SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SIRRI BABA, Hüseyind. 1865 - ö. 1935Doğum YeriGörüntüle
2Rıza Zelyutd. 13 Nisan 1948 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ŞEYHÎ, Abdülmecîd Sivasîd. 1563 - ö. 1639Doğum YeriGörüntüle
4İLYAS DOĞANd. 1902 - ö. 1983Doğum YılıGörüntüle
5HÜSEYİN, Hüseyin Gürsoyd. 1902 - ö. 22.07.1942Doğum YılıGörüntüle
6SANATÎ, Abdurrahman Dursund. 1902 - ö. 1975Doğum YılıGörüntüle
7ACZÎ, İbrahim Aczî Kendid. 1883 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
8ZAHİDEd. 1911 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
9MUSA KARAÇÖPd. 1881 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
10YILDIZ, İbrahim Turand. 1932 - ö. ?MeslekGörüntüle
11TALİHSİZ HANEFİ/HANEFİ, Hanefi Ünverd. 1948 - ö. ?MeslekGörüntüle
12MUHİTTİN ASARKAYAd. 1923 - ö. 16.02.1976MeslekGörüntüle
13KEMÂLÎ, Osman Kemâlî Ozand. 1862 - ö. 08.01.1954Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14DUR ABDAL, Abdullah Yükseld. 1881 - ö. 1946Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KUL SULTAN/OZAN SULTAN, Sultan Çakmakd. 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HÜSNÎ, Abdullâhd. 1688 - ö. 1776Madde AdıGörüntüle
17CEDÎDÎ, Diyarbakırlıd. ? - ö. 1829Madde AdıGörüntüle
18Baba Nimetullah, Nimetullah Nahcıvanîd. ? - ö. 1514Madde AdıGörüntüle