SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1BEDRÎ, Niksarlıd. 1845 - ö. 1897Doğum YeriGörüntüle
2Ünver Orald. 1937 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SABUHİ, Şeyh Ahmed Deded. 1584 - ö. 1647Doğum YeriGörüntüle
4Hasan Fehmi Eged. 1902 - ö. 1978Doğum YılıGörüntüle
5Safiye Erold. 2 Ocak 1902 - ö. 1 Ekim 1964Doğum YılıGörüntüle
6HAMZA, Hamza Çiftçid. 1902 - ö. 16.07.1995Doğum YılıGörüntüle
7ÂDİLE NECLA KANDEĞERd. 1910 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
8ETHEM, İbrahim Ethem Arıkand. 1892 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
9ORUC MEMMEDOVd. 1905 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
10KAYMAK, Dursun Kaymakd. 1936 - ö. ?MeslekGörüntüle
11TEKTAŞ, Aslan Tektaşd. 1979 - ö. ?MeslekGörüntüle
12TALİBÎ/TALİBİ COŞKUN, Hacı Bektaşd. 1898 - ö. 1976MeslekGörüntüle
13HULKÎd. 1880 - ö. 1961Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ELİF EDNA/ELİF ANA, Elif Türkyılmazd. ? - ö. 1940?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ALİ ABDAL/DEDEMOĞLU, Ali Bayard. 1946 - ö. 2008Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16YÛSUF, ŞEYHOĞLU, Şeyh Baba Yûsuf Sivrihisarîd. ? - ö. 1512Madde AdıGörüntüle
17FENÂYÎ, Mustafad. ? - ö. 1703-04Madde AdıGörüntüle
18HASRET, Hasret Çelebi, Senendüçlüd. ? - ö. 1829Madde AdıGörüntüle