SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ELHAMDÜ ZİKRİYE/ZİKRİYE, Cemiled. 1890 - ö. 1953Doğum YeriGörüntüle
2HULUSİ (ŞEYH HULUSİ)d. 1873 - ö. 1935Doğum YeriGörüntüle
3KUL HİMMETd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HÜSEYİN, Hüseyin Gürsoyd. 1902 - ö. 22.07.1942Doğum YılıGörüntüle
5Hasan Fehmi Eged. 1902 - ö. 1978Doğum YılıGörüntüle
6Zuhuri Danışmand. 1902 - ö. 11 Mayıs 1971Doğum YılıGörüntüle
7Besim Atalayd. 1882 - ö. 07 Kasım 1965Ölüm YılıGörüntüle
8MUSA KARAÇÖPd. 1881 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
9ORUC MEMMEDOVd. 1905 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
10TURGUT YALÇINd. 1931 - ö. 30.06.2017MeslekGörüntüle
11NEVCİVAN, Nevcivan Özmerihd. 1934 - ö. ?MeslekGörüntüle
12TURANÎ BABA, Duran Özaydınd. 1938 - ö. ?MeslekGörüntüle
13CEMÂLÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14YEDİHARF, Hasan Hüseyin Şahind. 1884 - ö. 1938Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ELİBOL/İSMAİL, İsmail Elibold. 08.04.1930 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16KELİMÎ, Ahmedd. ? - ö. 1647Madde AdıGörüntüle
17BÂLÎ, Rumelili Bâlî Çelebi, Kalkandelenli Bâlî Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18RESÎMÂ, Şeyh Ahmed Resîmâ Efendid. ? - ö. 1803-04Madde AdıGörüntüle