle
11SADIKd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12KUL İBRAHİM/OZAN İBRAHİMd. 1876 - ö. 1959MeslekGörüntüle
13KARAGÜNLÜ, Sevim Emird. 08.08.1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HULUSÎ, Yaşar Nuri Şahinoğlud. 01.08.1931 - ö. 22.11.1989Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15GİRYÂNÎ, Seyitd. 1865 - ö. 1929Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ABDURRAHMAN FEHMÎd. ? - ö. 1904Madde AdıGörüntüle
17BESîM, Manyâsî Seyyid Mustafâ Efendid. ? - ö. Aralık-Ocak 1764-65Madde AdıGörüntüle
18AFÎF, Darbhâne Emîni Kîlârî Mustafa Afîf Beyefendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle