Madde Detay

Üsküp yakınlarındaki Radovişte'de doğdu. Asıl adı Şevket Hıfzı olan Şevket Rado, Selanik milletvekili Radovişteli Mustafa Bey'in torunu, kasabanın ileri gelenlerinden olan Vaiizadeler'den Mustafa Bey'in oğludur. Balkan Harbi sırasında, henüz dokuz aylıkken ailesi İstanbul'a göç ederek Fener'e yerleşmiştir. Rado ortaokulu Vefa Orta Mektebi'nde okumuş, lise öğrenimini Pertevniyal Lisesi'nde tamamlamıştır. Aileden gazetecilik mesleğine aşinalığı olan Rado, lisede okurken Fransızca öğretmeni olan Nurullah Ataç'ın sevgisini kazanmış, okulun son senesindeyken onun yardımıyla Halil Lütfi Dördüncü'nün sahibi olduğu Son Posta gazetesinde düzeltmen olarak işe başlamıştır (1932). Liseyi gündüz okuyup gece düzeltmenlikle birlikte muhabirlik de yapmıştır. 1931 ve 1932'de Şevket Hıfzı imzasıyla Muhit, Milli Mecmua ve Varlık dergilerinde şiirleri yayımlanmıştır. Dönemin en nitelikli ve çağdaş kurumlarından ve öğretmenlerinden almış olduğu eğitim, ileride benimseyeceği Batı'ya dönük gazetecilik anlayışı için iyi bir alt yapı oluşturmuştur. Gazetede çalışırken İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne devam etmiş, ikinci sınıfta kaydını Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne aldırmıştır. Fakülteyi bitirince yeniden İstanbul'a dönen Rado, 1939'da Akşam gazetesinde fıkra yazarlığına başlamış ve bu yazılarını yirmi beş yıl sürdürmüştür. Ayrıca liselerde sosyoloji ve edebiyat öğretmenliği yapmış, bunun yanı sıra İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü'nde ''Yazı Türleri'' dersi vermiştir. İstanbul Radyosu'nda başladığı ''Aile Sohbetleri'' adlı haftalık konuşmalarını uzun süre devam ettirmiştir. 1945 yılında Yapı ve Kredi Bankası'nın basın ve yayın işlerini yürütmeye başlamış ve Doğan Kardeş matbaalarını kurmuştur. Doğan Kardeş 1947'de Aile, 1952'de Resimli Hayat ve 1956'da Hayat dergilerini yayımlamıştır. 1961 yılında yayımına başladığı Ses mecmuası sinema, tiyatro ve radyo dergisi olarak magazin yayıncılığı sahasında büyük başarı elde etmiştir. Hayat Tarih Mecmuası (Şubat 1965-Aralık 1982, Nisan 1978'den itibaren Hayat Tarih ve Edebiyat Mecmuası) da alanında önemli bir boşluğu doldurmuştur. Hayat Spor, Hayat Ayna, Hayat Resimli Roman halkın büyük ilgisini gören, aranan mecmualar olmuştur. Şevket Rado, 1975'te Akbank Kültür Yayınları tarafından dört ayda bir yayımlanan Türkiyemiz dergisinin genel yayın yönetmenliğini üstlenmiştir. Öldüğü yıl olan 1988'e kadar Tercüman gazetesinde pazar günleri sohbet yazıları yazmıştır.

Şevket Rado'nun Yapı Kredi Yayınları çatısı altında yayımladığı ilk dergi, ilk sayısı 23 Nisan 1945'te yayımlanan Doğuş Kardeş çocuk dergisi olmuştur. Başlangıçta aylık olan dergi daha sonra haftalık olarak basılmıştır. Dergi ile aynı adı taşıyan matbaasında, Doğan Kardeş Matbaacılık Sanayi A.Ş.'de derginin yanı sıra nitelikli yayınlar da basılmıştır. Tolstoy'dan 17 Hikâye kitabıyla başlayan yayıncılık serüveni, 500 civarında kitap yayınıyla 1988 yılına kadar sürmüş ve Doğan Kardeş dergisinin yanı sıra Şevket Rado'nun idaresinde farklı mecmualarla da desteklenmiştir. Türk Dil Kurumu Bilim Kurulu üyeliği de yapmış olan Şevket Rado, Başbakanlık Basın Yayın Genel Müdürlüğü Basın Mesleğinde 50 Yıl Hizmet Belgesi'ne ve gazetecilik şeref kartına sahipti. 1987 yılında Burhan Felek Hizmet Ödülü'nü almıştır.

Lise yıllarında şiir yazmaya başlayan Şevket Rado'nun edebiyata yönelmesinde Fransızca öğretmeni Nurullah Ataç'ın büyük etkisi olmuştur. 1931 ve 1932 yıllarında Şevket Hıfzı mahlasıyla Muhit, Milli Mecmua ve Varlık dergilerinde yayımlanan şiirleriyle Ahmet Haşim ve Cahit Sıtkı Tarancı'nın dikkatini çekmiştir. Necip Fazıl'ın Ağaç mecmuasını çıkarmasına yardımcı olan Şevket Rado'nun, bazı şiirlerinde Necip Fazıl'ın etkisi görülür. Bu şiirlerinde hüzün ve yalnızlık duyguları ağır basar; içine kapalı, bedbin bir ruh hâli hissedilir. Nesir yazılarında ve konuşmalarında sohbet havası içinde yalın bir dil kullanmış, insanı mutlu edecek, hayatı güzelleştirecek konuları seçmiş, hayatın her yaşta ayrı güzellikleri olduğuna dikkat çekmiştir.

Unutulmaya yüz tutmuş geleneksel sanatların tanıtılması ve canlandırılmasında gösterdiği çabalarıyla da bilinen Şevket Rado, Emin Barın'ın Divanyolu'ndaki atölyesinde düzenlenen ve Halim Özyazıcı, Muhsin Demironat, Rikkat Kunt, İslam Seçen, Kemal Batanay gibi üstatların yer aldığı toplantılara katılmış, bu toplantılarda hat, tezhip ve cilt sanatları üzerinde yapılan değerlendirmelerden yararlanmıştır. Hat sanatı ve hattatlarla ilgili çeşitli makaleler yazan Rado, Türk sanatları hakkında kazandığı bilgi ve tecrübelerle büyük yatırım yaparak Cumhuriyet döneminin en seçkin hat koleksiyonunu oluşturmuştur. Ölümünden sonra bu koleksiyonun önemli bir kısmı Sakıp Sabancı Müzesi tarafından satın alınmıştır.

Şevket Rado'nun en çok faaliyet gösterdiği alan dergiciliktir. 1947 yılında çıkarmaya başladığı Aile dergisini ''ev dergisi'' ibaresiyle, Yapı ve Kredi Bankası'nın yayını olarak, bankanın kültür ve sanat danışmanlığını da yürüten Vedat Nedim Tör ile birlikte yayımlamıştır. Rado, bu dönemde aynı zamanda Akşam gazetesinde fıkra yazarlığına da devam etmiştir. Şevket Rado, Aile dergisi henüz yayındayken Mayıs 1952'de aylık olarak Resimli Hayat dergisini yayımlamaya başlamıştır. Bu dergi de Yapı ve Kredi Bankası'nın yayını olarak çıkmıştır. Dergi, 1956 yılından itibaren Hayat dergisi adını almıştır. Fransız Paris-Match dergisi örnek alınarak düzenlenmiştir. Hayat dergisi ilk sayısında 193 bin adet satarak bir ilke imza atmıştır. 1958-1968 yılları arasında tirajı 200 bine ulaşmıştır. Magazin yönü ağır basan, bolca görsel kullanılan dergide ciddi içerikli yazı ve haberlere de yer verilmiştir. Şevket Rado, Hayat dergisinde her hafta sohbet köşesinde yazılarını yazmıştır. Şevket Rado'nun Şubat 1965'ten itibaren yayımlamaya başladığı ve Yılmaz Öztuna'nın yönetimindeki Hayat Tarih Mecmuası, günümüz popüler tarih dergilerinin ilk örneklerindendir. Şevket Rado'nun çıkardığı bir diğer dergi ise Ses'tir. İlk sayısı 25 Kasım 1961 tarihinde çıkan dergi, oldukça pahalı bir teknik olan tifdruk ile kaliteli bir kâğıda özenle basılmıştır. Ses dergisi uzun yıllar magazin dergiciliğinin öncüsü olmuştur. Şevket Rado'nun çıkardığı bu dergiler, Türk basınında magazinleşme olgusunu ortaya çıkarmıştır.

Şevket Rado yayıncılık faaliyetlerinin dışında fıkra, sohbet, deneme ve gezi yazıları yazmıştır. İstanbul radyosunda yaptığı sohbetlerin bir kısmını ilk olarak Eşref Saat (1958) adlı kitapta toplamıştır. Sohbet ve denemelerinde hayatı sevmeyi, çalışmayı, daha iyiyi aramayı, iyiliğe ve doğruluğa kıymet vermeyi telkin eden Rado, kısa cümleler ve sade, anlaşılır bir dil kullanmıştır. Sohbetlerindeki üslubu samimidir.