SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1YİĞİT, Zilelid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2FİKRÎ, Zileli Kaytezoğlu Ahmedd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SIHHATÎ, Abdüllatif Efendid. ? - ö. 1692-93Doğum YeriGörüntüle
4İLYAS DOĞANd. 1902 - ö. 1983Doğum YılıGörüntüle
5Zuhuri Danışmand. 1902 - ö. 11 Mayıs 1971Doğum YılıGörüntüle
6SEYYİD ABDULHÂKİM EL HÜSEYNÎd. 1902 - ö. 1972Doğum YılıGörüntüle
7ÂDİLE NECLA KANDEĞERd. 1910 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
8Mehmet Emin Erişirgild. 1891 - ö. 07 Şubat 1965Ölüm YılıGörüntüle
9Ziya İlhan Zaimoğlud. 1912 - ö. 25 Ağustos 1965Ölüm YılıGörüntüle
10MAZLUM ALİ, Ali Gökteped. 1935 - ö. ?MeslekGörüntüle
11YAKUP YAZARELd. 1928 - ö. 1985MeslekGörüntüle
12SEYİDÎ, Sait Durakd. 1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
13HULKÎd. 1880 - ö. 1961Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14GİRYÂNÎ, Seyitd. 1865 - ö. 1929Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15(DELİ) MUSTAFA REMZÎd. 1849 - ö. 1919Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ŞEMSÎ, Mevlânâ Şemsî, Şemsî Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ZEYREK, Mehmed Efendid. ? - ö. 1474-75 ? veya 1506-7 ?Madde AdıGörüntüle
18HASAN-I ERDEŞÎR, Seyyid Hasan-ı Erdeşîrd. 1418-19 - ö. 1488-89Madde AdıGörüntüle