Madde Detay
SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay
(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.
Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.
Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.
Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.
Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.
Kaynakça
Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.
Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCIYayın Tarihi: 04.06.2018Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 04.06.2018Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ALİ TOKGÖZ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MOLLÂ LÜTFÎ, Sarı Lutfî, Deli Lütfî, Maktûl Lütfî, Lütfullâh | d. 1446 civarı - ö. 1494 veya 1495 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | BAHATTİN, Bahattin Avcu | d. 1951 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Necmettin Halil Onan | d. 1902 - ö. 17 Ağustos 1968 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Gabit Müsirepov | d. 22 Mart 1902 - ö. 31 Aralık 1985 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Safiye Erol | d. 2 Ocak 1902 - ö. 1 Ekim 1964 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MUSA KARAÇÖP | d. 1881 - ö. 1965 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ACZÎ, İbrahim Aczî Kendi | d. 1883 - ö. 1965 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ORUC MEMMEDOV | d. 1905 - ö. 1965 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | MURATSIZ MERT, Hüseyin Mert | d. 1957 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | SADIK AŞAN | d. 1971 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | SADIK SULTANOV | d. 1896 - ö. 1961 | Meslek | Görüntüle |
13 | CEYHAN, Rukiye Özdemir | d. 1931 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ŞAH İSMAİL, İsmail Özalp | d. 11.07.1938 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | GÜLSÜM, Gülsüm Bacı | d. 1853 - ö. 1928? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | CEMÎLÎ, Mehmed Sa'dullâh Cemîlî Bey | d. 1825 - ö. 1855 ds. | Madde Adı | Görüntüle |
17 | HAFÎD, Mehmed Hafîd Bey, İstanbullu | d. 1850 - ö. 1920 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | NAKŞÎ, Ahmed Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |