Madde Detay
SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay
(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.
Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.
Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.
Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.
Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.
Kaynakça
Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.
Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HASGÜL, Rıza Hasgül | d. 1932 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Bedrettin Aykın | d. 20 Ekim 1936 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Hasan Aydın | d. 1935 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Hasan Fehmi Ege | d. 1902 - ö. 1978 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | HASAN/NEBİOĞLU/NEBİOĞLU HASAN, Hasan Ertuğrul | d. 1902 - ö. 1988 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Remziye Hisar | d. 6 Eylül 1902 - ö. 13 Haziran 1993 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ETHEM, İbrahim Ethem Arıkan | d. 1892 - ö. 1965 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Mehmet Emin Erişirgil | d. 1891 - ö. 07 Şubat 1965 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | DEMLÎ/DELİ MOLLA, Hasan Coşkun | d. 1887 - ö. 20.01.1965 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | YILMAZ ŞENLİKOĞLU | d. 1939 - ö. 2019 | Meslek | Görüntüle |
11 | MAHMUT IŞIK | d. 1950 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | PINAR/SEFİL PINAR, Ahmet Yeğiner | d. 1932 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | FİGANÎ, Abidin Şimşek | d. 1908/1911? - ö. 18.06.1989 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | AZİZ TOPRAK | d. 1873 - ö. 1946 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | SABİRE, Sabire Güler | d. 1926 - ö. 18.04.2012 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | ELÎF, Kadı Elîf Ahmed Dede | d. ? - ö. 1772-73 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ŞERMÎ, Şeştârî Alî Çelebi | d. ? - ö. 1715 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | KÂZIM, Hüseyin Kâzım Efendi | d. 1814 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |