SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HASGÜL, Rıza Hasgüld. 1932 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Bedrettin Aykınd. 20 Ekim 1936 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Hasan Aydınd. 1935 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Hasan Fehmi Eged. 1902 - ö. 1978Doğum YılıGörüntüle
5HASAN/NEBİOĞLU/NEBİOĞLU HASAN, Hasan Ertuğruld. 1902 - ö. 1988Doğum YılıGörüntüle
6Remziye Hisard. 6 Eylül 1902 - ö. 13 Haziran 1993Doğum YılıGörüntüle
7ETHEM, İbrahim Ethem Arıkand. 1892 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
8Mehmet Emin Erişirgild. 1891 - ö. 07 Şubat 1965Ölüm YılıGörüntüle
9DEMLÎ/DELİ MOLLA, Hasan Coşkund. 1887 - ö. 20.01.1965Ölüm YılıGörüntüle
10YILMAZ ŞENLİKOĞLUd. 1939 - ö. 2019MeslekGörüntüle
11MAHMUT IŞIKd. 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
12PINAR/SEFİL PINAR, Ahmet Yeğinerd. 1932 - ö. ?MeslekGörüntüle
13FİGANÎ, Abidin Şimşekd. 1908/1911? - ö. 18.06.1989Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14AZİZ TOPRAKd. 1873 - ö. 1946Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SABİRE, Sabire Gülerd. 1926 - ö. 18.04.2012Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ELÎF, Kadı Elîf Ahmed Deded. ? - ö. 1772-73Madde AdıGörüntüle
17ŞERMÎ, Şeştârî Alî Çelebid. ? - ö. 1715Madde AdıGörüntüle
18KÂZIM, Hüseyin Kâzım Efendid. 1814 - ö. ?Madde AdıGörüntüle