SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1VÂSIF, Yağcıoğlu Ömer Kâhyad. ? - ö. 1893Doğum YeriGörüntüle
2SIDKId. 1858 - ö. 1914Doğum YeriGörüntüle
3İBRAHİM, İbrahim Dilekd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HAMZA, Hamza Çiftçid. 1902 - ö. 16.07.1995Doğum YılıGörüntüle
5MEMİŞ, Memiş Karadağd. 1902 - ö. 1982Doğum YılıGörüntüle
6Remziye Hisard. 6 Eylül 1902 - ö. 13 Haziran 1993Doğum YılıGörüntüle
7ORUC MEMMEDOVd. 1905 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
8ÂDİLE NECLA KANDEĞERd. 1910 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
9Besim Atalayd. 1882 - ö. 07 Kasım 1965Ölüm YılıGörüntüle
10BİDERMAN/DERMAN, Hayriye Şahind. 1946 - ö. ?MeslekGörüntüle
11MEMMED ELİ KEREFİSLİd. ? - ö. 1966MeslekGörüntüle
12SELMANİ, Hasan Selmand. 1934 - ö. ?MeslekGörüntüle
13HÜRREMİ/SEFİL SEYYİD, Veliyettin Çelebid. 1867 - ö. 1940Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NİYAZİ, Niyazi Demirörsd. 02.01.1927 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15GÜLSÜM, Gülsüm Bacıd. 1853 - ö. 1928?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16YAVSÎ, Muhyiddin Muhammedd. ? - ö. 1524Madde AdıGörüntüle
17FÂZIL, Fâzıl Halil Deded. ? - ö. 1677-78Madde AdıGörüntüle
18TAB'Î, Bakkal-zâde Mehmedd. ? - ö. 1633-34Madde AdıGörüntüle